NTD cần xem xét kỹ trước khi ký hợp đồng vay tiêu dùng. Ảnh minh họa

Nhiều vụ việc vi phạm quyền lợi NTD

Tranh chấp về dịch vụ tín dụng tiêu dùng là một trong những nội dung khiếu nại mà Cục Quản lý cạnh tranh - Bộ Công Thương tiếp nhận nhiều trong năm 2015. Mặc dù đã có nhiều thông tin cảnh báo,êudùngtrảgópNhiềucôngtytàichínhbịkhiếunạkết quả ý hôm nay nhưng số vụ việc dấu hiệu vi phạm quyền lợi người tiêu dùng (NTD) tiếp tục tăng cao.

Trong đó, các hành vi vi phạm chủ yếu được nêu ra là: Nhân viên tư vấn có dấu hiệu cung cấp thông tin gây nhầm lẫn cho NTD như mời chào ký hợp đồng với lãi suất thấp; có thể thanh lý hợp đồng bất kỳ thời điểm nào, thủ tục thanh lý đơn giản… trong khi thực tế đây đều là những nội dung xảy ra tranh chấp khi thực hiện hợp đồng.

Nhiều trường hợp, nhân viên tư vấn không chủ động cung cấp hợp đồng để NTD tham khảo trước khi ký và lưu giữ sau khi ký. Một số phản ánh cho thấy, khi ký kết, nhân viên thường giải thích qua loa nội dung hợp đồng sau đó nhanh chóng đề nghị ký hợp đồng, khi ký xong nhân viên giải thích hợp đồng sẽ được gửi qua địa chỉ bưu điện cho NTD. Thực tế, một số NTD cho rằng khi ký kết có để ý đến nội dung mức lãi suất nhưng trên hợp đồng khi đó để khoảng trống. Chỉ khi được cung cấp hợp đồng sau khi đã ký kết, NTD mới phát hiện thấy thông tin về mức lãi suất (thường từ 6 – 6,5%/tháng, thay vì từ 1 - 2%/tháng như tư vấn ban đầu).

Khi xảy ra tranh chấp, việc liên hệ và phản ánh tới công ty cung cấp dịch vụ (thường là các công ty tài chính) rất khó khăn và tốn kém: tổng đài liên tục bận; lời thoại hướng dẫn rất dài; chỉ tiếp nhận phản ánh qua điện thoại, không hỗ trợ tiếp nhận trực tiếp tại văn phòng công ty hoặc email…Việc kéo dài thời gian giải quyết như vậy sẽ phát sinh thời gian, qua đó, làm tăng số tiền phạt mà NTD phải nộp cho công ty trong một số vụ việc.

Nghiêm trọng hơn, khi xảy ra tranh chấp, người tiêu dùng, thậm chí là người thân, đồng nghiệp của NTD liên tục bị các số máy lạ gọi điện, nhắn tin từ 6h sáng tới 9 - 10h tối để giục đóng tiền nợ. Rất nhiều cuộc gọi điện bao gồm cả việc đe dọa, sử dụng từ ngữ "chợ búa", giang hồ để thách thức người vay.

Trong khi đó, khi đi vay, tâm lý người vay thường chỉ chú trọng vào việc được vay nên thường bỏ qua hoặc không chú ý tới các điều khoản, điều kiện của hợp đồng, chỉ đến khi xảy ra tranh chấp và được cung cấp các hợp đồng đã ký kết thì người vay mới nhận thức được các yếu tố ràng buộc nghĩa vụ và trách nhiệm của mình. Do đó, rất khó có thể bảo vệ được quyền lợi của NTD vì hợp đồng đã được ký kết, hiệu lực thi hành đã được áp dụng.

Lãi suất vay tiêu dùng thường rất cao

Để tránh các phát sinh ảnh hưởng nghiêm trọng tới quyền lợi tài chính của NTD và người thân, Cục Quản lý cạnh tranh tiếp tục đưa ra các nội dung cụ thể mà NTD cần lưu ý khi tham gia vay tiêu dùng.

Đầu tiên, phải xác định chỉ khi thật sự cần thiết mới vay tiêu dùng vì lãi suất của các khoản vay tiêu dùng rất cao. NTD cần đảm bảo tính ổn định của thu nhập, ít nhất trong toàn bộ thời hạn của khoản vay. Có trường hợp khi ký hợp đồng vay tiêu dùng, NTD cho rằng mỗi tháng chỉ phải trả nợ một số tiền nhỏ sẽ không ảnh hưởng đến khả năng tài chính. Tuy nhiên, thực tế cho thấy có nhiều sự việc phát sinh trong quá trình NTD thực hiện hợp đồng, ví dụ: mất việc, ốm đau, bệnh tật… dẫn tới khả năng tài chính bị hạn chế, không thể tiếp tục thực hiện nghĩa vụ trả nợ.

Khi đã quyết định vay tiêu dùng, NTD nên cân nhắc, tham khảo thông tin từ nhiều nguồn để lựa chọn đơn vị cho vay tiêu dùng. Hiện nay, có nhiều công ty tài chính cung cấp khoản vay tiêu dùng với thủ tục đơn giản, thời gian nhanh gọn. Tuy nhiên, so với các ngân hàng, lãi suất của các công ty tài chính cao hơn rất nhiều. Trước khi lựa chọn đơn vị cho vay, NTD nên tham khảo thông tin từ nhiều nguồn hoặc liên hệ tới Tổng đài tư vấn, hỗ trợ người tiêu dùng 1800.6838.

Trước khi đặt bút ký hợp đồng vay tiền, trách nhiệm của NTD phải làm rõ những nội dung trong hợp đồng nhằm đảm bảo đã hiểu rõ hợp đồng, tránh các trường hợp nhầm lẫn, bị tư vấn thông tin chưa đầy đủ, chính xác.

Xem xét kỹ lãi suất, chi phí, mức phạt

Có một số điều khoản, điều kiện mà NTD cần đặc biệt lưu ý trước khi ký kết hợp đồng là lãi suất vay, các khoản phí, lãi phạt. Trong quá trình tư vấn, NTD có thể được cung cấp thông tin với mức lãi suất rẻ, hợp lý. Nhiều NTD sau khi ký hợp đồng một thời gian mới phát hiện mức lãi suất thực tế trên hợp đồng rất cao. Vì vậy, NTD phải đề nghị nhân viên ghi rõ mức lãi suất trên hợp đồng trước khi ký.

Ngoài mức lãi suất phải trả hàng tháng, một số hợp đồng có thể phát sinh các khoản phí, chi phí khác như phí bảo hiểm cho khoản vay. Các khoản phí này có thể được tính gộp vào khoản tiền phải trả hàng tháng, quan trọng là NTD phải được thông tin về các khoản phí này. Để bảo vệ quyền lợi, NTD nên đề nghị nhân viên nêu rõ các khoản phí có thể phát sinh trong quá trình thực hiện hợp đồng.

Mức phạt trong các hợp đồng tín dụng tiêu dùng thường rất cao và rất chặt chẽ. Tuy nhiên, đây cũng là nội dung nhân viên tư vấn thường bỏ qua và NTD cần yêu cầu nhân viên giải thích các điều khoản liên quan.

Cũng có NTD sau khi thực hiện hợp đồng một thời gian thì có nhu cầu thanh lý sớm hoặc khi phát hiện sai phạm của công ty nên muốn hủy hợp đồng. Thực tế có nhiều trường hợp NTD phải đáp ứng rất nhiều điều kiện theo quy định của hợp đồng để có thể được thanh lý hoặc chấm dứt hợp đồng. Quy định về thanh lý hợp đồng là một trong những căn cứ quan trọng để NTD quyết định ký hợp đồng vay tiền đối với các công ty.

Cuối cùng, sau khi ký hợp đồng, NTD cần kiểm tra một lần nữa các nội dung của hợp đồng. Nếu có gì sai khác, thông báo ngay cho công ty và thực hiện quyền hủy hợp đồng (nếu cần thiết). NTD có trách nhiệm yêu cầu và lưu giữ hợp đồng để làm căn cứ đối chiếu, so sánh trong trường hợp xảy ra tranh chấp. Tóm tắt và lưu giữ một số thông tin cơ bản như số tiền trả nợ hàng tháng, phương thức trả nợ và thời hạn trả nợ để có thể theo dõi và thực hiện đúng định kỳ. Lưu giữ tất cả các hóa đơn, tài liệu chứng minh nghĩa vụ thanh toán nợ.

Khi phát sinh tranh chấp, NTD có quyền yêu cầu công ty giải quyết tranh chấp hoặc khiếu nại tại Phòng Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Cục Quản lý cạnh tranh, Bộ Công Thương./.

D.A

(责任编辑：Cúp C1)