Quang cảnh hội nghị. Ảnh: T.D

Liên quan đến quy định điều kiện thành lập Khu công nghiệp mới khi “Tổng diện tích đất nông nghiệp của các khu công nghiệp đã được thành lập trên địa bàn lãnh thổ tỉnh, thành phố đã cho các dự án đăng ký đầu tư, cấp giấy chứng nhận đầu tư thuê đất, thuê lại đất ít nhất là 60%”, đại diện Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Bình Định cho biết: thực tế mỗi KCN được thành lập để phục vụ cho việc thu hút đầu tư trên một khu vực, địa bàn nhất định của tỉnh, hơn nữa theo xu hướng hiện nay là thành lập các khu công nghiệp chuyên ngành để thu hút đầu tư một số lĩnh vực ngành nghề có liên quan với nhau… Do vậy, quy định tổng diện tích đất công nghiệp của các khu công nghiệp thuê lại đất ít nhất 60% mới có thể thành lập KCN khác đã gây vướng mắc cho địa phương trong thu hút các nhà đầu tư hạ tầng để phát triển quỹ đất có hạ tầng nhằm thu hút các dự án thứ cấp.

Hơn nữa, hiện nay phần lớn các KCN đều do các doanh nghiệp tư nhân tự tính toán hiệu quả kinh doanh để bỏ vốn đầu tư. Việc đăng ký đầu tư kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp đã được quy định theo pháp luật về đầu tư, nhà đầu tư kinh doanh hạ tầng nếu thu hút lấp đầy chậm sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh và nếu chậm tiến độ thì sẽ bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo Luật định.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Tấn Phước, Phó Trưởng Ban Quản lý KCX-KCN TP.HCM cho biết, việc triển khai hạ tầng và thu hút đầu tư của một KCN mới thường kéo dài. Cụ thể, tại KCX-KCN TP.HCM quá trình đền bù giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng của một KCN không dưới 3 năm, thậm chí có khu có thể kéo dài đến 10 năm do diện tích lớn và đầu tư theo dạng cuốn chiếu.

Việc thu hút đầu tư và lấp đầy 50% diện tích của KCN cũng kéo dài hơn 5 năm. Do đó, khi đủ điều kiện lấp đầy của các khu đã thành lập là 60% và đã thành lập thêm một hoặc một số KCN mới thì các KCN dự kiến thành lập tiếp theo không thể đáp ứng được điều kiện này trong thời gian ngắn (từ 1 đến 2 năm), cho dù các KCN này có nằm trong Quy hoạch tổng thể phát triển KCN của thành phố.

Đại diện Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh Long An cho biết, theo quy định tại Nghị định số 118/2015/NĐ-CP ngày 12-11-2015 của Chính phủ, dự án đầu tư xây dựng, kinh doanh kết cấu hạ tầng KCN thuộc lĩnh vực đặc biệt ưu đãi đầu tư. Tuy nhiên, theo quy định tại Nghị định 218/2013/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 15-2-2014 thì doanh nghiệp lại không được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp. Do đó, chưa tạo điều kiện các chủ đầu tư hạ tầng KCN phát huy năng lực để phát triển hạ tầng được tốt hơn, giảm giá thành, rút ngắn thời gian lấp đầy KCN, thu hút nhiều doanh nghiệp vào đầu tư, tăng nguồn thu cho ngân sách.

Tại hội nghị, Ban quản lý KCN-KCX các tỉnh đều cho rằng, mô hình quản lý theo cơ chế “một cửa, tại chỗ” đang được áp dụng cho các Ban quản lý KCN đã phát huy tác dụng trong cải cách hành chính, thu hút đầu tư vào KCX-KCN. Tuy nhiên, mô hình mới nhưng vẫn chịu sự điều chỉnh ở cấp Nghị định nên khi có sự thay đổi trong các văn bản quy phạm pháp luật thuộc các lĩnh vực như: đăng kí kinh doanh, đất đai, môi trường… khiến cơ chế “một cửa, tại chỗ không được vận hành theo đúng nghĩa. Theo đó, về lâu dài cần kiến nghị sớm cho ra đời Luật KCN-KCX nhằm tăng quyền của các Ban quản lý.

Ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ quản lý các khu kinh tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, cả nước có 324 khu công nghiệp ở 62/63 tỉnh, thành phố. Tỷ lệ lấp đầy của các khu là 73% cao nhất trong các năm. Hiện các doanh nghiệp trong KCX-KCN đóng góp khá nhiều cho GDP.