(CMO) Nhắc đến Nhạc sĩ - Nghệ sĩ Ưu tú Lê Hoàng Bửu, khán thính giả nhớ ngay đến tác phẩm "Bạc Liêu quê tôi". Ca khúc là nhạc hiệu của Đài Phát thanh và Truyền hình Bạc Liêu và TP Bạc Liêu suốt mấy chục năm qua.

Nhạc sĩ Hoàng Bửu quê quán xã Thanh Tùng, huyện Đầm Dơi. Ông tốt nghiệp Học viện Âm nhạc TP Hồ Chí Minh từ những năm khó khăn của thời kỳ bao cấp, từng giữ các chức vụ: Giám đốc Nhà Văn hoá Trung tâm Minh Hải, Phó Giám đốc Sở Văn hoá - Thông tin, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Cà Mau, nguyên Uỷ viên Ban Chấp hành Hội Nhạc sĩ Việt Nam. 

Nhạc sĩ Lê Hoàng Bửu có những đóng góp rất nổi bật trong lĩnh vực sáng tác âm nhạc và quản lý văn hoá - nghệ thuật. Các chương trình của tỉnh Minh Hải, tỉnh Cà Mau do ông chỉ huy nghệ thuật đoạt rất nhiều giải thưởng cao trong các hội thi, hội diễn, liên hoan cấp khu vực và toàn quốc. Đóng góp của ông đã được Chủ tịch nước ký phong tặng danh hiệu nghệ sĩ ưu tú và Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau trao tặng giải thưởng Văn học - Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển.

Với Nhạc sĩ Hoàng Bửu, lao động nghệ thuật phải nghiêm túc, miệt mài.Ảnh: MINH TẤN

 Vốn có năng khiếu bẩm sinh, năm lên bảy, cậu bé Hoàng Bửu đã chơi thành thạo đàn mandoline. Cán bộ, chiến sĩ và bà con Nhân dân hồi ấy rất ngưỡng mộ. Bản nhạc “Cây mã tấu giắt sau lưng” mà ông đệm đàn hừng hực khí thế cách mạng, thúc giục mọi người ra trận (bài hát này ra đời trong kháng chiến chống Pháp, đến nay ông vẫn còn nhớ cả nhạc và lời).

Sau Đồng khởi (năm 1960), phong trào văn hoá văn nghệ cách mạng phát triển rất mạnh, cậu thiếu niên họ Lê 12 tuổi gia nhập Đoàn Văn công xã, rồi Đoàn Văn công huyện Đầm Dơi. Năm 1967, ông được biên chế của Đoàn Văn công Giải phóng Khu Tây Nam Bộ (thành lập tại rừng U Minh, chuẩn bị cho thắng lợi cuộc Tổng tấn công nổi dậy Xuân Mậu Thân). Những năm sau Tết Mậu Thân 1968, địch tăng cường càn quét, đánh phá ác liệt, ông chuyển qua môi trường quân đội với “tay súng, tay đờn” đúng nghĩa.

“Bạc Liêu quê tôi” là sáng tác đầu tay của ông (năm 1974), xuất phát từ tình yêu quê hương tha thiết và cảm động khi biết má Năm ở Bạc Liêu có tới 5 người con hy sinh cho Tổ quốc. Nhiều người trong chúng ta còn thuộc cả bài hoặc một vài đoạn: “Có ai về quê hương tôi Bạc Liêu/Hãy về thăm ruộng muối đã mặn tình… Muối vẫn trắng như lòng mọi người…/Có mẹ Năm tóc đã lên hoa… /Mẹ cùng con một đời chiến đấu/Cho quê hương phơi phới mùa xuân…”.

“Bạc Liêu quê tôi” có lẽ là một trong những ca khúc hay nhất của Nhạc sĩ Hoàng Bửu. Sau này, ông biết má Năm tìm ông (tác giả ca khúc), ông cũng đi tìm má, nhưng cho đến ngày má mất vẫn chưa một lần gặp nhau.

Bài “Mùa xuân chim én bay” được ông sáng tác sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng (năm 1975). Cho đến tận bây giờ người nghe vẫn cảm nhận được không khí tưng bừng hân hoan, niềm vui dâng trào. Không gian, hình ảnh cũng là chim én, là khoảng trời Bạc Liêu - Cà Mau nhưng hiện ra quá đẹp, vui sướng và rạo rực. Ông cũng như mọi người chờ đợi đã bao lâu nhưng khi hạnh phúc đến rồi mà vẫn thấy bất ngờ. Tâm trạng ấy thốt ra bằng lời không lột tả hết, nhưng âm nhạc đã diễn tả được; truyền đạt, san sẻ niềm vui ấy với nhiều người, để cùng trạng thái lâng lâng, ngây ngất như men say. Tác giả sau này thổ lộ: “Lúc đó mình có tâm trạng phấn chấn khác lạ, rất khó tả nên viết ra được nhạc phẩm này”.

“Con về hát giữa Làng Sen”, ca khúc hay nhất viết về Bác Hồ tại Liên hoan Tiếng hát Làng Sen năm 1995 do Bộ Văn hoá - Thông tin tổ chức tại Nghệ An. Nhạc sĩ Hoàng Bửu cho biết, lúc đó ông chưa biết Làng Sen. Ông tham khảo tư liệu rồi suy nghĩ, viết như thế nào khi đã có biết bao ca khúc hay viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh của những NS tên tuổi. Minh Hải ở cuối trời Tổ quốc, phải có gì đó đặc biệt mới được. Và ông chọn tứ: “Từ Cà Mau xa xôi con về thăm quê Bác… Con hát giữa Làng Sen mà không thấy Bác đâu. Bác ở đâu?...” thật bồi hồi, tha thiết.

“Đảo không xa bờ”, giải Nhì sáng tác Ca khúc nghệ thuật (Romance) tại Trại sáng tác Đà Lạt năm 1998, do Hội Nhạc sĩ Việt Nam tổ chức. Khi ấy có hàng chục nhạc sĩ trong nước tham gia. “Đảo không xa bờ” ngoài cái hay của ca từ, của tiết tấu nhạc, còn rất hay ở cái tứ. Đảo nào cũng xa bờ, vậy mà Cà Mau có đảo không xa bờ. Đó là đảo Đá Bạc. Tác giả phải có nhãn quan, với sự tìm tòi, suy nghĩ sâu lắng mới phát hiện cái khác, cái đặc biệt của Cà Mau. Bởi vậy mà “Đảo không xa bờ” được xếp thứ hạng cao tại trại sáng tác năm ấy.   

Các nhạc phẩm “Đợi em ngoài mưa”, “Nhớ Đầm Dơi”, “Đêm Thới Bình”, "Gởi lại Nha Trang”… cũng là những ca khúc được nhiều người yêu thích.

Tình yêu quê hương, đất nước là chủ đạo trong các sáng tác của NS Hoàng Bửu. Ở đó, đất nước, con người Bạc Liêu - Cà Mau hiện lên rất đẹp và sâu lắng. Các tác phẩm của ông được biểu diễn nhiều lần trên sân khấu và phổ biến trên phương tiện phát thanh, truyền hình, xuất bản album CD, VCD phát hành trong tỉnh và trong nước.

Ngoài ra, Nhạc sĩ Hoàng Bửu còn có nhiều tác phẩm nhạc sân khấu, nhạc phim… Trong đó phải kể đến giao hưởng một chương “Đất Mũi Cà Mau”, tác phẩm được chọn biểu diễn tại Nhà hát Lớn Hà Nội, dàn nhạc giao hưởng Việt Nam thể  hiện. Ở nơi đông đảo khán thính giả thưởng thức âm nhạc vốn rất khó tính, nhưng vẫn có được những tràng vỗ tay nhiệt liệt.

Trăn trở về đội ngũ kế thừa hiện nay, Nhạc sĩ Hoàng Bửu cho rằng, tác giả địa phương Cà Mau còn thiếu những tác phẩm âm nhạc xứng tầm. Có nhiều sáng tác phục vụ nhiệm vụ nhất thời rồi bị lãng quên, ít tác phẩm đọng lại với thời gian. Lực lượng sáng tác của Cà Mau hiện nay không mỏng lắm, có 5 nhạc sĩ tốt nghiệp Học viện Âm nhạc TP Hồ Chí Minh, 8 nhạc sĩ là hội viên Hội NS Việt Nam. Anh chị em đã có nhiều tác phẩm được in, phát hành hoặc được giới thiệu trong các hội thi, hội diễn, các đêm giới thiệu tác giả, tác phẩm, một số ca khúc đoạt giải ở khu vực ĐBSCL.

Nhạc sĩ Hoàng Bửu gửi gắm, trong sáng tạo nghệ thuật phải có sự nỗ lực cao hơn nữa: vững vàng kiến thức, lý luận, tay nghề và đòi hỏi lao động nghiêm túc, miệt mài, nhiệt huyết thì mới cho ra các tác phẩm chất lượng./.

Phạm Anh Hoan