Hợp đồng tương lai cho phép nhà đầu tư giao dịch không cần tài sản cơ sở.

Chọn hợp đồng tương lai là phù hợp thông lệ và thực tiễn

Chứng khoán phái sinh (CKPS) là một công cụ tài chính,ịtrườngchứngkhoánpháisinhVìsaochọnhợpđồngtươnglailàsảnphẩmđầutiêgiải mexico liga de expansion trong đó giá trị của CKPS phụ thuộc vào giá trị của một hay nhiều loại tài sản cơ sở. Hiện nay, CKPS được chia thành 4 loại chính, gồm: Hợp đồng kỳ hạn; hợp đồng tương lai; hợp đồng quyền chọn; hợp đồng hoán đổi. Trong đó, hợp đồng tương lai là một dạng hợp đồng kỳ hạn đã được chuẩn hóa, niêm yết và giao dịch tại thị trường tập trung (Sở Giao dịch chứng khoán – GDCK). Hợp đồng tương lai là một thỏa thuận giữa hai bên tham gia về việc mua và bán một tài sản tại một thời điểm nhất định trong tương lai với mức giá được xác định trước tại ngày giao dịch.

Theo đại diện của Sở GDCK Hà Nội (HNX), thông lệ của các quốc gia đã phát triển TTCKPS, hợp đồng tương lai và hợp đồng quyền chọn là những sản phẩm phái sinh phổ biến nhất. Tuy nhiên, hợp đồng quyền chọn có những đặc điểm riêng biệt và cấu trúc sản phẩm phức tạp, khó tiếp cận với đại trà các nhà đầu tư trong giai đoạn đầu. Trong khi đó, nguyên tắc giao dịch hợp đồng tương lai có nhiều nét tương đồng với giao dịch cổ phiếu trên thị trường cơ sở, phù hợp với tiêu chí về tính đơn giản của việc thiết kế sản phẩm, cũng như mức độ dễ tiếp cận với công chúng đầu tư. Do đó, hợp đồng tương lai được lựa chọn làm loại sản phẩm phái sinh đầu tiên được triển khai tại Việt Nam.

Khi được giao dịch, giá của hợp đồng tương lai thay đổi liên tục, tăng hoặc giảm trong ngày, tương tự như việc giao dịch cổ phiếu hiện tại trên TTCK cơ sở. Giá của hợp đồng tương lai được hạch toán theo giá hàng ngày căn cứ trên giá thị trường. Điều đó có nghĩa là trong kỳ hạn của hợp đồng tương lai, các khoản lãi, lỗ hàng ngày được cộng, trừ vào tài khoản ký quỹ của mỗi bên.

Để từng bước giúp nhà đầu tư làm quen với công cụ đầu tư mới, trong giai đoạn đầu vận hành thị trường sẽ đưa ra 2 sản phẩm hợp đồng tương lai cơ bản bao gồm: Hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu (VN30 và HNX30) và hợp đồng tương lai trên trái phiếu chính phủ. Các sản phẩm hợp đồng tương lai và CKPS khác trên các loại tài sản cơ sở sẽ được ra đời khi điều kiện thị trường phù hợp.

Lợi ích của giao dịch hợp đồng tương lai

Hợp đồng tương lai được giao dịch tập trung tại Sở GDCK, được thỏa thuận mua bán thông qua người môi giới (thành viên giao dịch trên TTCKPS). Về mặt lý thuyết, cũng như đánh giá của nhiều chuyên gia, hợp đồng tương lai sẽ là sản phẩm đa lợi ích.

Theo đó, đây là một sản phẩm mà khi tham gia nhà đầu tư sẽ chỉ bỏ ra chi phí vốn thấp. Cụ thể, với lợi thế hiệu ứng đòn bẩy từ 7 - 10 lần, khách hàng chỉ cần bỏ một lượng nhỏ vốn đầu tư ban đầu để giao dịch (khoảng 10% - 15% giá trị giao dịch). Cùng với đó, sản phẩm này cho phép nhà đầu tư giao dịch mà không cần sở hữu tài sản cơ sở. Do vậy, nhà đầu tư có thể mua/bán mà không cần nắm giữ tài sản cơ sở tương ứng do bản chất hợp đồng tương lai là giao dịch dựa trên kỳ vọng giá của các nhà đầu tư. Vì vậy, trên thị trường, số lượng hợp đồng tương lai kỳ vọng giá lên (người mua) phải bằng số lượng hợp đồng tương lai kỳ vọng giá xuống (người bán). Ngoài ra, khối lượng giao dịch (volume) trên thị trường có thể vô hạn, mà không bị giới hạn về số lượng tài sản cơ sở.

Cùng với đó, với hợp đồng tương lai trên TTCKPS nhà đầu tư được phép “bán khống”. Hay nói cách khác, nhà đầu tư được phép bán hợp đồng tương lai trước và sau đó mua lại để đóng vị thế và chốt lãi/lỗ.

Bên cạnh đó, với sản phẩm hợp đồng tương lai là nhà đầu tư có thể chốt lãi, lỗ ngay trong ngày (giao dịch T+0) bằng cách mua và bán cùng một hợp đồng tương lai, nhằm tránh biến động giá qua đêm.

Ngoài ra, một ưu điểm khác của giao dịch hợp đồng tương lai là nhà đầu tư chỉ sử dụng ký quỹ (margin) thấp. Bởi margin tại thị trường phái sinh là tài sản đặt cọc ban đầu để đảm bảo thanh toán, mà không phải là khoản vay giữa khách hàng và thành viên giao dịch.

Duy Thái