【kq cup italia】Bùng nổ “chiến tranh thương mại” Hoa Kỳ

Dự báo, sản xuất, XK thép là một trong những ngành hàng sẽ chịu ảnh hưởng nếu chiến tranh thương mại Hoa Kỳ-Trung Quốc thực sự bùng nổ. Ảnh: N.Thanh.

Khổ với hàng Trung Quốc

Theo chuyên gia kinh tế Đinh Tuấn Minh, cuộc chiến tranh thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ tác động gián tiếp tới thị trường Việt Nam. Cụ thể, khi hàng Trung Quốc XK vào Hoa Kỳ bị áp thuế, để giảm phụ thuộc vào Hoa Kỳ, duy trì năng suất, Trung Quốc có thể có những chính sách phá giá, đẩy hàng hóa sang các nước xung quanh, trong đó có Việt Nam. Điều này tạo ra sức ép lớn cho DN nội địa.

Đồng quan điểm, trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, ông Phạm Tất Thắng, Nghiên cứu viên cao cấp (Viện Nghiên cứu thương mại, Bộ Công Thương) cho rằng: Khi chiến tranh thương mại Hoa Kỳ-Trung Quốc thực sự bùng phát, hàng Trung Quốc sẽ khó thâm nhập vào thị trường Hoa Kỳ. Số hàng hóa này vẫn hàng ngày hàng giờ được sản xuất ra, đi tìm thị trường khác để tiêu thụ, trong đó có thị trường Việt Nam. Đương nhiên, trong trường hợp này, DN Việt sẽ phải đối mặt với sức ép lớn, khó khăn hơn nhiều. Nếu không cạnh tranh nổi, thậm chí, DN sẽ còn phải thu hẹp lại sản xuất, công nhân sẽ mất việc làm...

"Về mặt XK, khi chiến tranh thương mại nổ ra, nhiều mặt hàng trước đây được sản xuất để XK đi thị trường Hoa Kỳ, nay Trung Quốc có thể sản xuất để phục vụ tiêu thụ tại thị trường nội địa, dẫn tới nhu cầu NK của thị trường Trung Quốc giảm đi. Trong khi đó, hiện nay Việt Nam đang có nhiều mặt hàng XK sang Trung Quốc. Nếu điều này xảy ra, hàng Việt có thể sẽ bị ế“, ông Thắng phân tích.

Ngoài ra, theo một số chuyên gia, khi cuộc chiến tranh thương mại Hoa Kỳ-Trung Quốc kéo dài, hàng hóa Trung Quốc XK đi Hoa Kỳ gặp khó, về lâu dài không phát triển được, nhiều ngành hàng của Trung Quốc sẽ phải thu hẹp sản xuất, bán rẻ nhà máy, công nghệ... Lúc đó, đối tượng để Trung Quốc "trút" bỏ máy móc, công nghệ đương nhiên có Việt Nam. Ngoài ra, quan hệ thương mại Hoa Kỳ-Trung Quốc bất ổn sẽ gây tác động mạnh tới tỷ giá giữa đồng Nhân dân tệ và đồng USD. Tiền Việt Nam phụ thuộc khá nhiều vào tỷ giá của hai đồng tiền này nên nhiều yếu tố sẽ bị tác động, xáo trộn.

Góp thêm quan điểm vào câu chuyện chiến tranh thương mại Hoa Kỳ-Trung Quốc, TS. Trần Toàn Thắng, Trưởng ban Kinh tế thế giới, Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế xã hội quốc gia (NCIF), Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho hay: Nếu xung đột thương mại gia tăng có thể sẽ kéo theo chính sách bảo hộ của các thị trường khác cũng gia tăng. Đó là vấn đề đáng lo ngại. Bởi, bảo hộ thường có tính lan tỏa.

Le lói ánh sáng

Ngoài những lo lắng về tác động tiêu cực từ cuộc chiến tranh thương mại Hoa Kỳ-Trung Quốc tới kinh tế Việt Nam nói chung, XNK nói riêng, thực tế các chuyên gia cho rằng, trong mớ “bòng bong” đó cũng vẫn le lói các tia sáng.

Nói như ông Trần Toàn Thắng, xung đột thương mại Hoa Kỳ-Trung Quốc “leo thang” sẽ mở ngỏ cho Việt Nam, để Việt Nam có cơ hội gia tăng XK vào thị trường Hoa Kỳ. Liên quan tới vấn đề này, ông Phạm Tất Thắng phân tích thêm: Hạn chế hoặc thậm chí đóng cửa với hàng hóa Trung Quốc thì nhu cầu tiêu thụ tại Hoa Kỳ vẫn còn. Mấu chốt là Việt Nam phải làm sao để đưa được hàng hóa, thay thế một phần vào sự thiếu hụt đó. Muốn vậy, trước tiên hàng hóa Việt Nam phải bị chịu mức thuế thấp hơn hàng Trung Quốc, đồng thời hàng hóa phải thực sự có chất lượng đảm bảo.

Một số chuyên gia khác nêu quan điểm: Bối cảnh cuộc chiến tranh thương mại giữa hai cường quốc bùng nổ, thậm chí gia tăng ở khía cạnh nhất định cũng mở ra cơ hội cho Việt Nam. Đó là trước sức ép từ hai thị trường, nếu Việt Nam nỗ lực hơn nữa, triệt để tận dụng tốt cơ hội từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA) như FTA Việt Nam- Liên minh kinh tế Á-Âu, FTA Việt Nam-EU, FTA Việt Nam-Nhật Bản… hay Hiệp định Đối tác Toàn diện và Chiến lược xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) thì sẽ tác động tích cực với XK. Thậm chí, có thể đặt ra kỳ vọng giúp Việt Nam bớt phụ thuộc thị trường Hoa Kỳ và Trung Quốc. Trước mắt, để chủ động hơn trong diễn biến cuộc chiến tranh thương mại Hoa Kỳ-Trung Quốc, Việt Nam cần nhanh chóng xây dựng các kịch bản có thể xảy ra, đánh giá tác động tới từng ngành hàng để chuẩn bị ứng phó cho phù hợp.

Đề cập tới vấn đề những biến động trên thị trường thương mại thế giới nói chung, ông Nguyễn Anh Dương, Phó trưởng Ban Chính sách Kinh tế vĩ mô, Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng: Thời gian tới, ở cấp độ quốc gia, nền kinh tế, Việt Nam cũng phải thường xuyên trao đổi với các đối tác, đặc biệt là những nền kinh tế nhỏ cũng dựa vào XK như Việt Nam để chia sẻ, có thêm kinh nghiệm, thậm chí có thể tiến tới xây dựng kế hoạch ứng phó chung với những bất định trên thị trường tài chính, thương mại thế giới.