Những năm qua,ấtlượnghagiảitạsoi keo seria ngành tòa án nhân dân (TAND) tỉnh đã phát động nhiều phong trào thi đua trong hòa giải các vụ việc dân sự và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Một buổi hòa giải ngoài trụ sở của TAND thị xã Long Mỹ.

Theo báo cáo của TAND tỉnh, 6 tháng đầu năm, tòa án hai cấp tỉnh thụ lý 3.332 vụ án các loại, giải quyết đạt 70%. Trong quá trình giải quyết, xét xử các vụ việc, hai cấp tòa án tỉnh luôn quan tâm làm tốt công tác hòa giải, đối thoại nên tỷ lệ các vụ án được giải quyết thông qua hòa giải thành đạt khá cao với 1.187/1.973 vụ đã hòa giải thành, đạt tỷ lệ 60,16%.

TAND thị xã Long Mỹ là một trong những đơn vị có tỷ lệ hòa giải thành đạt cao trong nhiều năm qua. Cụ thể 6 tháng đầu năm 2020, đơn vị hòa giải thành đạt gần 80% các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại… thụ lý. 

Trong số vụ việc hòa giải thành của TAND thị xã Long Mỹ có những vụ  được hòa giải ngay tại các xã, phường hoặc tại nơi phát sinh tranh chấp. Việc hòa giải ngoài trụ sở là sáng kiến mới và đem lại hiệu quả tích cực trong nhiều năm qua của đơn vị. Cụ thể, đơn vị đã chủ động ký kết quy chế phối hợp với UBND thị xã, đề nghị chỉ đạo các xã, phường, nhất là địa phương có nhiều án tranh chấp phức tạp chủ động phối hợp với tòa khi tiến hành hòa giải.

Bà Trần Thanh Ngân, Chánh án TAND thị xã Long Mỹ, cho biết: Trong quá trình giải quyết vụ án dân sự, hòa giải là một thủ tục mang tính bắt buộc trước khi mở phiên tòa sơ thẩm, đối với những vụ án mà pháp luật quy định phải hòa giải. Khi tiến hành hòa giải, tòa sẽ thực hiện theo một trình tự, thủ tục nhất định để giải thích pháp luật làm cho các bên hiểu rõ quyền, nghĩa vụ của mình nhằm mục đích hướng cho các đương sự tự nguyện thỏa thuận với nhau về giải quyết tranh chấp.

“Đáng ghi nhận là trong những năm qua, chúng tôi đã hòa giải thành nhiều vụ án tranh chấp đất đai phức tạp; một số vụ việc thẩm phán cùng với địa phương đã chủ trì hòa giải, chứng kiến để các đương sự tự thỏa thuận cắm mốc ranh giới ổn định, không phát sinh tranh chấp, giải quyết triệt để vụ án”, bà Ngân cho biết.

Bên cạnh TAND thị xã Long Mỹ, TAND huyện Châu Thành cũng là một trong những đơn vị đạt tỷ lệ cao trong công tác hòa giải nhiều năm qua. Những tháng đầu năm 2020, đơn vị này cũng đã hòa giải thành đạt tỷ lệ trên 65%.

Ông Lương Phước Đại, Chánh án TAND huyện Châu Thành, chia sẻ: Để có thể đạt kết quả hòa giải thành cao đòi hỏi thẩm phán phải nắm rõ nội dung vụ án, nắm chắc các quy định của pháp luật và tìm ra được mấu chốt của việc phát sinh tranh chấp, mâu thuẫn giữa các đương sự. Trong quá trình hòa giải, cũng cần nắm bắt cơ bản về tâm lý, nhân thân, nghề nghiệp của đương sự để từ đó có phương án tiếp xúc khi hòa giải nhằm đạt hiệu quả cao.

Theo ông Trương Đình Nghệ, Chánh án TAND tỉnh, hiện nay trong tổng số vụ án TAND tỉnh tiếp nhận, thụ lý, án dân sự chiếm hơn 70%; phần lớn các vụ việc đều có tính chất phức tạp, kéo dài nhiều năm, mâu thuẫn đã lên tới đỉnh điểm, gây không ít áp lực giải quyết đối với ngành.

“Tuy nhiên, quan điểm của chúng tôi là vẫn phải ưu tiên tập trung hòa giải thành để đảm bảo quyền lợi, hàn gắn mâu thuẫn cho người dân”, ông Nghệ chia sẻ.

Bên cạnh những mặt đạt được, công tác hòa giải tại tòa hiện vẫn tồn tại một số hạn chế nhất định, đơn cử như văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến án dân sự còn chồng chéo, nhất là trong lĩnh vực đất đai. Công tác phối hợp giữa tòa án với địa phương, cơ quan chức năng trong quá trình thu thập thông tin, chứng cứ đôi lúc chưa kịp thời, chặt chẽ. Cùng với đó là việc tổ chức các phiên hòa giải, đối thoại gặp nhiều khó khăn do đương sự không hợp tác hoặc cố ý không đến.

Thời gian tới, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động hòa giải các vụ, việc dân sự, theo lãnh đạo TAND tỉnh, cùng với việc khắc phục những tồn tại, hạn chế, ngành sẽ tham mưu với cấp ủy, chính quyền tăng cường công tác tuyên truyền để người dân nâng cao nhận thức pháp luật; chú trọng nâng cao kỹ năng hòa giải của đội ngũ thẩm phán, thư ký và mở rộng xây dựng các mô hình hòa giải, đối thoại để công tác hòa giải tại tòa đạt hiệu quả cao hơn.

Bài, ảnh: Đ.BẢO