Cựu Tổng thống Jacob Zuma. (Nguồn: Biznews)

Ngày 17-7,ớichứcNamPhihoatildenphiecircnthẩmvấncựuTổngthốket qua halan giới chức Nam Phi quyết định hoãn cuộc thẩm vấn của Ủy ban điều tra quốc gia Nam Phi với cựu Tổng thống Jacob Zuma tới sáng 19-7 sau khi các luật sư của ông Zuma cho rằng ông đang bị thẩm vấn một cách không công bằng.

Đây là ngày thứ 3 cựu Tổng thống Nam Phi tham gia cuộc thẩm vấn của Ủy ban điều tra quốc gia Nam Phi về các cáo buộc tạo điều kiện cho các nhân vật thân cận tham ônguồn lực quốc gia và can thiệp quy trình bổ nhiệm nhân sự cấp cao trong 9 năm cầm quyền.

Đoàn luật sư đại diện cho ông Zuma cho rằng các luật sư của ban thẩm vấn không nên thẩm vấn chéo cựu Tổng thống Nam Phi vì các chứng cứ được đưa ra bởi các nhân chứng khác đều không cáo buộc trực tiếp ông Zuma tham nhũng hay gian lận.

Ông Zuma cũng cho rằng mình đang bị thẩm vấn chéo một cách quá kỹ về các chi tiết liên quan.

Thẩm phán Raymond Zondo cho rằng những quan ngại trên là chính đáng và quyết định lùi ngày thẩm vấn tiếp theo để hai bên tìm cách làm việc hợp lý hơn.

Cũng tại phiên thẩm vấn này, ông Zuma đã phủ nhận cáo buộc can thiệp vào quy trình bổ nhiệm một lãnh đạo cấp cao của Công ty giao thông và hạ tầng Transnet khi còn đương chức.

Công ty Transnet, chuyên vận hành các hệ thống đường sắt, cảng và đường ống dẫn nhiên liệu, là một trong các công ty thuộc sở hữu nhà nước vướng vào bê bối tham nhũng dưới thời ông Zuma.

Trả lời tại buổi thẩm vấn, cựu Bộ trưởng phụ trách các doanh nghiệp công Barbara Hogan cho biết ông Zuma đã nói với bà này trong một cuộc họp năm 2009 rằng ông Siyabonga Gama là lựa chọn duy nhất cho vị trí Giám đốc điều hành (CEO) của Transnet dù ông Gama khi đó đang chịu kỷ luật.

Bà Hogan cũng cho biết ban giám đốc Transnet cũng muốn bổ nhiệm một ứng viên khác phù hợp hơn.

Trước cáo buộc này, ông Zuma khẳng định không làm việc như vậy và luôn tuân thủ các quy trình.

Cựu Tổng thống Zuma, 77 tuổi, bị cáo buộc tạo điều kiện cho "văn hóa tham nhũng" trong thời gian nắm quyền kéo dài 9 năm trước khi bị phế truất năm 2018.

Về pháp lý, cựu Tổng thống Zuma không bị bắt buộc phải xuất hiện ở phiên thẩm vấn này và ông cũng đã bác bỏ mọi cáo buộc.

Đề nghị được xem trước các câu hỏi của ông Zuma cũng bị ủy ban thẩm tra bác bỏ, do cơ quan này muốn được nghe ý kiến từ phía chính ông sau khi bị các nhân chứng đưa ra các bằng chứng chống lại.

Tháng 2-2018, ông Zuma đã chấp nhận từ chức, khép lại nhiều tháng tranh cãi về tương lai chính trị của mình sau khi các nhà lãnh đạo đảng Đại hội dân tộc Phi (ANC) cầm quyền gây sức ép yêu cầu ông rút lui do những cáo buộc tham nhũng và lạm quyền.

Ngay sau đó, Quốc hội Nam Phi đã bầu ông Cyril Ramaphosa thay vị trí ông Zuma.