Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga

Báo cáo thẩm tra dự thảo Luật sửa đổi,ínhphủđềnghịbỏĐiềuBộLuậtHìnhsựbxh bd han quoc bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 (BLHS) do Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày nêu rõ, Luật đã được Quốc hội khóa XIII thông qua tại kỳ họp thứ 10 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2016.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thi hành, qua phản ánh của cử tri, báo chí về một số sai sót của BLHS năm 2015, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã chỉ đạo Ủy ban Tư pháp (UBTP) chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan hữu quan tích cực, khẩn trương rà soát tổng thể các quy định của Bộ luật để phát hiện những sai sót và đề xuất phương án khắc phục.

“Đa số ý kiến UBTP cơ bản tán thành với quan điểm của Chính phủ về phạm vi sửa đổi là: Khắc phục những sai sót rõ ràng về mặt kỹ thuật, kết hợp xử lý những quy định chưa hợp lý hoặc có khả năng khó áp dụng trên thực tế; việc sửa đổi không làm ảnh hưởng đến những chính sách hình sự lớn đã được Quốc hội khóa XIII thông qua và không dẫn đến phải sửa đổi các đạo luật đang được lùi hiệu lực thi hành cùng với BLHS năm 2015”, Chủ nhiệm UBTP của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết.

Không xử lý hình sự đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi

Quy định tại khoản 2 Điều 12 của BLHS năm 2015 đã mở rộng phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi đối với một số tội. Theo đó, các em phải chịu trách nhiệm hình sự cả đối với tội ít nghiêm trọng và tội nghiêm trọng thuộc 3 tội danh: Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác; hiếp dâm; bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản.

Báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm UBTP của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày nêu rõ, đa số ý kiến UBTP tán thành không xử lý hình sự hành vi “cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác”, “hiếp dâm”, “bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản” đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thuộc loại tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng. Quy định này bảo đảm phù hợp với chính sách nhân đạo đối với người chưa thành niên phạm tội được thể hiện trong các nghị quyết của Đảng và quan điểm xuyên suốt trong các BLHS từ trước đến nay của Nhà nước ta.

Tuy nhiên cũng có ý kiến cho rằng, đây là vấn đề có liên quan đến chính sách hình sự đã được Quốc hội khóa XIII thông qua. Bên cạnh đó, thời gian qua hành vi cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong học đường, hiếp dâm, bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản do người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện có xu hướng gia tăng…, nên cần thiết phải giữ quy định này để giáo dục, cải tạo người phạm tội và nâng cao tính phòng ngừa, răn đe.

Bỏ tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông

Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS số 100/2015/QH13 do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long trình bày nêu rõ, tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông (Điều 292) là một trong 10 tội phạm trong lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng viễn thông được quy định tại mục 2 thuộc chương XXI của BLHS năm 2015 có khách thể xâm hại là an toàn công cộng, trật tự công cộng.

Tuy nhiên, nội dung quy định về cấu thành tội phạm này không phản ánh rõ mối nguy hại cho an toàn công cộng, trật tự công cộng mà thực chất đây là cấu thành tội “kinh doanh trái phép" trên môi trường mạng và xét về bản chất thì đây là một tội phạm về kinh tế nhưng lại được đặt ở chương "các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng".

“Hơn nữa, trong danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện có đến 267 ngành nghề nhưng Điều 292 chỉ đề cập đến một số ngành nghề. Thêm vào đó, cũng các lĩnh vực kinh doanh được nêu tại Điều 292 nhưng nếu thực hiện qua mạng thì bị xử lý hình sự còn nếu không thực hiện qua mạng thì không bị xử lý hình sự. Như vậy là có sự bất bình đẳng và thiếu nhất quán. Xét trong bối cảnh tội kinh doanh trái phép đã được bãi bỏ thì cũng cần bãi bỏ Điều 292 của BLHS năm 2015", Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long nhấn mạnh.

Về vấn đề này, báo cáo thẩm tra của UBTP do Chủ nhiệm Ủy ban Lê Thị Nga trình bày cũng nêu rõ, đa số ý kiến của Ủy ban tán thành với dự thảo Luật về việc bỏ Điều 292 của BLHS năm 2015 với lý do đã được nêu trong tờ trình của Chính phủ.

Tuy nhiên có ý kiến đề nghị cân nhắc đưa vào các chương tương ứng về việc xử lý hình sự đối với hành vi kinh doanh vàng trên tài khoản (đã được quy định tại Nghị định số 24/2012/NĐ-CP của Chính phủ); kinh doanh đa cấp bất chính (được quy định tại Nghị định số 45/2014/NĐ-CP của Chính phủ) … trên mạng máy tính, mạng viễn thông vì phạm vi ảnh hưởng, tính chất và mức độ nguy hiểm cao cho xã hội, hậu quả lớn, rất khó khắc phục cần phải có quy định để đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm.

"Đây là những vấn đề liên quan đến quản lý nhà nước chuyên ngành và quá trình thẩm tra có ý kiến đề nghị của Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công thương, do đó, đề nghị có quan điểm chính thức của Chính phủ", bà Nga nhấn mạnh./.

Hồng Chi