(CMO) Câu chuyện thương lái đặt cọc thu mua dù lúa chỉ mới xuống giống hơn 1 tháng tuổi đang “nóng” lên từng ngày ở các địa phương vùng ngọt. Đặc biệt, vùng ngọt hoá huyện Trần Văn Thời, nơi có gần 29.000 ha lúa 2 vụ, nông dân vừa phấn khởi, vừa hoài nghi, lo lắng không biết chuyện gì sẽ xảy ra.

Nguyên nhân được xác định là do ảnh hưởng biến đổi khí hậu, tình hình khô hạn, xâm mặn đang diễn ra nặng nề ở các địa phương vùng trọng điểm sản xuất lúa của ĐBSCL. Diện tích xuống giống giảm, dịch bệnh trên cây lúa ngày càng nhiều, đơn hàng xuất khẩu lúa, gạo nhiều đã “thổi tai” nhau đến các thương lái đang làm cho giá lúa tăng cao.

Nông dân phấn khởi trước giá lúa tăng cao, thương lái tìm đến tận nhà đặt cọc.

Giá lúa nguyên liệu đang tăng, cụ thể, lúa IR 50404 được thương lái thu mua tại ruộng ở mức 5.000-5.400 đồng/kg; các loại lúa chất lượng cao như OM 4900, OM 5451, Jasmine 85, OM 6976... dao động từ 5.700-7.000 đồng/kg. Giá này đã tăng từ 500-1.000 đồng/kg so với thời điểm vài tháng trước và đây là mức cao nhất trong vài năm trở lại.

Giá lúa tăng cao, thương lái đến tận nhà đặt vấn đề bỏ cọc, bao tiêu sản phẩm.

Ông Hồ Văn Thanh, nông dân ấp Lung Bạ, xã Khánh Bình Đông, cho biết, trước đây đến vụ thu hoạch, thương lái mới đến mua, thậm chí còn ép giá nông dân đến khi lúa lên mọng và ẩm mốc. Hiện nay lúa chỉ hơn 30 ngày xuống giống họ đã đến đặt cọc. Với mức giá hiện tại, sau khi trừ các khoản chi phí, nông dân có lợi nhuận từ 15-20 triệu đồng/ha, mức lợi nhuận cao nhất từ trước đến nay.

“Chưa có năm nào giá lúa OM 5451 ở mức trên 5.400 đồng/kg, còn lại các giống khác thì cao hơn và được thương lái đến tận nhà năn nỉ đặt tiền thế này. Dự báo giá lúa sẽ còn tăng vào cuối vụ”, ông Thanh nhận định.

“Tôi có 1,2 ha trồng lúa ST 20, sạ mới hơn 1 tháng đã có thương lái đến năn nỉ đặt cọc mua nhưng tôi không chịu. Sợ bị lỗ khi thu hoạch, giá bán ngoài thị trường cao hơn giá nhận tiền cọc nên tôi quyết không lấy cọc”, nông dân Nguyễn Văn Hùng, xã Khánh Bình Đông, cho hay.

Hơn 10 năm làm nghề mua bán lúa gạo, anh Phạm Văn Toàn, Ấp 19/5, xã Khánh Bình, cho biết, hiện nay muốn mua được lúa của nông dân phải ra đồng xem rồi đặt cọc trước mỗi công 200.000 đồng (tương đương 2 triệu đồng/ha), cao gấp đôi so với giá đặt cọc các vụ lúa thông thường trước đây. Giá cả thì tuỳ theo giống, thấp nhất là giống lúa OM 5451, giá bỏ cọc 5.400 đồng/kg. Lúa RBT 6.800-6.900 đồng/kg, cao nhất là giống lúa thơm ST 20, giá 7.000 đồng/kg.

“Hiện nay, hầu hết nông dân đã nhận cọc và ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với các thương lái và doanh nghiệp. Diện tích lúa còn lại trong dân không còn nhiều, hầu hết diện tích lúa còn lại trên đồng ruộng là của những hộ khá giả, đang chần chừ, ngóng giá lên cao mới nhận cọc”, anh Toàn cho biết thêm.

Theo anh Toàn, nguyên nhân làm giá lúa tăng mạnh và thương lái phải đặt cọc mua “lúa non” là do các tỉnh ven biển như: Bến Tre, Tiền Giang, Bạc Liêu, Kiên Giang... bị ảnh hưởng khô hạn và xâm mặn khiến hàng ngàn héc-ta lúa bị thất thu, giảm năng suất, dẫn đến thiếu hụt nguồn lúa nguyên liệu xuất khẩu.

Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Trần Văn Thời Duy Quốc Tuấn cho biết, tình trạng thương lái tìm nông dân để thoả thuận giá và đặt cọc mua lúa xuất hiện khá nhiều ở huyện. Nguyên nhân do giá cả thị trường tăng cao, lượng gạo xuất khẩu thiếu hụt. Việc giá lúa ở mức bền vững hay không thì chưa ai dám khẳng định. Dù sao với việc mua lúa như thế nông dân vẫn hưởng lợi vì được thương lái bỏ cọc./.

Trung Đỉnh