Nhiều dự án đầu tư công sớm hoàn thiện, đóng góp cho phát triển kinh tế - xã hội. Ảnh: T.T

Do là tháng đầu tiên của năm, nên chủ yếu các bộ, ngành, địa phương đang tập trung phân bổ kế hoạch vốn và nhập dự toán chi cho các dự án nên tỷ lệ giải ngân thấp.

Đã phân bổ hơn 51% kế hoạch vốn

Tổng số kế hoạch chi đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2020 được Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ giao là 470.600 tỷ đồng, bao gồm: vốn trong nước là 410.600 tỷ đồng (trong đó, vốn chương trình mục tiêu quốc gia là 23.756,273 tỷ đồng); vốn nước ngoài là 60.000 tỷ đồng.

Theo quy định, các bộ, cơ quan trung ương và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phải phân bổ chi tiết danh mục, mức vốn bố trí của từng dự án cho các cơ quan, đơn vị trực thuộc và UBND cấp dưới, gửi phương án phân bổ chi tiết cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính trước ngày 31/12/2019.

Tính đến ngày 20/1/2020, Bộ Tài chính đã nhận được quyết định phân bổ kế hoạch vốn năm 2020 của 34/53 bộ, ngành và 46/63 địa phương; với tổng số vốn phân bổ khoảng hơn 243.144 tỷ đồng, đạt 51,67% so với kế hoạch nhà nước giao. Số vốn còn lại chưa phân bổ là hơn 227.455 tỷ đồng.

Theo Bộ Tài chính, hiện nay, hầu hết các bộ, ngành địa phương đang tập trung triển khai phân bổ kế hoạch vốn và nhập dự toán chi cho các dự án nên tỷ lệ giải ngân tháng đầu năm còn thấp.

Ước giải ngân kế hoạch vốn đầu tư năm 2020 của các bộ, ngành, địa phương đến hết ngày 31/1/2020 là hơn 4.448 tỷ đồng, đạt 0,95% kế hoạch nhà nước giao (cùng kỳ đạt 0,5% kế hoạch Quốc hội giao và đạt 0,69% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao); trong đó, vốn trong nước là 4.438,393 tỷ đồng, vốn nước ngoài là 10,229 tỷ đồng. Theo đó: các bộ, ngành trung ương ước giải ngân đạt 46,198 tỷ đồng (vốn trong nước là 35,969 tỷ đồng, vốn nước ngoài là 10,229 tỷ đồng), đạt 0,03% kế hoạch nhà nước giao (cùng kỳ năm 2019 giải ngân 0%). Các địa phương ước giải ngân đạt hơn 4.402 tỷ đồng (vốn cân đối ngân sách địa phương), đạt 1,21% kế hoạch vốn nhà nước giao.

Kiểm soát tiến độ giải ngân ngay từ tháng đầu năm

Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch năm 2020 của các dự án, Bộ Tài chính kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương hoàn thiện việc phân bổ chi tiết kế hoạch vốn đầu tư công năm 2020 gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 1706/QĐ-TTg ngày 29/11/2019. Đồng thời, thực hiện nhập kế hoạch vốn trên hệ thống Tabmis theo đúng quy định của Bộ Tài chính tại Thông tư số 123/2014/TT-BTC hướng dẫn tổ chức vận hành, khai thác hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc.

Bộ Tài chính cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành thực hiện nghiêm Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 1/1/2020 của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán NSNN năm 2020 ngay từ những tháng đầu năm và các giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Theo đó, các bộ, ngành, địa phương cần chú trọng chỉ đạo chủ đầu tư khẩn trương hoàn thành thủ tục phê duyệt thiết kế, dự toán, thủ tục đấu thầu và đôn đốc các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công để có khối lượng giải ngân. Đồng thời, các bộ, ngành địa phương tập trung hoàn thiện các thủ tục nghiệm thu, thanh toán vốn ngay từ những tháng đầu năm; tập trung chỉ đạo công tác tổ chức bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, kịp thời xử lý các vướng mắc liên quan đến giải phóng mặt bằng dự án. Trong đó, Bộ Tài chính cũng đặc biệt lưu ý cần đảm bảo tiến độ bàn giao giải phóng mặt bằng các dự án trọng điểm như: Dự án xây dựng tuyến đường cao tốc Bắc Nam phía Đông; dự án bồi thường giải phóng mặt bằng tái định cư cảng hàng không quốc tế Long Thành...

Bộ Tài chính kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp phương án phân bổ chi tiết kế hoạch vốn đầu tư công nguồn ngân sách trung ương năm 2020 của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương về danh mục, mức vốn bố trí từng dự án và theo từng nguồn vốn (trong đó có nguồn vốn trái phiếu chính phủ) để báo cáo Thủ tướng Chính phủ; đồng thời, gửi Bộ Tài chính để kiểm soát việc giải ngân theo dự án và phục vụ báo cáo tổng hợp giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công hàng năm và giai đoạn trung hạn 2016 - 2020 theo từng nguồn vốn đã được Quốc hội, Chính phủ giao.

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, những năm gần đây, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã rất quyết liệt để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng dây dưa kéo dài, chậm giải ngân ảnh hưởng trực tiếp tới tăng trưởng kinh tế. Theo ông, ở nơi nào lãnh đạo tỉnh kiên quyết chỉ đạo thì ở nơi đó kết quả giải ngân đạt tiến độ tốt. Cho nên, ông cho rằng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cần quyết liệt hơn nữa, làm rõ trách nhiệm người đứng đầu và công khai trên phương tiện thông tin đại chúng, để việc giải ngân vốn các dự án đầu tư công đi vào nề nếp.

Minh Anh