Tổng thống Mỹ B.Obama và Tổng thống Nga V.Putin

Việc Nga trao quy chế tị nạn tạm thời cho Edward Snowden - người tiết lộ các tin tức tình báo động trời của Mỹ - được cho là nguyên nhân khiến Tổng thống Obama hủy bỏ cuộc gặp thượng đỉnh với người đồng cấp Putin dự kiến diễn ra vào tháng tới. Tổng thống Obama cho rằng hành động của Nga là ví dụ tiêu biểu cho thấy "những thách thức ngầm" trên con đường tìm kiếm các nỗ lực nhằm xoa dịu căng thẳng giữa hai cựu thù thời Chiến tranh Lạnh. Trong khi đó,ệMỹnhan dinh anh Nga chỉ trích Mỹ hủy bỏ cuộc gặp thượng đỉnh này, cho rằng đây là bằng chứng chứng tỏ Mỹ "vẫn chưa sẵn sàng thiết lập một mối quan hệ song phương bình đẳng". Theo giới quan sát, các quan chức thuộc chính quyền của Tổng thống Mỹ Obama thường xuyên cảm thấy "thất vọng" mỗi khi họ tìm cách dàn xếp các rắc rối nảy sinh trong mối quan hệ song phương Nga-Mỹ.

Không chỉ vì vụ Snowden, mối quan hệ song phương lạnh giá Nga-Mỹ còn thường xuyên chịu tác động tiêu cực từ rất nhiều vấn đề xảy ra trên khắp thế giới.

1. Nội chiến tại Syria:Hai nước vẫn còn nhiều bất đồng về cuộc xung đột này. Bất chấp sự phản đối của cộng đồng quốc tế, Nga vẫn kiên quyết bảo vệ Tổng thống Syria Bashar al-Assad trước các lệnh trừng phạt quốc tế và cung cấp cho nhà lãnh đạo này nhiều loại vũ khí tân tiến. Mỹ cho rằng sự ủng hộ của Nga chính là động lực khiến ông Assad quyết tâm bám trụ quyền lực, bất chấp cuộc xung đột bạo lực kéo dài đã hơn hai năm và theo con số thống kê của Liên hợp quốc, cuộc chiến đẫm máu này đã cướp đi sinh mạng của khoảng 100.000 người dân Syria. Mới đây, Nga và Mỹ đã nhất trí rằng chính quyền Assad và quân nổi dậy cần phải tiến hành các cuộc đàm phán để tìm kiếm giải pháp hợp lý nhằm chấm dứt cuộc chiến. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và người đồng cấp Nga Sergei Lavrov đã cùng thúc đẩy một sáng kiến chung nhằm lôi kéo hai bên ngồi vào bàn đàm phán. Giới quan sát cho biết Mỹ đang rất kỳ vọng vào việc Nga sẽ gây nhiều áp lực hơn đối với chính quyền của Tổng thống Assad.

2. Phòng thủ tên lửa:Kể từ giai đoạn có nhiều bất đồng giữa chính quyền của cựu Tổng thống Mỹ Ronald Reagan và Liên bang Soviet, Nga vẫn liên tục phản đối và không hài lòng với hệ thống phòng thủ tên lửa mà Mỹ có kế hoạch lắp đặt tại châu Âu. Moscow cho rằng hệ thống này là mối đe dọa trực tiếp nhằm vào kho hạt nhân của Nga, trong khi các quan chức Mỹ khẳng định hệ thống phòng thủ tên lửa chỉ là công cụ để bảo vệ các đồng minh thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và để chống lại các mối đe dọa tới từ Cộng hòa Hồi giáo Iran.

3. Đạo luật con nuôi:Năm 2012, Tổng thống Nga Putin đã ký một đạo luật cấm người Mỹ nhận con nuôi là các trẻ em Nga.

4. Các vấn đề xã hội dân sự:Sau khi trở lại nắm quyền tổng thống, ông Putin đã thực hiện một chiến dịch nhằm kiềm chế và kiểm soát các nhóm hoạt động xã hội dân sự và các tổ chức phi chính phủ đang theo đuổi những mục tiêu như bảo vệ nhân quyền, giúp đỡ người nhập cư, bảo vệ quyền cử tri hay thúc đẩy bảo vệ môi trường. Nga cũng trục xuất Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) với lý do tổ chức này đã sử dụng khoản ngân sách thường niên trị giá 50 triệu USD để gây ảnh hưởng trên chính trường cũng như trong các cuộc bầu cử nhằm làm suy yếu quyền lực của ông Putin.

5. Luật đồng tính:Các hành động bạo lực nhằm vào người đồng tính từ lâu đã trở thành một vấn đề nổi cộm tại Nga. Mỹ lên án việc Nga công khai có các biện pháp hạn chế quyền của người đồng tính. Một đạo luật mới được chính quyền Nga ban hành áp đặt hình thức phạt tiền và tống giam 15 ngày đối với các cá nhân "tuyên truyền và cổ súy quan hệ đồng giới" đối với vị thành niên.

M.Châu