Tác giả nhận giải Báo chí toàn quốc viết về ngành Tài chính 2018. Ảnh: Tuấn Minh

Đặc biệt,ớvềloạtbàiviếtgiànhgiảdự đoán fiorentina với cánh phóng viên viết về lĩnh vực tài chính, trước những con số, chính sách pháp luật vốn khô khan, phóng viên phải diễn đạt làm sao cho mềm mại, giúp người đọc dễ hiểu nhưng vẫn phải chính xác. Ngoài ra, phóng viên còn phải chịu một áp lực vô cùng lớn nữa là về định mức tin, bài, ảnh.

Mỗi bài viết, mỗi tác phẩm báo chí đều để lại trong tôi khá nhiều kỷ niệm. Có một kỷ niệm tôi không bao giờ quên: loạt bài “Quản lý thuế qua câu chuyện bán hàng không hóa đơn” của tôi đã giành Giải A – cuộc thi “Báo chí toàn quốc viết về ngành Tài chính năm 2018”, do Bộ Tài chính tổ chức phát động và trao giải.

Đề tài “Quản lý thuế qua câu chuyện bán hàng không hóa đơn”, tôi được Phó Tổng biên tập Đậu Huy Sáu trực tiếp giao triển khai thực hiện. Nhận đề tài, tôi bắt tay ngay vào tìm hiểu tài liệu, lên kế hoạch cho những chuyến công tác. Qua tìm hiểu thông tin tôi nhận thấy khá nhiều phóng viên của các tờ báo khác đã thực hiện đề tài liên quan đến vấn đề mua, bán hàng hoá nhưng không xuất hoá đơn.

Xác định đây là đề tài khó bởi muốn đề tài được thành công không thể đi theo lối mòn của phóng viên và các tờ báo khác đã làm trước. Đề tài phải được quan sát kỹ càng và lựa chọn cho mình một hướng đi riêng mới tạo được dấu ấn.

Quả thật cho đến khi lên đường đi công tác, thậm chí chuyến công tác sắp kết thúc tôi cũng chưa tìm ra được “cái lõi” cho đề tài, chưa tìm được điều khác biệt và hướng đi riêng cho đề tài, bởi những thông tin tôi thu thập được đều giống nhau, hầu hết các cơ sở kinh doanh, thậm chí cả những lĩnh vực kinh doanh có điều kiện khi mua, bán hàng hóa đều không xuất hóa đơn, nếu có xuất thì cũng rất ít.

Trước bộn bề những câu hỏi được đặt ra là phải làm gì, phải làm thế nào để đưa ra thông điệp cho người dân và toàn xã hội biết giữa cái được và mất khi mua hàng hóa không lấy hóa đơn. Tôi đã đem câu chuyện này đi hỏi các chuyên gia kinh tế, đại diện cơ quan thuế một số địa phương.

Qua câu chuyện tôi trao đổi, hầu hết chuyên gia và đại diện cơ quan thuế địa phương đều có chung quan điểm và cho rằng: Hành vi “không xuất hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ”, mang dấu hiệu của các hành vi “trốn thuế”. Điều này đang là hệ quả, dễ gây thất thu cho ngân sách nhà nước. Việc các tổ chức, cá nhân tham gia kinh doanh nhưng không xuất hóa đơn mua bán hàng hóa, đã nảy sinh một "nghề" mới, đó là nghề mua bán hóa đơn. Có những công ty thành lập chỉ để chuyên mua bán hóa đơn bất hợp pháp.

Có chuyên gia còn cho rằng, khi người tiêu dùng mua hàng hay sử dụng dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh mà không có thói quen lấy hoá đơn sẽ dẫn đến tác hại là khi xảy ra tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện, thì người tiêu dùng sẽ không có bằng chứng để đấu tranh bảo vệ quyền lợi của mình, dẫn đến những thiệt thòi cho bản thân và gia đình...

Hệ thống lại những thông tin đã thu thập, loạt bài viết cơ bản đã được hình thành. Phó Tổng biên tập Đậu Huy Sáu lại một lần nữa trực tiếp biên tập lại giúp tôi toàn bộ loạt bài viết. Loạt bài chính thức được đăng tải, đặc biệt hơn loạt bài được đăng tải đúng dịp Quốc hội họp.

Thời báo Tài chính Việt Nam là một trong số những tờ báo được cung cấp phục vụ cho các đại biểu Quốc hội. Loạt bài viết với những thông tin phong phú đã mang lại cho đại biểu Quốc hội bức tranh khá rõ nét về tình trạng mua, bán hàng không xuất hóa đơn dẫn đến gây thất thu cho ngân sách.

Nhiều đại biểu đã sử dụng thông tin của loạt bài viết để nêu ý kiến tại diễn đàn Quốc hội về các giải pháp ngăn chặn tình trạng mua, bán hàng hóa nhưng không xuất, cũng như không lấy hóa đơn khi mua, bán hàng hóa dẫn đến tình trạng gây thất thu thuế mà báo đã nêu.

Một điều may mắn nữa cho loạt bài viết của tôi là được đăng tải đúng dịp Bộ Tài chính tổ chức cuộc thi “Báo chí toàn quốc viết về ngành Tài chính năm 2018”. Tôi đã nộp loạt bài viết của mình tham dự giải, trải qua nhiều vòng chấm của giải, loạt bài viết của tôi vinh dự được ban giám khảo lựa chọn trao Giải A. Đây thực sự là niềm vinh dự, một kỷ niệm sâu đậm của tôi trong hành trình làm báo nhiều gian khó.

Văn Tuấn