VN-Index và VN30Index chốt tuần cùng giảm 1% so với tuần trước. Quan sát biến động giá của nhóm VN30 có thể hiểu lý do tại sao VN-Index lại một lần nữa không vượt được mốc 1000 điểm: 21/30 mã của rổ tuần qua đã giảm giá,ứngkhoántuầnKhốingoạibánròđội hình fiorentina gặp sassuolo chỉ 9 mã tăng giá. Nhóm 10 mã vốn hóa lớn nhất của VN-Index thì có tới 7 mã giảm giá.

Ngoài ra, tuần qua cũng ghi nhận mức bán ròng kỷ lục của nhà đầu tư nước ngoài đối với cổ phiếu trên sàn HSX, những cổ phiếu có tác động mạnh lên chỉ số VN-Index. Nếu tính chung các giao dịch cổ phiếu, bao gồm cả thỏa thuận, khối ngoại đã bán ròng tại HSX tới 998,4 tỷ đồng. Gần 1.000 tỷ bị rút khỏi thị trường cổ phiếu chỉ trong một tuần là mức kỷ lục từ đầu năm 2019 tới nay.

Nếu chỉ tính với các giao dịch khớp lệnh – các giao dịch ảnh hưởng tới giá cổ phiếu – thì tuần qua sàn HSX bị rút vốn xấp xỉ 798 tỷ đồng. Cả năm 2019 cũng chỉ có một vài tuần khối ngoại rút vốn ở quy mô này mà thôi.

Mức bán ròng rất mạnh này chắc chắn có ảnh hưởng tới giá cổ phiếu vì dù sao khả năng cung cầu trên thị trường cũng có hạn. Dòng vốn vào mua khi khối ngoại bán ra cần phải đủ lớn mới có thể cân bằng giá, nếu không sẽ khiến giá giảm. Một vài ví dụ: VRE bị bán ròng cả tuần 201,7 tỷ đồng, giá tuần qua giảm 4,06%; HPG bị bán ròng 154 tỷ đồng, giá giảm 3,61%; VNM bị bán ròng 114 tỷ đồng, giá giảm 1,15%; MSN bị bán ròng 65,8 tỷ đồng, giá giảm 2,52%; GAS bị bán 60 tỷ đồng, giá giảm 4,29%; VIC bị bán 34 tỷ đồng, giá giảm 1,5%...

Có một sự tương quan đáng chú ý: VN-Index cả tuần mất 10,25 điểm thì phân bổ giảm giá ảnh hưởng nhất là GAS làm giảm 2,5 điểm, VIC giảm 1,7 điểm, SAB giảm 1,6 điểm, VRE giảm 0,9 điểm, PLX giảm 0,86 điểm, VNM giảm 0,75 điểm... Đó cũng là các cổ phiếu nằm trong danh sách bị bán ròng đáng chú ý.

Tuy không thể quy kết trách nhiệm khối ngoại bán ròng đã tước đi cơ hội vượt 1.000 điểm của VN-Index, nhưng việc bán ròng này không phải là sự trùng hợp. Tuần qua khối này xả ròng lớn đột biến là kết quả của 3 tuần bán ròng liên tiếp. Cũng trong 3 tuần qua, quỹ ETF nội là E1VFMVN30 bị bán ròng gần 156 tỷ đồng, diễn biến quay lại bán đáng chú ý khi những tuần cuối tháng 7 tới cuối tháng 8 quỹ này đã bị rút gần 490 tỷ đồng.

Hoạt động bán ròng tăng nhiệt cũng trùng hợp với các biến động rất mạnh trên thị trường quốc tế. Tuần qua chứng khoán Mỹ xuất hiện những phiên sụt giảm liên tục gần 2% trước khi phục hồi trở lại vào cuối tuần, khi thị trường Việt Nam đã đóng cửa.

Mặc dù bán lớn đột biến và bán mạnh ở nhiều blue-chips nhưng tổng thể giao dịch bán của khối này cũng chỉ chiếm phần nhỏ trên thị trường. Ví dụ tại HSX, giá trị bán ra qua khớp lệnh của khối ngoại so với tổng giá trị khớp lệnh của sàn tuần qua trung bình chỉ là 11,6% và phiên cao nhất là 15,2% hôm 2/10. Rõ ràng nhà đầu tư trong nước vẫn là nguyên nhân chính.

Một yếu tố cũng phải lưu ý là không nhất thiết việc các cổ phiếu bị chốt lời hay xả hàng trùng với đỉnh cao 1.000 điểm của VN-Index. Nói cách khác, không phải thị trường đang “có chủ đích” không để vượt ngưỡng 1.000 điểm. Các cổ phiếu vẫn đang giao dịch bình thường và có diễn biến khác nhau và việc ảnh hưởng tới VN-Index chỉ là yếu tố tình cờ.

Lấy ví dụ VIC, lần đầu tiên VN-Index chạm 1.000 điểm ngày 30/7, VIC lên cao nhất 125.000 đồng. Lần thứ hai VN-Index tới 998 điểm ngày 22/8, VIC lên 126.000 đồng. Lần thứ 3 VN-Index chạm 998 điểm ngày 18/9, VIC chỉ còn khoảng 122.000 đồng. Đầu tuần qua VN-Index lại vượt 1.000 điểm hôm 30/9, VIC xuống dưới 120.000 đồng. Trong khi đó VNM lại là câu chuyện ngược lại, giá tăng liên tục từ giữa tháng 8 tới nay bất kể là VN-Index lên hay xuống có chạm 1.000 điểm hay không.

Nếu có nguyên nhân nào nổi bật khiến VN-Index không thể vượt 1.000 điểm thì chính là hiện tượng xoay vòng cổ phiếu lớn nói trên dẫn đến hậu quả không mong đợi. VNM tăng dần nhưng tuần gần đây thì VIC lại giảm dần. VHM gần như không đổi so với đầu tháng 9, VCB, BID tăng khá mạnh từ cuối tháng 8 đến nay thì SAB lại trượt giảm...

Chính vì vậy nếu nhà đầu tư trở nên ức chế và khó chịu với ngưỡng 1.000 điểm thì chỉ là biểu hiện bên ngoài. Nguyên nhân chính phải là việc chọn lựa sai cổ phiếu, hoặc không theo kịp sự xoay vòng giá nói trên.

Trọng Nghĩa