【tỷ số cúp】Tìm lại động lực cải cách cho đội ngũ thực thi

1.

Đã có bao giờ chúng ta hỏi,ìmlạiđộnglựccảicáchchođộingũthựtỷ số cúp tại sao các doanh nghiệp, người dân và thậm chí, cả công chức thực thi cứ phải chờ thông tư hướng dẫn rồi mới thực hiện các quy định của pháp luật không?

Với tôi, theo dõi, phân tích, đánh giá những chuyển động của môi trường kinh doanh đã trở thành thói quen thường ngày trong hơn 30 năm qua, kể từ khi nhận nhiệm vụ tham gia thiết kế các văn bản luật đầu tiên liên quan đến doanh nghiệp.

Nhưng, tôi vẫn không khỏi ngỡ ngàng khi nhận được sự căn vặn từ nhiều doanh nghiệp rằng, phải chăng, có những cái bẫy trong quy định, khiến nhiều dự áncó thể đang từ khả thi trở thành kém hiệu quả, thậm chí khiến quyền và lợi ích của người dân, doanh nghiệp có thể bị giảm, bị thu hẹp lại so với tinh thần của luật.

Một số doanh nghiệp hỏi tôi đã đọc Nghị định 49/2021/NĐ-CP bổ sung, sửa đổi Nghị định 100/2015/NĐ-CP quy định hướng dẫn phát triển nhà ở xã hội chưa, có phải là cố tình làm khó doanh nghiệp không?

Theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP, chủ đầu tưdự án phát triển nhà ở thương mại, dự án đầu tư phát triển đô thị có quy mô sử dụng đất dưới 10 ha, thì chủ đầu tư dự án được lựa chọn hình thức hoặc dành quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội; hoặc chuyển giao quỹ nhà ở tương đương với giá trị quỹ đất 20% tính theo giá đất mà chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước tại thời điểm chuyển giao để sử dụng làm nhà ở xã hội; hoặc nộp bằng tiền tương đương giá trị quỹ đất 20% theo giá đất mà chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước nhằm bổ sung vào ngân sách địa phương dành để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên phạm vi địa bàn.

Nhưng khi Nghị định 49/2021/NĐ-CP được ban hành, thì chỉ có dự án có quy mô nhỏ hơn 2 ha (thay vì trước đây dưới 10 ha) mới được phép nộp bằng tiền tương đương giá trị quỹ đất 20% theo giá đất mà chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước nhằm bổ sung vào ngân sách địa phương dành để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên phạm vi địa bàn.

Hệ quả là, ngoài việc thu hẹp chọn lựa áp dụng hình thức thực hiện nghĩa vụ dành 20% diện tích đất để xây dựng nhà ở xã hội, thu hẹp cơ hội đầu tư xây dựng nhà ở, khu đô thị, thì các dự án có sử dụng đất từ 2 ha đến dưới 10 ha, đang trong quá trình chuẩn bị sẽ phải điều chỉnh lại toàn bộ phương án kinh doanh và trở lại làm thủ tục từ đầu như một dự án mới.

Các doanh nghiệp hỏi tôi, 2 ha hay 10 ha ở các quy định trên là tính toán thế nào? Sau này, rất có thể, một con số khác được sử dụng để lựa chọn cách thức thực hiện nghĩa vụ phát triển nhà ở xã hội và doanh nghiệp làm sao để dự liệu được? Tôi không trả lời được.

2.

Việc doanh nghiệp, người dân đợi bằng được các thông tư hướng dẫn của các bộ ban hành mới bắt tay vào thực thi luật không phải là vấn đề mới. Nguyên nhân cũng được chỉ ra nhiều lần. Đó là cách doanh nghiệp, người dân ứng xử để giảm thiểu rủi ro trong tuân thủ pháp luật khi tình trạng chồng chéo, trùng lặp, hay thay đổi… về nội dung cũng như số lượng quy định diễn ra quá nhiều.

Song, chính vì ít được bàn luận, trao đổi trong giới nghiên cứu và hoạch định chính sách, nên thực trạng và tác động bất lợi của nó đối với môi trường kinh doanh nói chung và hoạt động đầu tư, kinh doanh nói riêng chưa có nhận thức đầy đủ.

Hệ thống pháp luật Việt Nam bao gồm các loại văn bản là luật và nghị quyết của Quốc hội; pháp lệnh và nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; nghị định của Chính phủ, quyết định của Thủ tướng Chính phủ và các thông tư của các bộ, trong đó có thông tư liên bộ.