Hàng điện lạnh nhập lậu do Cục Hải quan TP.HCM phát hiện tháng 1-2016. (Ảnh: Thu Hòa)

Dùng doanh nghiệp uy tín đứng tên chủ hàng

Theếmdụngchữkýsốđểbuônlậbd bxh duco Cục Hải quan TP.HCM, hiện trên địa bàn TP.HCM có khoảng 250 DN hoạt động đại lý thủ tục hải quan. Tuy nhiên, số DN sử dụng đại lý hải quan để làm thủ tục hải quan XNK hàng hóa chưa nhiều, phần nhiều DN vẫn sử dụng dịch vụ khai thuê hải quan.

Theo Cục Hải quan TP.HCM, đối tượng thực hiện hành vi phạm là người của DN, thậm chí là người ngoài DN, khiến chủ các DN điêu đứng vì ảnh hưởng đến uy tín của DN mình. Công ty TNHH Giấy KRAFT VINA có địa chỉ tại KCN Mỹ Phước 3, thị xã Bến Cát, Bình Dương là một điển hình bị các đối tượng buôn lậu lợi dụng. Biết DN này có 100% vốn đầu tư nước ngoài, xếp hạng 2- có mức độ tuân thủ pháp luật tốt, một đối tượng đã sử dụng đại lý hải quan mạo danh DN này nhập lậu hàng điện tử đã bị cơ quan Công an bắt giữ sau khi hàng được thông quan vào tháng 8-2016.

Theo Chi cục Hải quan Quản lý hàng đầu tư, Công ty TNHH Giấy KRAFT VINA là DN có vốn đầu tư từ Thái Lan và Nhật Bản, chấp hành tốt pháp luật hải quan. Trong thời gian từ tháng 8-2015 đến tháng 8-2016 (thời điểm phát hiện vi phạm), Công ty TNHH Giấy KRAFT VINA đã mở 46 tờ khai hải quan NK hàng hóa. Trong đó có 45 tờ khai do trực tiếp cán bộ của Công ty khai báo, mặt hàng NK là giấy phế liệu làm nguyên liệu sản xuất, hệ thống phân luồng Đỏ- kiểm tra thực tế hàng hóa. Các tờ khai đã được thông quan theo quy định, đảm bảo các quy định về NK phế liệu theo Thông tư 34/2012/TTLT-BCT-BTNMT.

Riêng tờ khai hải quan số 100987012710 ngày 10-8-2016 (tờ khai vi phạm), trên tờ khai thể hiện mặt hàng NK là giấy Kraft Visy Liner dùng để in, được hệ thống phân luồng Xanh. Qua nghiên cứu hồ sơ NK của lô hàng này, Chi cục Hải quan Quản lý hàng đầu tư phát hiện tại ô Đại lý hải quan được khai báo thông tin F2375 Truong Cong Luan – thể hiện tờ khai này được thực hiện qua đại lý thủ tục hải quan (45 tờ khai hải quan trước đó ô Đại lý hải quan được để trống). Tuy nhiên, tại thời điểm làm thủ tục hải quan, cơ quan Hải quan không có đủ căn cứ để xác định thông tin chính xác về mã số đại lý hải quan khai báo, nhất là đối với tờ khai luồng Xanh, hàng hóa được thông quan ngay sau khi hệ thống thực hiện phân luồng. Chính vì thế, lô hàng đã được thông quan trót lọt bằng tên của Công ty TNHH Giấy KRAFT VINA.

Trước đó, Chi cục Hải quan Quản lý hàng đầu tư phối hợp với PC46- Công an TP.HCM kiểm tra thực tế phát hiện một lô hàng NK chứa 265 máy điều hòa không khí hiệu Panasonic ẩn lậu dưới mặt hàng khai báo là ống thép. Qua kết quả điều tra của cơ quan Công an, tờ khai hải quan cũng được đối tượng lợi dụng Công ty NSSB – DN chấp hành tốt pháp luật- đứng tên NK hàng hóa thể hiện trên ô khai báo đại lý hải quan với mã số D6718. Người thực hiện hành vi vi phạm là nhân viên dịch vụ khai báo hải quan đã sử dụng chữ ký số của một DN khác, đồng thời giả mạo đại lý hải quan để thực hiện khai báo và truyền tờ khai hải quan NK nêu trên để nhập lậu hàng hóa.

Quản lý chữ kí số lỏng lẻo

Ngoài việc lợi dụng uy tín của DN không có vi phạm pháp luật đã được hệ thống phân luồng, đánh giá tốt thực hiện nhập hàng lậu, các đối tượng lợi dụng việc một số chủ DN quản lý chữ ký số không chặt chẽ hoặc sử dụng chữ ký số của một số công ty dịch vụ đại lý hải quan để khai báo hàng hóa vi phạm trong khi chính DN đứng tên trên tờ khai hải quan NK không hề hay biết gì về lô hàng NK đó. Theo phân tích của một cán bộ Cục Hải quan TP.HCM, trong các trường hợp trên, đối tượng vi phạm vừa lợi dụng sử dụng trái phép chữ ký số của DN, vừa giả mạo đại lý hải quan, vừa lợi dụng uy tín của các DN chấp hành tốt pháp luật để thực hiện hành vi vi phạm. Trên thực tế hiện nay, một nhân viên làm thủ tục hải quan thường làm cho nhiều DN, thậm chí cả chục DN, họ được các DN tin tưởng giao mật khẩu chữ kí số để thực hiện khai báo thủ tục hải quan cho DN mình.

Điển hình nhất, ngày 7-6, Công ty TNHH MB Việt Nam (có địa chỉ tại phường 3, thị xã Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh) mở tờ khai hải quan số 100894022020/E21 tại Chi cục Hải quan Quản lý hàng đầu tư -Cục Hải quan TP. HCM để NK lô hàng khai báo là nguyên phụ liệu may mặc, trị giá hơn 253 triệu đồng. Tờ khai được hệ thống phân luồng Vàng và đã được thông quan theo quy định. Tuy nhiên, qua khám xét của cơ quan Hải quan phát hiện hàng thực nhập là hàng điện tử, điện gia dụng, phụ tùng ô tô các loại... đã qua sử dụng thuộc hàng cấm NK và hàng NK có điều kiện như thực phẩm chức năng, dược phẩm, mỹ phẩm... trị giá hàng hóa vi phạm trên 6 tỷ đồng.

Kết quả điều tra, xác minh xác định, bà Đoàn Thị Kiều Oanh là Trưởng phòng Xuất nhập khẩu của Công ty TNHH MB Việt Nam đã lợi dụng việc được giao quản lý và sử dụng chữ ký số, con dấu của Chi nhánh Công ty tại TP. HCM để mở tờ khai nhập lậu hàng cấm. Đáng chú ý, khi bị cơ quan Hải quan phát hiện vi phạm, bà Oanh đã mạo chữ ký của Tổng giám đốc, dùng dấu của Chi nhánh Công ty TNHH MB Việt Nam làm Công văn từ chối nhận hàng gửi cho Chi cục Hải quan Quản lý hàng đầu tư và hãng tàu. Ngoài ra, qua xác minh, lực lượng Hải quan xác định, trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 6-2016, Công ty TNHH MB Việt Nam đã mở 12 tờ khai hải quan NK trên 141 tấn hàng hóa là nguyên phụ liệu may mặc, trị giá trên 1,2 tỷ đồng.

Tổng giám đốc Công ty MB Việt Nam Kang Young Keun khẳng định, số hàng này không được đưa về kho của DN, không biết việc NK hàng hóa này, không biết đó là hàng gì, đang ở đâu. Toàn bộ giao dịch và các hoạt động liên quan đến việc NK hàng hóa do Đoàn Thị Kiều Oanh thực hiện.

Thực hiện thủ tục khai hải quan điện tử, mỗi DN được cơ quan Hải quan cấp ID và chữ ký số để thực hiện quyền truy cập vào hệ thống thực hiện khai báo hải quan điện tử. Tuy nhiên, một số DN chủ quan đã giao chữ ký số, kí và đóng dấu khống lên các giấy tờ giao dịch cho nhân viên khai thuê hải quan mà không kiểm tra, giám sát, nên đã bị các đối tượng lợi dụng để thực hiện hành vi buôn lậu, gian lận thương mại…

Cục Hải quan TP.HCM cho rằng, sử dụng dịch vụ Đại lý hải quan là chủ trương đúng và phù hợp với thông lệ quốc tế, tuy nhiên các DN nên chọn những đại lý uy tín, đồng thời quản lý chặt chẽ chữ ký số, không ký khống các chứng từ cho nhân viên XNK... tránh bị các đối tượng lợi dụng làm việc xấu, tiếp tay cho buôn lậu, gian lận thương mại.