Pháp lệnh CAX có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2009 nhưng một số thông tư hướng dẫn thi hành hiện nay vẫn chưa ban hành, gây không ít khó khăn cho công tác triển khai thực hiện. Trong đó, chế độ BHYT, BHXH, phụ cấp, trợ cấp đối với CAX, công an viên phụ trách ấp còn thấp, chưa tương xứng với thực tiễn công việc. Từ đó tác động đến tư tưởng của CAX, một số công an viên bỏ việc hoặc xin thôi việc… ảnh hưởng rất lớn đến công tác xây dựng lực lượng và hoạt động của CAX.

Pháp lệnh CAX có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2009 nhưng một số thông tư hướng dẫn thi hành hiện nay vẫn chưa ban hành, gây không ít khó khăn cho công tác triển khai thực hiện. Trong đó, chế độ BHYT, BHXH, phụ cấp, trợ cấp đối với CAX, công an viên phụ trách ấp còn thấp, chưa tương xứng với thực tiễn công việc. Từ đó tác động đến tư tưởng của CAX, một số công an viên bỏ việc hoặc xin thôi việc… ảnh hưởng rất lớn đến công tác xây dựng lực lượng và hoạt động của CAX.

Theo quy định tại Nghị định số 92/2009/NĐ-CP của Chính phủ, được HĐND tỉnh Cà Mau cụ thể bằng Nghị quyết 03/2013/NQ-HĐND, trưởng CAX được hưởng lương với hệ số 1,75 (2.012.500 đồng); phụ cấp đối với phó trưởng CAX là 1,50 (1.725.000 đồng), công an viên thường trực tại xã là 1,35 (1.552.000 đồng), công an viên phụ trách ấp là 0,6 (690.000 đồng). Các mức phụ cấp trên đã bao gồm 3% BHYT, riêng BHXH chưa triển khai được vì tiền phụ cấp thấp, ngân sách địa phương hạn chế, không đảm bảo đóng BHXH cho các đối tượng hoạt động không chuyên trách ở xã.

Bà Dương Hồng Cẩm nghẹn ngào bên di ảnh chồng.

Ông Nguyễn Minh Vương, công an viên phụ trách ấp Thị Tường B, xã Hoà Mỹ, huyện Cái Nước, chia sẻ: "Có chuyện gì xảy ra ở cơ sở thì CAX luôn là người có mặt trước để xử lý, do đó nguy hiểm luôn chực chờ. Tuy nhiên, chế độ chính sách hiện nay của lực lượng CAX quá thấp. Đối với những công an viên như tôi thì một tháng chỉ được hỗ trợ vài trăm ngàn đồng, so mức sống hiện nay thì nó chẳng thấm vào đâu. Hầu như ai cũng phải làm kinh tế thêm mới đủ trang trải, vì vậy khó tập trung vào công việc. Một tháng có vài trăm ngàn đồng mà phải mua BHYT, BHXH thì không được hưởng, nhiều lúc cũng thấy nản nhưng vì yêu nghề nên tôi cũng cố gắng vượt qua".

Bên cạnh đó, trang phục và công cụ hỗ trợ cho lực lượng CAX rất thiếu thốn. Mặt khác, chế độ chính sách đối với CAX bị thương, hy sinh trong khi làm nhiệm vụ ở địa phương vẫn còn nhiều vướng mắc, điều này ảnh hưởng rất lớn đến sự nhiệt tình trong hoạt động của lực lượng CAX. Như trường hợp của ông Trần Văn Quân, Công an viên phụ trách Ấp 5, xã Thới Bình, huyện Thới Bình, chết khi làm nhiệm vụ vào tháng 5/2009. Phó trưởng CAX Thới Bình Trần Việt Bằng kể lại: "Hôm đó phát hiện đối tượng Trần Văn Sáu sau khi nhậu say về nhà gây rối trật tự, đồng chí Quân đã điện thoại báo cho CAX Thới Bình hay tình hình, đồng thời đề xuất qua nhà đối tượng Sáu xử lý, được CAX Thới Bình đồng ý. Sau đó, đồng chí Quân qua nhà Sáu khống chế giật được cây phản mà đối tượng đang cầm trên tay, nhưng trong lúc đi ra thì bất ngờ đối tượng Sáu cầm khúc cây đập vào đầu đồng chí Quân. Tuy đã được chở đi bệnh viện cấp cứu ngay nhưng đồng chí Quân đã không qua khỏi".

Bà Dương Hồng Cẩm, vợ ông Quân, rưng rưng nước mắt: "Từ lúc ông ấy ra đi, cả gia đình tôi phải sống trong muôn vàn đau khổ và vất vả. Chỉ có vài công đất nuôi tôm nhưng mấy năm liền chẳng thu hoạch được gì, đứa con lớn thì có gia đình riêng, còn hai đứa nhỏ đang đi học phải nghỉ giữa chừng để làm thuê kiếm sống, hiện gia đình còn thiếu ngân hàng gần 60 triệu đồng. Song, điều tôi cảm thấy xót xa nhất là chồng tôi chết trong khi đang làm nhiệm vụ nhưng không được hưởng bất kỳ chế độ gì. Tôi đã nhiều lần làm đơn yêu cầu gửi đến các ngành chức năng, được trả lời trường hợp của chồng tôi chưa đủ điều kiện công nhận liệt sĩ".

Hay như trường hợp của ông Đinh Khánh Nguyên, Công an viên xã Tân Hải, huyện Phú Tân. Vào ngày 27/1/2014, khi kết hợp với lực lượng quân sự tuần tra giao thông thì bị đối tượng vi phạm chém vào vùng mặt, với tỷ lệ thương tật 30%. Hồ sơ, thủ tục đề nghị công nhận thương binh cho ông Nguyên đã chuyển đến Sở LĐ-TB&XH, đến nay vẫn chưa thực hiện được do có thay đổi về chế độ, chính sách. Do tâm huyết với nghề nên ông Nguyên vẫn còn đang công tác tại CAX Tân Hải.

"Là lực lượng tiên phong trong công tác giữ gìn ANTT cơ sở, nhưng các chế độ chính sách mà lực lượng CAX hiện nay đang được hưởng không tương xứng. Chính vì vậy, đối với suy nghĩ của nhiều người, với mức lương thấp như vậy dại gì dấn thân vào nơi nguy hiểm. Cũng có trường hợp CAX thiếu tu dưỡng, rèn luyện về phẩm chất đạo đức, khi khó khăn dễ tha hoá, biến chất, ảnh hưởng đến uy tín của lực lượng Công an Nhân dân. Thiết nghĩ, ngành chức năng sớm có biện pháp thay đổi, nâng cao chế độ chính sách cho lực lượng CAX, giúp họ yên tâm công tác. Qua đó, góp phần xây dựng, củng cố lực lượng CAX trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ ANTT ở địa bàn cơ sở trong tình hình mới",  Phó trưởng CAX Thới Bình Trần Việt Bằng bộc bạch./.

Bài và ảnh: Lê Thái