Cán bộ công chức Cục Hải quan Khu công nghiệp Sóng Thần kiểm tra hàng gia công Lợi dụng kẽ hở Theo Cục Hải quan Bình Dương, song song với những lợi ích từ hoạt động gia công, SXXK thì hoạt động gia công, SXXK đã và đang bị một số DN làm ăn không chân chính lợi dụng kẽ hở trong chính sách quản lý đối với loại hình này nhằm thu lợi bất chính. Hình thức gian lận phổ biến, như: Khai định mức cao hơn thực tế sản xuất, gian lận về xuất xứ, đánh tráo nguyên phụ liệu, tiêu thụ nguyên phụ liệu trái phép... Tại Hải quan Bình Dương có gần 800 DN có hoạt động XNK loại hình gia công và SXXK. Trong đó, một số ít có quy mô lớn, còn lại hầu hết là DN nhỏ và vừa. Trên 80% tờ khai phát sinh là loại hình gia công và SXXK, tập trung nhiều ở các ngành may mặc, đồ gỗ, thiết bị điện tử, hàng gia dụng khác... Trong thời gian qua, Cục Hải quan Bình Dương và các cơ quan chức năng đã phát hiện và xử phạt rất nhiều trường hợp DN lợi dụng loại hình này bán nguyên liệu, sản phẩm gia công, SXXK trái phép ra thị trường nội địa; khai báo định mức cao hơn thực tế sản xuất; xuất khống hàng hóa... Các hành vi vi phạm này đã làm thiệt hại nền sản xuất trong nước, thất thu thuế nhà nước, tạo môi trường cạnh tranh không lành mạnh, gây bất bình trong cộng đồng DN… Chỉ riêng trong công tác kiểm tra sau thông quan từ năm 2007 đến năm 2011, Cục Hải quan Bình Dương đã phát hiện 27 DN vi phạm pháp luật, trong đó sai phạm phần nhiều rơi vào các DN kinh doanh ngành hàng may mặc, với tổng số tiền truy thu trên 87,4 tỉ đồng; tiền phạt trên 25,6 tỉ đồng. Các hành vi sai phạm chủ yếu là tự ý thay đổi mục đích sử dụng; lập và khai báo không đúng các nội dung trong hồ sơ thanh khoản; chênh lệch hàng hóa tồn kho so với hồ sơ thanh khoản; khai sai số lượng hàng hóa nhập gia công; khai tăng định mức so với thực tế; không ghi chép đầy đủ các khoản thu trên sổ sách chứng từ kế toán... Nguyên nhân phát sinh các hành vi gian lận một phần do chính sách pháp luật còn kẽ hở dễ bị DN lợi dụng; công tác quản lý có lúc, có nơi còn lỏng lẻo. Tổng lượng định mức đăng ký trung bình hàng năm tại Cục Hải quan Bình Dương khoảng 250.000 định mức. Với số lượng định mức phát sinh nhiều như thế, hầu các chi cục đều đã quan tâm phân công từ 1 đến 2 công chức chuyên trách tiếp nhận định mức, đảm bảo được thời gian tiếp nhận nhanh chóng, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc khai báo tờ khai xuất khẩu. Tuy nhiên, trong quá trình tác nghiệp cũng còn một số ít cán bộ chưa làm hết trách nhiệm. Tỷ lệ định mức được chi cục kiểm tra trong thời gian qua rất ít. Thực trạng trên đã gây tâm lý chủ quan trong cộng đồng DN, thông báo định mức không chính xác, không kiểm tra điều chỉnh trong thời gian pháp luật cho phép, dẫn đến các hậu quả là làm chênh lệch nguyên liệu tồn kho với hồ sơ thanh khoản nộp cho cơ quan Hải quan, vi phạm các quy định về quản lý nhà nước đối với loại hình gia công, SXXK với số tiền thuế truy thu rất lớn Một số giải pháp Cục Hải quan Bình Dương nhận định, tình hình gian lận thương mại trong lĩnh vực gia công, SXXK sẽ vẫn còn tiếp diễn ngày càng tinh vi hơn trong thời gian tới. Để kịp thời chấn chỉnh, nâng cao hiệu quả quản lý, phòng tránh sai phạm. Lãnh đạo Cục Hải quan Bình Dương chỉ đạo các đơn vị thuộc và trực thuộc phải thực hiện tốt các giải pháp: Nâng cao ý thức trách nhiệm của CBCC, phòng tránh và hạn chế sai phạm. Kịp thời kiến nghị Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung chế tài xử phạt của một số hành vi vi phạm mới phát sinh như nguyên liệu thực tế tồn kho tại DN có chênh lệch với hồ sơ đã thanh khoản với cơ quan Hải quan. Nâng cao mức xử phạt đối với hành vi khai sai định mức, nhằm răn đe DN thận trọng trong việc xây dựng và khai báo định mức trước khi xuất khẩu hàng hóa; tăng cường và duy trì thường xuyên công tác tuyên truyền chính sách pháp luật bằng các hội thảo chuyên đề… Bên cạnh đó, nắm bắt các thông tin về quy mô hoạt động của các DN, các khó khăn, hạn chế.. từ đó việc xây dựng kế hoạch kiểm tra được trọng tâm, hiệu quả hơn hoặc khi phát hiện DN có sai phạm, hải quan phải thu thập các thông tin về nguyên nhân dẫn đến sai phạm, xác định được các hạn chế (từ chính sách nhà nước hay từ công tác tổ chức quản lý), từ đó sẽ xây dựng các giải pháp phòng và chống gian lận thương mại hiệu quả hơn. Phối hợp với các Hiệp hội ngành hàng, Viện dệt may... Tổ chức bồi dưỡng cho CBCC hải quan các kiến thức cơ bản về vật liệu ngành may, chế biến gỗ, điện tử; giới thiệu về qui trình sản xuất cùng những thuận lợi, khó khăn của các ngành sản xuất phổ biến tại Bình Dương. Từ công tác bồi dưỡng kiến thức này, CBCC hải quan sẽ trang bị cho mình các kỹ năng kiểm tra và thực thi nhiệm vụ được hiệu quả hơn, nhất là trong công tác kiểm tra định mức sản phẩm… Để công tác phòng chống gian lận thương mại trong hoạt động gia công, SXXK hiệu quả hơn, trong thời gian tới thì tùy thực trạng nhân sự và hoạt động gia công, SXXK tại các đơn vị, chi cục trưởng xây dựng mô hình quản lý phù hợp, đảm bảo các bộ phận quản lý hợp đồng gia công, tiếp nhận định mức, kiểm hóa, thanh khoản, phúc tập hợp đồng gia công, SXXK phải được CBCC chuyên trách theo dõi thực hiện. Trong tổ chức quản lý, cần phân công công chức quản lý hợp đồng gia công gắn liền với việc quản lý doanh nghiệp, đảm bảo phát hiện kịp thời các trường hợp nhập nhiều, xuất ít; không thanh khoản; bỏ trốn; gian lận thuế… Lê Thu |
