Doanh nghiệp Việt cần nắm rõ được hệ quả pháp lý của quyền sở hữu trí tuệ để thực thi. Ảnh: ST

Gay cấn vấn đề sở hữu trí tuệ

Tại buổi Tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Sở hữu trí tuệ trong TPP” vừa được tổ chức,ạmsởhữutrítuệsẽphảiđốimặtvớichuyệnđitùphásảlink xem ngoại hạng anh nhiều ý kiến được các chuyên gia kinh tế nêu lên, đó là quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) là một vấn đề đầy thách thức đối với Việt Nam khi gia nhập TTP, bởi Hiệp định này có hẳn một chương riêng với 83 điều để điều chỉnh về sáng chế, nhãn hiệu, bản quyền, bí mật thương mại…

Phát biểu tại tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh cho biết, những quy định về SHTT trong TPP được xây dựng trên cơ sở các chuẩn mực quy định tại Hiệp định TRIPS (Bảo vệ sở hữu trí tuệ) của WTO. Đặc biệt, TPP còn bổ sung một số yêu cầu cao hơn, quy định khắt khe hơn so với các quy định của các điều ước quốc tế hiện hành. Trong đó, rất coi trọng vấn đề đảm bảo thực thi pháp luật về bảo hộ quyền SHTT.

“Thậm chí, cam kết TPP có những điều khoản chưa bao giờ chúng ta nghĩ tới như bảo hộ quyền tác giả cả mùi hương, âm thanh… Tôi cho rằng, đây là thách thức thực sự đối với tất cả các doanh nghiệp. Chúng tôi đã tính đến cả tình thế lo ngại, khi làn sóng đầu tư từ nước ngoài tràn vào Việt Nam, rất có thể sẽ làm bùng nổ các tranh chấp về SHTT ngay tại nước ta. Do vậy, khả năng các doanh nghiệp Việt bị kiện cũng lớn hơn, làm phát sinh gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp về tòa án và trọng tài”, ông Khánh nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, theo Thứ trưởng Khánh, việc thực hiện các quy định của TPP về bảo hộ đối với dược phẩm, nhất là bảo hộ cơ sở dữ liệu thử nghiệm, bảo hộ quyền SHTT đối với nông hóa phẩm cũng rất cam go.

Đặc biệt, có một điểm khác biệt “một trời một vực” giữa quy định của nước ta hiện hành với cam kết trong TPP về SHTT, đó là TPP hình sự hóa việc xử lý các hành vi vi phạm SHTT. Trong khi đó, từ xưa đến nay, nước ta chỉ áp dụng các biện pháp hành chính để xử lý vấn đề này.

“Theo cam kết TPP, vi phạm quyền SHTT sẽ bị xử lý tùy theo mức độ, từ biện pháp hành chính, cảnh cáo đến phạt tù. Do đó, các doanh nghiệp vi phạm nhiều lần về bản quyền sẽ có nguy cơ phá sản rất cao”, ông Lê Ngọc Lâm, Phó Cục trưởng Cục SHTT cho biết.

Cần một cuộc "cách mạng" để thay đổi

Trước tình thế đó, tại buổi Tọa đàm, các chuyên gia đã đưa ra nhiều giải pháp khắc phục nhằm giúp Việt Nam thực hiện tốt các cam kết về quyền SHTT. Theo ý kiến của các chuyên gia, Việt Nam cần rà soát, chỉnh sửa hệ thống pháp luật hiện hành về SHTT sao cho tương thích với cam kết trong Hiệp định TPP.

TRIPS là hiệp định về các khía cạnh liên quan tới thương mại của quyền sở hữu trí tuệ được ký kết cùng với sự ra đời của WTO. TRIPS là một điều ước quốc tế đa phương quan trọng trong lĩnh vực SHTT, phải được tất cả các nước thành viên WTO tuân thủ và thi hành.

Đồng thời, Việt Nam cũng phải gia nhập thêm một số điều ước quốc tế về bảo hộ quyền SHTT mà TPP yêu cầu như Hiệp ước quyền tác giả năm 1996, hiệp ước về biểu diễn và bản ghi âm năm 1996…

Một vấn đề được đặt ra đầy cam go hiện nay cũng là “sở đoản”, yếu nhất của Việt Nam, đó là việc thực thi pháp luật về bảo hộ quyền SHTT còn nhiều bất cập.

Theo ông Lâm nhìn nhận, hiện nay năng lực của cơ quan nhà nước thực thi về SHTT còn rất yếu và thiếu, do đó không đủ đáp ứng nhu cầu đăng ký bảo hộ SHTT đang tăng lên nhanh chóng của các tổ chức, doanh nghiệp.

Cho đến nay, Việt Nam vẫn chưa có tòa chuyên trách về SHTT nên nhiều trường hợp tranh chấp giữa các doanh nghiệp không có tòa chuyên ngành thụ lý, giải quyết. Trong khi đó, tòa dân sự lại không có các thẩm phán chuyên trách về SHTT nên chưa xử được các vụ tranh chấp này.

“Bên cạnh đó, rất nhiều doanh nghiệp phàn nàn, các thủ tục hành chính liên quan đến SHTT còn phức tạp, rườm rà, gây phiền hà lớn cho doanh nghiệp”, ông Lâm thẳng thắn thừa nhận.

Theo các đại diện của Bộ Công thương, mặc dù thách thức đặt ra là thế nhưng TPP vẫn được đánh giá là cơ hội để thực hiện một cuộc “cách mạng” về SHTT tại Việt Nam, từ tư duy, phương pháp tiếp cận, phong cách làm việc đến việc xử lý các hành vi vi phạm quyền SHTT. Làm được như vậy sẽ giúp nắm bắt tốt các cơ hội từ TPP và thúc đẩy hiệu quả đầu tư nước ngoài vào nước ta./.

Tố Uyên

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)