Lưu lượng hàng hóa ra vào cảng Cát Lái. Ảnh: T.H

Hàng tồn cảng tăng cao

Kể từ khi làn sóng dịch bệnh Covid-19 lần thứ 4 bùng phát mạnh tại khu vực TPHCM, Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn và cơ quan Hả quan đã chủ động triển khai ngay các phương án điều hành sản xuất linh hoạt, hiệu quả và phối hợp rất chặt chẽ với các lực lượng phòng chống dịch của địa phương để triển khai nhịp nhàng các phương án phòng chống dịch, nhất là kế hoạch tiêm vắc xin trên diện rộng cho người lao động, công nhân, công chức hải quan, hãng tàu làm việc thường xuyên tại cảng. Nhờ vậy, đến nay, hoạt động sản xuất kinh doanh tại 2 cảng biển vẫn đảm bảo thông suốt, an toàn.

Tuy nhiên, theo Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn, sau 3 tuần thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16, sản lượng container xuất nhập tàu, sản lượng conatiner giao nhận bãi, số lượt xe ra, vào cảng giao nhận container liên tục giảm so với cùng kỳ khi chưa giãn cách, kéo theo dung lượng tồn bãi cảng Cát Lái tăng cao.

Dung lượng tồn bãi Cát Lái luôn chạm mức hết công suất, đặc biệt dung lượng dành cho hàng nhập luôn chạm ngưỡng trên 100% công suất.

Theo ông Nguyễn Phương Nam, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn, hiện nay, lượng hàng nhập tồn đang tăng nhanh do nhiều nhà máy phải thu hẹp sản xuất, ngừng hoạt động do bị phong tỏa hoặc do không đảm bảo điều kiện “3 tại chỗ”, “2 địa điểm, 1 cung đường”, nên doanh nghiệp chậm nhận hàng.

Do vậy, theo ông Nam, với đặc thù hoạt động của cảng Cát Lái từ trước đến nay đã phải thường xuyên hoạt động gần tối đa công suất nên nếu hàng hóa chậm luân chuyển, tồn bãi tăng cao thì nguy cơ cảng Cát Lái phải tạm thời ngưng tiếp nhận tàu, chờ giải phóng bán hàng trên bãi, dẫn đến nguy cơ phải gián đoạn hoạt động là hoàn toàn có thể xảy ra như đã xảy ra tại các cảng của Mỹ, châu Âu, Trung Quốc trong các đợt dịch vừa qua.

Ngoài việc kiến nghị cơ quan Hải quan cho ý kiến xử lý đối với hàng tồn đọng, Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn đề nghị Sở Giao thông Vận tải TPHCM có văn bản đề nghị Cục Đường bộ nâng cấp chương trình phần mềm cấp QR code online cũng như tiếp tục tạo cơ chế thuận lợi hơn trong việc cấp phép lưu hành cho đối tượng lái xe container.

Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn cũng đề nghị UBND TPHCM chỉ đạo Sở Y tế TPHCM đề xuất Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Y Tế thống nhất sử dụng 1 App thông minh để theo dõi, cập nhật thông tin xét nghiệm, test nhanh của người điều khiển phương tiện (nhất là đội ngũ lái xe vận chuyển container). Các trạm kiểm tra, doanh nghiệp cảng, kho bãi, nhà máy có thể kiểm tra thông tin qua mã QR sức khỏe lái xe qua App mỗi lần giao dịch thay vì thủ công như hiện nay mất nhiều thời gian, nhân lực, sẽ gây ùn ứ tại khu vực kiểm tra.

Hải quan TPHCM kiến nghị hỗ trợ doanh nghiệp

Theo Cục Hải quan TPHCM, hiện nay, nhiều doanh nghiệp tạm dừng hoạt động sản xuất do không đáp ứng thực hiện được phương án do bị phong tỏa hoặc không đảm bảo điều kiện “3 tại chỗ”, “2 địa điểm, 1 cung đường” theo quy định của UBND một số tỉnh, thành phố phía Nam... dẫn đến hàng hóa tồn đọng tăng tại một số cảng biển có lưu lượng hàng hóa lớn như cảng Cát Lái.

Để tháo gỡ khó khăn cho cảng Cá Lái trong giai đoạn hiện nay, Cục Hải quan TPHCM đã có văn bản báo cáo Tổng cục Hải quan đề xuất, Tổng cục Hải quan kiến nghị cơ quan có thẩm quyền cho phép Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn được vận chuyển hàng tồn đọng từ cảng Cát Lái về cảng Tân cảng Hiệp Phước để lưu giữ và chờ làm thủ tục để giảm tải cho cảng Cát Lái.

Đồng thời, kiến nghị cho phép Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn thuê các cảng thuộc địa bàn của TPHCM (cảng SP-ITC, cảng VICT, cảng LOTUS, cảng Tân Thuận...) để lưu giữ hàng hóa nhằm giảm tải cho cảng Cát Lái trong thời gian dịch bệnh Covid -19 phức tạp tại Khu vực phía Nam.

Cục Hải quan TPHCM cũng kiến nghị cho phép Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn được lưu giữ tạm thời hàng hóa nhập khẩu tại cảng dỡ hàng là cảng Cái Mép để chờ làm thủ tục vận chuyển độc lập về cảng đích là cảng Cát Lái mà không xử phạt vi phạm hành chính quá thời hạn làm thủ tục hải quan khi doanh nghiệp đăng ký tờ khai.

Ngoài ra, lãnh đạo Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn kiến nghị, Tổng Cục Hải quan chủ trì làm việc với các cơ quan chuyên ngành mở rộng các danh mục hồ sơ được tải lên cổng thông tin một cửa quốc gia mà không cần bản giấy, đặc biệt là các hồ sơ của các cơ quan chuyên ngành đã có mã số hồ sơ, hoặc tờ khai hàng trung chuyển, hạn chế khách hàng, đại lý phải đến cảng làm thủ tục. Trước mắt, Cục Hải quan TPHCM chủ trì thống nhất với các cơ quan chuyên ngành cho phép doanh nghiệp nộp bản chứng thư scan bằng đường điện tử trong thời gian áp dụng Chỉ thị 16 và bổ sung bản gốc sau để hạn chế người đến cảng làm thủ tục.