Hệ thống màn hình giám sát tại Phòng Giám sát Hải quan trực tuyến. (Ảnh: Q.H)

Đối với tờ khai luồng Xanh,ámsáttrựctuyếnđểhiệnđạihóacôngtácchốngbuônlậkèo tỷ lệ cá cược thời gian để cơ quan Hải quan ra quyết định thông quan chỉ tính bằng giây. Từ đó đặt ra yêu cầu công tác quản lý Nhà nước về Hải quan nói chung cần phải thay đổi theo hướng hiện đại, trong đó có công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại. Do đó, Tổng cục Hải quan giao Cục Điều tra chống buôn lậu nghiên cứu, tham khảo mô hình từ Hải quan các nước xây dựng Phòng Giám sát Hải quan trực tuyến.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn: Trong thời gian thí điểm, Phòng Giám sát Hải quan trực tuyến đã phối hợp với các Cục Hải quan tỉnh, thành phố, các lực lượng chức năng liên quan phát hiện xử lý nhiều vụ buôn lậu lớn. Phát huy những kết quả đạt được, trong thời gian chính thức hoạt động, đơn vị cần tiếp tục thực hiện vai trò tham mưu cho lãnh đạo Bộ Tài chính, lãnh đạo Tổng cục Hải quan trong công tác chỉ huy, chỉ đạo trực tiếp, trực tuyến, kịp thời. Phòng Giám sát Hải quan trực tuyến sớm phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng CBCC thực hiện giám sát tờ khai hải quan, hình ảnh camera, phương tiện vận tải và các hệ thống dữ liệu với các lực lượng chức năng liên quan. Từ đó, mỗi CBCC phải đưa ra những phân tích, đánh giá, đề xuất, kịp thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Ông Nguyễn Minh Tuấn, Phó trưởng Phòng Chỉ huy Hải quan trực tuyến cho biết, việc xây dựng Phòng Giám sát Hải quan trực tuyến trên cơ sở tích hợp các hệ thống trang thiết bị giám sát và công nghệ thông tin hiện có của ngành Hải quan đã tận dụng, khai thác triệt để nguồn lực sẵn có để tăng cường năng lực, đáp ứng công tác cải cách hiện đại hóa, chuyên nghiệp và minh bạch ngày càng cao của quản lý hải quan hiện đại. Việc kết nối, tích hợp với các hệ thống như hệ thống camera giám sát, hệ thống máy soi hành lý hàng hóa và container, hệ thống cân ô tô điện tử,... cung cấp thông tin, dữ liệu, hình ảnh trực tuyến về Tổng cục Hải quan sẽ tạo nên kênh giám sát hiệu quả giữa các cấp trong việc thực hiện quy trình thủ tục, nghiệp vụ tại các địa điểm làm thủ tục hải quan đảm bảo chấp hành đúng quy định và công khai, minh bạch. Từ đó nâng cao công tác kiểm tra bảo vệ nội bộ cũng như tinh thần trách nhiệm của các công chức Hải quan trong thực hiện các quy trình nghiệp vụ, phòng chống các biểu hiện tiêu cực, nhũng nhiễu của CBCC Hải quan.

Ông Nguyễn Minh Tuấn cho biết thêm, mặc dù số lượng CBCC hiện nay bố trí tại Phòng Giám sát Hải quan trực tuyến chưa nhiều, vừa làm nhiệm vụ nghiên cứu triển khai kết nối các hệ thống, vừa triển khai xây dựng tổ chức, lực lượng, tuy nhiên, với sự nỗ lực của từng CBCC, đơn vị sẽ phối hợp, hỗ trợ, kịp thời phát hiện vi phạm thông qua hệ thống giám sát trực tuyến.

Đơn cử như thực hiện kế hoạch phối hợp, hỗ trợ Tổ Giám sát kiểm tra đột xuất của Tổng cục Hải quan (thành lập theo Quyết định số 85/QĐ-TCHQ ngày 12-5-2015). Trong tháng 5-2015, Phòng Giám sát Hải quan trực tuyến đã kịp thời phát hiện 22 container của Công ty TNHH công nghiệp gốm sứ Dian-Ya (có địa chỉ tại Nhơn Trạch, Đồng Nai) có dấu hiệu nghi vấn và chuyển cho Tổ Giám sát kiểm tra đột xuất để kiểm tra, làm rõ vi phạm. Vụ việc này đã sớm được Tổ Giám sát kiểm tra đột xuất và Cục Hải quan TP.Hồ Chí Minh cùng phối hợp xử lý. Qua kiểm tra trên hồ sơ hải quan, DN khai báo hàng hóa NK là: NPL08 Khối đá granit. Trong đó, tờ khai 100410560720/E31 có trọng lượng 411.840kg (16 conatiner) và tờ khai 100401375320/E31 có 124.705kg (6 container). Tuy nhiên kiểm tra thực tế hàng hóa, lực lượng Hải quan phát hiện số hàng hóa trên lại là đá dạng tấm (phiến) đã được đánh bóng một mặt, có nhiều kích thước khác nhau. Mặt khác, hàng đóng trong mỗi container còn có nhiều kiện gỗ (khoảng từ 18 đến 28 kiện/container) được bọc giấy và nilon. Căn cứ kết quả kiểm tra 2 lô hàng trên, bước đầu cơ quan Hải quan xác định, Công ty TNHH công nghiệp gốm sứ Dian-Ya đã nhập khẩu hàng hóa sai so với khai báo hải quan.

Lô hàng đá dạng tấm của Công ty TNHH Công nghiệp gốm sứ Dia-Ya

Trong tháng 8-2015, qua công tác phân tích xử lý thông tin và theo dõi hệ thống camera, Phòng Giám sát Hải quan trực tuyến đã phối hợp với Cục Cảnh sát phòng, chống buôn lậu (C74-Bộ Công an), Đội Kiểm soát chống buôn lậu miền Bắc (Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan) kiểm tra 2 trường hợp hành khách nhập cảnh mang theo số lượng lớn hàng hóa không khai báo tại sân bay quốc tế Nội Bài. Điển hình là ngày 12-8, Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực phía Bắc (Đội 1), Cục Điều tra chống buôn lậu phối hợp phát hiện, bắt giữ 95,54kg ngà voi và 4,76kg sừng tê giác tại sân bay quốc tế Nội Bài. Số hàng trên nằm trong 4 kiện hành lý của ông Phạm Văn Luật và Vũ Thanh Hưng trên chuyến bay từ Ethiopia, quá cảnh Hàn Quốc và về Việt Nam.