Chủ nhiệm UBTP Lê Thị Nga trình bày tại phiên họp.

Bổ sung tội kinh doanh vàng,ổsungmộtsốtộihìnhsựliênquanđếnngânhàkq y 2 ngoại tệ trái phép

Báo cáo trước UBTVQH, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp (UBTP) Lê Thị Nga cho biết đây là Bộ luật rất đồ sộ, có nhiều vấn đề phức tạp. Hiện nay, các cơ quan soạn thảo và thẩm tra đã cơ bản thống nhất về dự án luật. Tuy nhiên, vẫn còn 12 vấn đề lớn có ý kiến khác nhau phải báo cáo ra UBTVQH như vấn đề về trách nhiệm hình sự (TNHS) của pháp nhân, tội vi phạm trong hoạt động ngân hàng, tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng, tội vi phạm về an toàn thực phẩm, xác định giá trị hàng cấm, tội gây ô nhiễm môi trường, tội hình sự đối với người từ 14 đến 16 tuổi...

Về tội vi phạm quy định trong hoạt động ngân hàng của các tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài (Điều 206 của BLHS năm 2015), có ý kiến đề nghị đổi tên điều luật thành “Tội vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng” để bảo đảm tính bao quát và xử lý được cả các trường hợp tổ chức, cá nhân khác ngoài TCTD thực hiện các hoạt động ngân hàng khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép. Tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Điều 206 đã được đổi tên thành Tội vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng.

Đồng thời, tiếp thu ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội, dự án Luật cũng bổ sung các hành vi kinh doanh vàng, kinh doanh ngoại tệ trái phép vào khoản 1 Điều 206, vì lý do các hành vi này ảnh hưởng lớn đến hoạt động bình thường của các TCTD cũng như ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế.

Về trách nhiệm hình sự của pháp nhân, trước các ý kiến khác nhau về mở rộng hay bỏ không quy định, UBTP đề nghị giữ quy định trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại và không mở rộng trách nhiệm hình sự đối với các pháp nhân khác như tại BLHS do vấn đề này đã được Quốc hội thảo luận kỹ và xin ý kiến cơ quan có thẩm quyền trước khi quyết định.

Thực hiện cam kết quốc tế về chống rửa tiền

Liên quan đến vấn đề này, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã nhiều lần đề nghị mở rộng trách nhiệm hình sự của pháp nhân đối với tội tài trợ khủng bố (Điều 300) và Tội rửa tiền (Điều 324).

Tại phiên họp, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Đồng Tiến lý giải, Việt Nam đã tham gia nhiều công ước quốc tế như các công ước chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia, công ước chống tài trợ khủng bố, chuẩn mực quốc tế về phòng chống rửa tiền (PCRT) và chống tài trợ khủng bố… Hiện nay, các cơ quan PCRT quốc tế xếp các quốc gia thành 3 danh sách.

Danh sách 1 là các quốc gia có rủi ro về PCRT và gây bất ổn cho hệ thống tài chính. Danh sách 2 là các quốc gia có sự thiếu hụt nghiêm trọng về cơ chế PCRT hoặc thực hiện đúng cam kết. Danh sách 3 là các nước có sự thiếu hụt về cơ chế PCRT nhưng có các cam kết cấp Chính phủ trong việc thực hiện kế hoạch hành động. Việt Nam trước đây bị đưa vào danh sách 2 nhưng có những cam kết của Chính phủ, nên đã được đưa vào danh sách 3.

Vừa qua Thủ tướng Chính phủ đã giao cho NHNN thay mặt Chính phủ có văn bản cam kết với các tổ chức quốc tế sẽ xây dựng cơ chế để PCRT, trong đó có việc sửa đổi BLHS, cam kết hình sự hoá với pháp nhân trong tội danh về rửa tiền và tài trợ khủng bố. “Do vậy, nếu chúng ta không xử lý thận trọng, có thể gây bất lợi trong các hoạt động trên thị trường quốc tế”, Phó Thống đốc NHNN cho biết.

Theo ý kiến của Thường trực UBTP, việc bổ sung TNHS của pháp nhân đối với Tội tài trợ khủng bố (Điều 300) và Tội rửa tiền (Điều 324) đã được Quốc hội khóa XIII cân nhắc và xin ý kiến cơ quan có thẩm quyền trước khi quyết định. Tuy nhiên, theo như báo cáo của NHNN nếu không quy định TNHS của pháp nhân đối với 2 tội danh trên thì có thể dẫn đến gây bất lợi cho Việt Nam trong thực hiện các cam kết quốc tế. Do đó, UBTP đề nghị Chính phủ có quan điểm chính thức về vấn đề này trước khi UBTVQH cho ý kiến.

Thảo luận tại phiên họp, nhiều ý kiến trong UBTVQH, Tòa án tối cao, Bộ Tư pháp đồng tình với việc cần thiết quy TNHS với 2 tội danh trên. Theo Chánh án Tòa án tối cao Nguyễn Hòa Bình, đây là vấn đề vượt ra ngoài khuôn khổ quốc gia, thể hiện các cam kết của chúng ta, nằm trong hơn 10 khuyến cáo của các tổ chức PCRT, chống khủng bố. Do đó, việc bổ sung TNHS với hai tội này là cần thiết./.

H.Y