(CMO) Việt Nam là 1 trong 30 nước có gánh nặng bệnh lao cao nhất trên thế giới. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ước tính có khoảng 174.000 người mắc lao mới và 11.000 người tử vong do bệnh lao ở Việt Nam năm 2018; các số liệu y tế gần đây cho thấy cứ 35 phút thì có 1 người Việt Nam chết do bệnh lao.

Ngày nay, chúng ta có hy vọng loại trừ bệnh lao mãi mãi để con cháu và các thế hệ mai sau không phải chịu đựng căn bệnh khủng khiếp này. Điều đáng nói là nhiều người trong chúng ta bị nhiễm vi khuẩn lao mà không biết. Do đó, Dự án ACT5 (đánh giá tính hiệu quả và an toàn của mô hình chẩn đoán, điều trị phổ cập lao tiềm ẩn kết hợp phát hiện chủ động các ca bệnh lao trong việc giảm tỷ lệ mắc lao trong cộng đồng tại Cà Mau) của Viện Nghiên cứu Y khoa Woolcock - Úc, thuộc Đại học Sydney, là dự án đầu tiên trên thế giới được phát triển dựa trên ý tưởng phát hiện sớm bằng cách cung cấp dịch vụ xét nghiệm lao hoàn toàn miễn phí, thân thiện và bảo mật cho tất cả mọi người trong ấp, khóm.

Tiêm dưới da (TST) xác định lao tiềm ẩn của Dự án ACT5 sẽ góp phần phát hiện sớm, điều trị giảm nguy cơ mắc lao trong cộng đồng.

Từ tháng 6-10/2020, Dự án ACT5 thực hiện thí điểm tại 2 ấp Bá Huê (xã Tân Duyệt, huyện Đầm Dơi) và ấp Cái Rắn A (xã Phú Hưng, huyện Cái Nước) với mục tiêu xây dựng các quy trình chi tiết về chẩn đoán và điều trị phổ cập lao tiềm ẩn. Đồng thời, việc thí điểm dự án nhằm đánh giá tính khả thi, an toàn và tính chấp nhận, nhằm chuẩn bị cho dự án chính thức diễn ra trong 4 năm, từ năm 2020-2024 với hơn 200.000 người dân trực tiếp hưởng lợi.

Bác sĩ Ngô Thanh Tân, Phó giám đốc Bệnh viện Mắt - Da liễu Cà Mau, thông tin, trong giai đoạn thí điểm, nhân viên dự án đã tiếp cận được 2.178 người dân trên 15 tuổi sinh sống tại 2 ấp được lựa chọn với 70% người dân đồng ý tham gia sàng lọc lao. Các xét nghiệm được thực hiện bao gồm: tiêm dưới da (TST) xác định lao tiềm ẩn, xét nghiệm đàm Gene Xpert, chụp X-quang và xét nghiệm máu. Kết quả khám sàng lọc, 7 người được xác định mắc lao hoạt động và đã đăng ký điều trị theo Chương trình chống lao quốc gia, 431 người đồng ý điều trị trên tổng số 480 người được chỉ định điều trị, chiếm 90%. Người tham gia điều trị lao tiềm ẩn được cấp phát thuốc miễn phí tại trụ sở khóm, ấp gần nơi sinh sống, theo dõi men gan và các triệu chứng bất thường trong suốt 4 tháng điều trị.

“Việc hoàn thành điều trị lao tiềm ẩn sẽ giúp người dân giảm nguy cơ mắc lao trong tương lai, đồng thời hạn chế lây nhiễm cho người thân và cộng đồng. Trong tháng 11/2020, dự án tiếp tục giai đoạn đánh giá cuối kỳ hoạt động điều trị của 2 ấp để rút kinh nghiệm triển khai tại Khóm 5, phường Tân Xuyên, TP Cà Mau”, Bác sĩ Ngô Thanh Tân thông tin thêm./.

Thanh Phương