Công chức hải quan cảng Sài Gòn khu vực 1 kiểm tra hàng NK. Ảnh: T.H

Lãng phí,ếnnghịsửađổiLuậtTiêuchuẩnvàQuychuẩnkỹthuậkết quả bóng đá hạng ngoại hạng anh tốn kém cho doanh nghiệp

Theo ông Phạm Thanh Bình, chuyên gia dự án GIG, Khoản 1 Điều 48 Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật quy định: “Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thuộc đối tượng phải áp dụng quy chuẩn kỹ thuật có trách nhiệm công bố sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ, quá trình, môi trường phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật tương ứng dựa trên kết quả chứng nhận hợp quy do tổ chức chứng nhận sự phù hợp được chỉ định…”.

Theo quy định này, các bộ quản lý chuyên ngành yêu cầu mọi cá nhân, doanh nghiệp nhập khẩu (dù nhập khẩu cùng một sản phẩm và sản phẩm đó đã được doanh nghiệp nhập khẩu khác công bố hợp quy) đều phải thực hiện đầy đủ thủ tục công bố hợp quy một cách riêng lẻ, độc lập.

Theo phản ánh của các doanh nghiệp, có trường hợp, các doanh nghiệp nhập khẩu cùng một mặt hàng, qua cùng một cửa khẩu tại một thời điểm, nhưng vẫn phải thực hiện thủ tục chứng nhận hợp quy như nhau tại cùng một tổ chức đánh giá sự phù hợp. Một trong những công việc của quá trình chứng nhận hợp quy là việc thử nghiệm, giám định sản phẩm, và thực hiện kiểm tra phá huỷ.

Về nguyên tắc, nếu làm đầy đủ thủ tục thì tất cả các mẫu sản phẩm của doanh nghiệp đều phải phá huỷ. Cách làm này cho thấy sự bất hợp lý, lãng phí lớn (có sản phẩm trị giá hàng chục triệu đồng bị phá huỷ, thậm chí là sản phẩm của các thương hiệu nổi tiếng trên thế giới), tốn rất nhiều thời gian của doanh nghiệp (có khi tới hàng tháng) và chi phí (có sản phẩm phí thử nghiệm lên tới hàng chục triệu đồng). Nếu tính cho toàn xã hội sẽ là một khoản lãng phí vô cùng lớn.

Việc yêu cầu chứng nhận hợp quy đối với mặt hàng nhập khẩu của mọi cá nhân, doanh nghiệp nhập khẩu có nguy cơ vi phạm quy định về không phân biệt đối xử tại khoản 3 Điều 6, khoản 3 Điều 40 Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật (không phân biệt đối xử đối với tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hoặc nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ, quá trình) và cam kết theo các Hiệp định thương mại tự do FTA (TPP, EVFTA), do sản phẩm sản xuất trong nước không phải thực hiện lại thủ tục chứng nhận hợp quy nếu sản phẩm đã được công bố hợp quy; vi phạm nguyên tắc “không gây trở ngại không cần thiết đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh, thương mại” tại khoản 3 Điều 6 Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật.

Quy định của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật có phạm vi ảnh hưởng rất lớn, là cơ sở tham chiếu để thực hiện đối với các luật khác như Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá; Luật An toàn thực phẩm; Luật Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật; Luật Tiết kiệm năng lượng…, do đó gây nhiều khó khăn, phiền hà, tốn kém cho người thực hiện.

Kiến nghị sửa đổi

Từ những bất cập trên, từ ý kiến tổng hợp từ các doanh nghiệp, các bộ ngành, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị bổ sung một số quy định vào Điều 47 (Khoản 1), Điều 48 (Khoản 1) Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật. Cụ thể, đối với hàng hoá nhập khẩu, việc chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy được thực hiện cho cả dòng sản phẩm.

Theo đó, đề nghị bổ sung Điều 47: Chứng nhận hợp quy được thực hiện bắt buộc đối với sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ, quá trình, môi trường thuộc đối tượng quy định trong các quy chuẩn kỹ thuật tương ứng.

Đối với hàng hoá nhập khẩu, thực hiện chứng nhận hợp quy đối với lô sản phẩm nhập khẩu đầu tiên. Các sản phẩm cùng dòng sản phẩm với lô hàng nhập khẩu đã được chứng nhận hợp quy không phải thực hiện chứng nhận hợp quy.

Về công bố hợp quy, hiện tại Điều 48 quy định: Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thuộc đối tượng phải áp dụng quy chuẩn kỹ thuật có trách nhiệm công bố sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ, quá trình, môi trường phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật tương ứng dựa trên kết quả chứng nhận hợp quy do tổ chức chứng nhận sự phù hợp được chỉ định theo quy định tại khoản 3 Điều 47 của Luật này thực hiện hoặc kết quả tự đánh giá của tổ chức, cá nhân trên cơ sở kết quả thử nghiệm của phòng thử nghiệm được công nhận hoặc chỉ định.

Đề xuất bổ sung, đối với hàng hoá nhập khẩu, thực hiện công bố hợp quy đối với lô sản phẩm nhập khẩu đầu tiên. Công bố hợp quy này được thông báo trên Cổng thông tin một cửa quốc gia do Tổng cục Hải quan quản lý, có giá trị áp dụng đối với các sản phẩm cùng dòng sản phẩm với lô hàng nhập khẩu đã được công bố hợp quy.