Công chức Hải quan cửa khẩu Chi Ma (Lạng Sơn) kiểm tra hàng nhập khẩu

Hàng qua lối mở “vô tư”

Cả 2 lối mở Na Hình và Nà Nưa đều nằm ngoài khu kinh tế cửa khẩu,ànghóaqualốimởNaHìnhvàNàNưaLạngSơnTráiquyđịnhcủaphápluậmeo cuoc keo không thuộc phạm vi địa bàn hoạt động hải quan theo quy định tại Nghị định 107/2002/NĐ-CP ngày 23-12-2002. Cho đến nay, 2 lối mở này vẫn chưa được công nhận là cửa khẩu phụ, hiện chỉ có lực lượng Bộ đội Biên phòng làm nhiệm vụ, không có cơ quan Hải quan, Kiểm dịch.

Theo khoản 2, Điều 1 Thông tư 13/2009/TT-BCT ngày 3-6-2009 của Bộ Công Thương quy định về XNK hàng hóa qua cửa khẩu phụ, lối mở nằm ngoài khu kinh tế cửa khẩu: “Đối với các cửa khẩu phụ, lối mở biên giới nằm ngoài các khu kinh tế cửa khẩu chưa có đủ lực lượng chức năng (Biên phòng, Hải quan, Kiểm dịch), chỉ cho phép hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới”.

Tuy nhiên, thời gian qua, tại 2 lối mở Na Hình và Nà Nưa, bên cạnh việc trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới thì hoạt động kinh doanh XNK của DN cũng diễn ra tương đối sôi động. Theo báo cáo của Cục Hải quan Lạng Sơn (dựa trên cơ sở số liệu báo cáo của UBND huyện Văn Lãng và huyện Tràng Định) thì, tại lối mở Na Hình, từ năm 2009 đến tháng 4-2011 có 494 tấn hàng nông sản, 700 m³ gỗ và 419 tấn thịt lợn XK…; tại Nà Nưa có 48.000 tấn hàng nông sản, gần 1.700 tấn gỗ, 5.700 tấn hải sản XK và NK hơn 22 tấn hoa quả, 49 tấn nguyên liệu thức ăn gia súc, 25 tấn phân bón…

Căn cứ vào Thông tư 13 nêu trên, hoạt động XNK hàng hóa này là trái với quy định của pháp luật, và cũng đương nhiên là không được làm thủ tục hải quan. Ngày 7-4-2011, Tổng cục Hải quan đã có công văn 1498/TCHQ-GSQL gửi UBND tỉnh Lạng Sơn nêu: Việc lực lượng Biên phòng và cơ quan Thuế của tỉnh thực hiện thủ tục và thu thuế, phí đối với hàng hóa XNK, phương tiện XNC của DN qua lại 3 cặp chợ biên giới (trong đó có 2 cặp chợ Na Hình và Nà Nưa) là không đúng quy định pháp luật.

Không đủ cơ sở giải quyết thủ tục

Ngày 14-3-2011, UBND tỉnh Lạng Sơn có Công văn số 135/UBND-KTTH gửi Bộ Tài chính đề nghị thành lập chi cục Hải quan tại 2 khu vực cặp chợ, lối mở Na Hình và Nà Nưa. Để có cơ sở thành lập chi cục, Tổng cục Hải quan đã yêu cầu Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn báo cáo UBND tỉnh xem xét, ra quyết định công nhận 2 cặp chợ, lối mở Na Hình và Nà Nưa là cửa khẩu phụ. Ngày 28-4-2011, Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn đã có Công văn 711/HQLS-TCCB báo cáo UBND tỉnh Lạng Sơn, nhưng đến nay vẫn chưa có quyết định công nhận lối mở Na Hình và Nà Nưa là cửa khẩu phụ.

Xét về yêu cầu giải quyết thủ tục hải quan thì không đủ cơ sở pháp lý theo Thông tư 13, nên cơ quan Hải quan chưa thể bố trí lực lượng để giải quyết thủ tục cho hàng hóa XNK của DN tại hai lối mở này.

Xét về chức năng kiểm soát của Hải quan tại 2 khu vực lối mở biên giới Na Hình và Nà Nưa: Theo quy định tại Luật Hải quan và Nghị định 107/2002/NĐ-CP ngày 23/12/2002 quy định về địa bàn hoạt động hải quan thì, ngoài phạm vi địa bàn hoạt động hải quan, Biên phòng chịu trách nhiệm chủ trì hoặc phối hợp với cơ quan chức năng thực hiện nhiệm vụ phòng chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới và các hành vi khác vi phạm pháp luật hải quan. Như vậy, đối với chức năng, nhiệm vụ kiểm soát, chống buôn lậu, cơ quan Hải quan chỉ có thể thực hiện nếu có yêu cầu phối hợp từ lực lượng Biên phòng.

Giải quyết như thế nào?

Trước mắt, trong khi chờ đến khi có thể ban hành quyết định công nhận 2 lối mở Na Hình và Nà Nưa là cửa khẩu phụ, để giải quyết dứt điểm tình trạng XNK hàng hóa trái phép qua 2 lối mở này, UBND tỉnh Lạng Sơn cần có biện pháp giải quyết theo 2 hướng, tùy vào tình hình thực tế: Nếu hoạt động XNK hàng hóa qua 2 lối mở Na Hình và Nà Nưa là hoạt động phát sinh phù hợp với yêu cầu thực tế, thì UBND tỉnh cần bố trí cơ sở vật chất và có kế hoạch chỉ đạo cơ quan Hải quan và Kiểm dịch triển khai nhiệm vụ tại khu vực lối mở biên giới này.

Ngược lại, nếu hoạt động XNK hàng hóa qua 2 lối mở Na Hình và Nà Nưa là không có lợi thì UBND tỉnh cần có biện pháp chỉ đạo các lực lượng chức năng trên địa bàn ngăn chặn hoạt động không đúng quy định pháp luật này.

Khi UBND tỉnh bố trí đủ cơ sở vật chất và đủ lực lượng chức năng (Biên phòng, Hải quan, Kiểm dịch) theo đúng quy định của Thông tư 13/2009/TT-BCT tại 2 lối mở Na Hình và Nà Nưa thì căn cứ vào khối lượng, tính chất công việc thực tế, cơ quan Hải quan sẽ tổ chức bộ máy cho phù hợp để thực hiện nhiệm vụ, và danh mục mặt hàng XNK qua lối mở cũng phải thực hiện đúng như quy định tại Thông tư 13/2009/TT-BCT.

Thùy Dương

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)