Anh và EU đạt thỏa thuận về "hóa đơn ly hôn".

Trước thềm cuộc gặp quan trọng vào đầu tuần tới giữa Thủ tướng Anh Theínhiệumừkết quả giải bóng đá ngaresa May và Chủ tịch Hội đồng châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker, Anh và EU đã nhất trí “trên nguyên tắc” việc giải quyết điều kiện do EU đặt ra về trách nhiệm tài chính có thể lên đến 60 tỷ euro, tương đương 71,2 tỷ USD đối với Anh. Dù con số cuối cùng của “hóa đơn ly hôn” được để ngỏ một cách có chủ ý, nhưng sẽ dao động trong khoảng từ 45-55 tỷ euro, tùy thuộc vào cách tính toán của mỗi bên. Theo đó, con số cụ thể về khoản tiền Anh phải bỏ ra sẽ chỉ được tính toán vào thời điểm Anh rời EU, và EU được cho là đang thảo luận cách thức để không đề cập trực tiếp đến khoản tiền cuối cùng này nhằm giúp Thủ tướng Anh vượt qua được sự phản đối trong nước từ phía những người ủng hộ Brexit, nhưng không muốn nước Anh phải trả quá nhiều tiền. Câu chữ của thỏa thuận về vấn đề nghĩa vụ tài chính cũng sẽ được “giảm nhẹ” để tránh vấp phải sự phản ứng mạnh mẽ từ phía dư luận Anh, nhưng nhiều khả năng số tiền cuối cùng sẽ là hơn 50 tỷ euro như phía EU mong muốn.

Dù hai bên chưa chính thức đạt được thỏa thuận bằng văn bản, song về cơ bản việc đồng ý trên nguyên tắc vấn đề nghĩa vụ tài chính sẽ giúp Anh và EU vượt qua được một trong những thách thức khó khăn nhất trong đàm phán Brexit, trước khi các nhà lãnh đạo EU nhóm họp trong hai ngày 14-15/12 tới để đánh giá liệu “tiến triển trong đàm phán Brexit” đã đủ để hai bên chuyển tiếp sang đàm phán về thương mại như mong muốn của phía Anh hay không. Sau vấn đề “hóa đơn ly hôn”, Anh và EU có thể tập trung vào giải quyết hai vướng mắc còn lại liên quan đến vai trò của Tòa án Công lý châu Âu trong việc bảo vệ quyền của khoảng 3,2 triệu công dân EU tại Anh sau Brexit, và bất đồng kéo dài về biên giới giữa xứ Bắc Ireland thuộc Anh và Cộng hòa Ireland.

Dự kiến, Anh sẽ đưa ra các đề nghị của mình trong cả 3 vấn đề gồm trách nhiệm tài chính, quyền công dân EU và biên giới Bắc Ireland, trong cuộc gặp sắp tới giữa Thủ tướng Anh Theresa May và Chủ tịch EC Jean-Claude Juncker. Động thái này mở đường cho quan chức phụ trách đàm phán Brexit của EU Michel Barnier có thể báo cáo lên các nhà lãnh đạo khối này về việc hai bên đã đạt “đủ tiến triển” trong đàm phán. Nếu nhận được sự đồng ý từ phía ông Barnier, một cuộc gặp của đại sứ các nước EU sẽ được tổ chức vào ngày 6/12 để thống nhất dự thảo sẽ được trình lên tại hội nghị cấp cao Hội đồng châu Âu gồm nguyên thủ các nước thành viên của EU vào ngày 14-15/12. Về phần mình, Nghị viện châu Âu dự kiến cũng sẽ bỏ phiếu về nghị quyết đánh giá “tiến triển Brexit” vào ngày 13/12.

Tuy đạt được vấn đề nghĩa vụ tài chính, song Anh vẫn còn vướng mắc 2 vấn đề là quyền công dân EU và vấn đề biên giới Bắc Ireland.

Trong vấn đề quyền của công dân EU, dù thống nhất được “85%”, hai bên vẫn còn chưa xác định được liệu con cái của các công dân EU tại Anh sau Brexit có được quyền đoàn tụ cả đời với bố mẹ hay không, cũng như về các mức chi phí tại Anh cho giáo dục và y tế hay các thủ tục hành chính cho các công dân EU muốn đăng ký “quy chế định cư”. Trong khi đó, vấn đề biên giới Bắc Ireland được coi là vấn đề khó khăn nhất hiện nay. Bất chấp các nhà đàm phán hai bên đang bàn bạc "gần như liên tục" nhằm đưa ra các đề xuất về cam kết bằng văn bản trong vấn đề biên giới tương lai sau Brexit đáp ứng được những yêu cầu của phía Cộng hòa Ireland, Dublin đã yêu cầu “cam kết bằng văn bản” về việc xứ Bắc Ireland thuộc Anh sẽ không tách khỏi những quy định và luật lệ của EU- một yêu cầu được cho là mâu thuẫn với quyết tâm của Chính phủ Anh trong việc áp dụng chính sách thương mại độc lập.

Dù con đường phía trước còn gập ghềnh, song việc các nhà đàm phán Anh và EU cùng đạt được thỏa thuận về "hóa đơn ly hôn" cũng đã ít nhiều tạo hy vọng về việc hai bên có thể dần tháo gỡ những khó khăn.