Mỹ đã thông báo rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở,ỹđơnphươngrtkhỏiHiệpướcBầutrờimởthứ hạng của vòng loại giải vô địch bóng đá u-21 châu âu vốn cho phép thực hiện các chuyến bay giám sát phi vũ trang trên không phận 35 quốc gia tham gia, với lý do “Nga liên tiếp vi phạm các điều khoản của thỏa thuận”.

Mỹ dùng máy bay OC-135B để giám sát trong khuôn khổ Hiệp ước Bầu trời mở.

Đây là động thái mới nhất của chính quyền Tổng thống Donald Trump rút Mỹ ra khỏi một hiệp ước lớn toàn cầu, sau khi Washington rút khỏi Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) với Nga hồi năm ngoái.

Bước đi mới của chính quyền Tổng thống Donald Trump làm dấy lên dư luận trái chiều ngay ở trong nước Mỹ, song lại tạo ra phản ứng khá “nhất quán” của cộng đồng quốc tế.

Trong khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper nhất trí về chủ trương rút khỏi hiệp ước thì bước đi này của Washington được cựu Giám đốc Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) Michael Hayden cho là “điên rồ”, trong khi cựu Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Samantha Power coi bước đi đó là “thiển cận”. Trước đó, một số nghị sĩ đảng Dân chủ đã viết thư gửi ông Trump chỉ trích ý định rút khỏi hiệp ước này.

Không chỉ nhận những phản ứng tiêu cực từ trong nước, quyết định đơn phương của Mỹ còn bị cộng đồng quốc tế chỉ trích. Với tư cách là một nước có liên quan trực tiếp, Nga đã đưa ra phản ứng nhanh chóng nhất và mạnh mẽ nhất.

Một loạt các quan chức Nga, từ Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh liên bang, các thứ trưởng và người phát ngôn Bộ Ngoại giao cho đến Đại sứ Nga tại Mỹ, đã đưa ra tuyên bố nhằm truyền tải hai thông điệp chính: vừa lên án bước đi của Mỹ, vừa để ngỏ khả năng đối thoại.

Theo các đại diện của Nga, thứ nhất, việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở là bước đi tiếp theo nhằm phá hủy cấu trúc an ninh quốc tế vốn đã được thiết lập trong nhiều thập niên qua, “là đòn mạnh” không chỉ giáng vào nền tảng an ninh châu Âu mà còn vào những lợi ích an ninh cốt lõi của các đồng minh Mỹ. Thứ hai, Nga khẳng định không vi phạm hiệp ước và đề nghị phía Mỹ tiếp tục thảo luận về các vấn đề bất đồng xung quanh việc thực hiện hiệp ước này tại Ủy ban Tư vấn về Bầu trời mở ở Vienna (Áo).

Thông cáo của Bộ Ngoại giao Nga cho biết nước này sẵn sàng đối thoại với Mỹ về Hiệp ước Bầu trời mở, song chỉ trên cơ sở bình đẳng, có tính tới mối quan tâm của nhau, chứ không phải theo kiểu “tối hậu thư”.

Tuy không tham gia hiệp ước, song Trung Quốc cũng đưa ra phản ứng khá gay gắt nhằm vào Mỹ. Bộ Ngoại giao Trung Quốc bày tỏ “hết sức lấy làm tiếc trước quyết định của Mỹ”, cho rằng điều này “không có lợi cho việc duy trì sự tin cậy và tính minh bạch quân sự đa phương giữa các quốc gia trong khu vực, cũng như việc duy trì an ninh và ổn định trong khu vực, đồng thời cũng sẽ gây hậu quả tiêu cực trong việc kiểm soát vũ khí quốc tế và tiến trình giải trừ quân bị”.

Về phía các đồng minh của Mỹ, tuy phản ứng có phần nhẹ nhàng hơn và cân bằng hơn, song các phát biểu cũng cho thấy Washington khó có thể biện minh cho quyết định của mình. Trong một tuyên bố chung ngày 22-5, 10 nước châu Âu, trong đó có Pháp và Đức đã bày tỏ “lấy làm tiếc” về quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở, dù chia sẻ lo ngại với phía Mỹ “về cách thức Liên bang Nga thực hiện thỏa thuận này”.

Đại diện NATO cũng bày tỏ hy vọng tổ chức này sẽ có mối quan hệ mang tính xây dựng với Nga và để ngỏ khả năng đối thoại trong khuôn khổ Hội đồng Nga - NATO.

Về phía Liên Hiệp Quốc, người phát ngôn của Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Stephane Dujarric nhấn mạnh: “Chấm dứt những hiệp ước như thế này mà không có hiệp ước nào thay thế có thể gây xáo trộn các hoạt động, chẳng hạn như một cuộc chạy đua vũ trang mới nguy hiểm, có thể kéo theo những tính toán sai lầm”.

NGUYỄN TẤN tổng hợp

• ·Kiểm tra ma tuý tài xế vụ tai nạn khiến 3 người CLB HAGL tử vong
• ·Hoa Kỳ bơm nhiều tỷ USD kích thích nền kinh tế sau ảnh hưởng Covid
• ·Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 Hà Nội: Đến chậm quá 15 phút không được dự thi
• ·Cơ hội mới cho lao động giúp việc đi làm tại UAE
• ·Apple đang nghiên cứu loại màn hình mới thách thức AMOLED
• ·1,6 tỷ người lao động trong khu vực phi chính thức bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid
• ·Bàn giao mái ấm cho công đoàn viên Nguyễn Nhớ Hoài
• ·Vinatex bất ngờ lùi IPO thêm 2 tháng
• ·Agribank sẽ trao thưởng 1 tỷ đồng khi Đội tuyển Việt Nam vô địch Giải Bóng đá Đông Nam Á 2024
• ·Rùa hiếm của Việt Nam ra đời tại Anh
• ·Thời tiết ngày 20/6: Cả nước nắng nóng trên diện rộng, chiều tối có mưa và dông
• ·Nắng nóng Bắc Bộ và Trung Bộ, mưa dông diện rộng ở Tây Bắc và Việt Bắc
• ·Thời tiết dịp nghỉ lễ Quốc khánh 2/9: Có thể xuất hiện bão
• ·Triển lãm Tranh thiếu nhi toàn quốc 2015
• ·Hà Nội chiều tối có mưa rào và dông, miền Trung nắng nóng
• ·Tập đoàn Bảo Việt trao tặng 1 tấn gạo cho Trung tâm Bảo trợ số 2 Thanh Hóa