Chứng minh cho nhận định này, Phó Thống đốc NHNN cho biết, từ đầu năm đến nay, NHNN đã đưa ra nhiều thông điệp và sử dụng nhiều công cụ để hỗ trợ giảm lãi suất, trong đó đã 4 lần giảm lãi suất điều hành. Vì thế, đến cuối tháng 7, đầu tháng 8 năm 2023, lãi suất tại các ngân hàng thương mại đã có mức giảm 1% so với cuối năm 2022.

Theo Phó Thống đốc, từ đầu năm, dựa trên tính toán về mức độ ảnh hưởng từ kinh tế thế giới, với những tác động kép của dịch bệnh và các xung đột địa chính trị, cùng khả năng chống chịu của nền kinh tế trong nước, việc điều hành chính sách tiền tệ phải đảm bảo mục tiêu kiểm soát lạm phát thì NHNN đặt kỳ vọng mức giảm lãi suất trung bình của các ngân hàng thương mại từ 1-1,5%.

Nhưng đến nay, theo thống kê của NHNN thì lãi suất trung bình cho các khoản vay mới đã giảm từ 2-2,2%, tức là vượt kỳ vọng từ đầu năm.

“Tất nhiên còn một số khoản cho vay trước đây do ngân hàng huy động vào với lãi suất cao nên mức lãi suất còn neo cao, do độ trễ chính sách và để đảm bảo hài hòa các phương án tài chính. Nhưng NHNN đã đề nghị các ngân hàng thương mại bằng mọi biện pháp phải tiết giảm lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp”, Phó Thống đốc nêu rõ.

Các ngân hàng đã giảm lãi suất cho vay. Ảnh: ST

Nói thêm về động thái của NHNN trong việc kêu gọi ngân hàng giảm lãi suất, đại diện lãnh đạo NHNN cho hay, cuối tháng 10 vừa qua, NHNN đã tổ chức hội nghị toàn ngành với 35 ngân hàng thương mại, đã chỉ rõ ngân hàng nào lãi suất thấp, ngân hàng nào lãi suất còn cao và tìm giải pháp hỗ trợ. “Tuy là hội nghị nội bộ nhưng rất quyết liệt và cụ thể”, Phó Thống đốc Đào Minh Tú nhấn mạnh.

Lấy ví dụ về các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước. Phó Thống đốc NHNN cho biết, tại Vietcombank, mức lãi suất trung bình cả khoản vay cũ và khoản vay mới hiện ở mức 5,94%/năm, giảm 1,75% so với cuối năm 2022 và giảm 0,29% so với cùng kỳ năm 2022. Tại BIDV, lãi suất trung bình là 6,46%/năm, giảm 2,59% so với cuối năm 2022 và giảm 0,15% so với cùng kỳ năm 2022.

“Dù có ngân hàng thương mại còn mức cho vay bình quân cao lên đến hơn 9%/năm, nhưng tất cả đều được chỉ rõ và yêu cầu tìm mọi biện pháp giảm lãi suất. Vì thế, mức lãi suất của ngân hàng thương mại với điều hành của NHNN đã tương đồng và vượt kỳ vọng đặt ra từ đầu năm”, Phó Thống đốc NHNN nêu.

Cũng tại họp báo, thông tin thêm về điều hành chính sách tiền tệ, trong đó có lãi suất, Phó Thống đốc Đào Minh Tú chia sẻ, lãi suất là vấn đề luôn nhận được nhiều sự quan tâm nên NHNN thường xuyên có báo cáo về điều hành lãi suất và chính sách tiền tệ. Đến nay, về tổng quan, điều hành lãi suất đã hoàn thành mục tiêu giảm lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp, hỗ trợ tăng trưởng tín dụng, cũng như mở rộng đầu tư để tăng trưởng GDP.

Tuy nhiên, Phó Thống đốc cũng nhận định, việc điều hành lãi suất còn phụ thuộc vào lạm phát nên phải tính toán mức độ giảm phù hợp. Hơn nữa, lãi suất còn có quan hệ chặt chẽ với tỷ giá ngoại tệ, khi lãi suất ở Việt Nam thấp nhưng tỷ giá ngoại tệ cao, lãi suất ngoại tệ của các nước cũng ở mức cao, nên có thể gây chênh lệch và cần cân nhắc khi điều hành.

Đặc biệt, lãi suất còn liên quan đến chính sách tài khóa, từ phát hành trái phiếu đến huy động nguồn lực của nhà nước hay sử dụng các khoản cho vay của nhà nước… nên theo Phó Thống đốc, điều hành lãi suất phải đảm bảo hài hòa giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ. Do đó, NHNN phải tính toán phương án hợp lý.