Đầu tư xây dựng cơ bản điện, đường, trường, trạm… là nền tảng để phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, quá trình triển khai thời gian qua vẫn còn nhiều hạn chế khiến tiến độ giải ngân khá chậm. Tập trung có trọng tâm, trọng điểm là giải pháp để đẩy nhanh tiến độ cũng như nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, hạn chế sự dàn trải, lãng phí trong đầu tư công.

Đầu tư xây dựng cơ bản điện, đường, trường, trạm… là nền tảng để phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, quá trình triển khai thời gian qua vẫn còn nhiều hạn chế khiến tiến độ giải ngân khá chậm. Tập trung có trọng tâm, trọng điểm là giải pháp để đẩy nhanh tiến độ cũng như nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, hạn chế sự dàn trải, lãng phí trong đầu tư công.

Nhiều nguồn vốn giải ngân chậm

Tính đến hết tháng 10, tổng giá trị giải ngân nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản đạt 1.827 tỷ đồng, bằng 64% so với kế hoạch. Tiến độ giải ngân này được đánh giá là còn khá chậm so với kế hoạch vốn. Ðặc biệt, có một số nguồn vốn như: xổ số kiến thiết chỉ được 61%, nguồn Trung ương hỗ trợ đầu tư có mục tiêu hiện còn đến 255 tỷ đồng chưa được giải ngân. Thấp nhất là nguồn trái phiếu Chính phủ năm 2015 chỉ giải ngân đạt 32%. Thậm chí, ngay cả nguồn trái phiếu Chính phủ của năm 2014 chuyển sang (do giải ngân không hết) đến thời điểm này cũng chỉ giải ngân được trên 63%.

Nâng cấp lộ nông thôn tại xã Trần Hợi, huyện Trần Văn Thời.

Trên địa bàn huyện Năm Căn, tiến độ giải ngân gần 70%. Tuy nhiên, hiện có một số công trình tiến độ giải ngân khá chậm như tuyến đường ô-tô về trung tâm xã Tam Giang và Hiệp Tùng. Theo Chủ tịch UBND huyện Năm Căn Phan Thanh Phương, nguyên nhân khiến tiến độ công trình này còn chậm do trong quá trình triển khai có bổ sung một số hạng mục. Ðồng thời, quá trình thi công phải làm rất nhiều cống xuyên đường nhưng vào thời gian xổ tôm của người dân phải chờ qua con nước. Ngoài ra, tiến độ giải ngân dự án mua sắm trang thiết bị Bệnh viện Ða khoa huyện Năm Căn vẫn còn chậm là do khâu thủ tục và nhiều ngành thẩm định, hiện huyện đã gởi danh mục cho Sở Y tế, phấn đấu đến tháng 12 sẽ tổ chức đấu thầu.

Nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia hiện cũng mới giải ngân được 59%. Cái khó của nguồn vốn này là do phải bố trí nhiều dự án con, từ đó, việc quản lý tập trung của các cơ quan quản lý công trình gặp rất nhiều khó khăn. Ông Mai Hữu Chinh, Giám đốc Sở Kế hoạch và Ðầu tư, nhận định, sự phối hợp giữa các chủ đầu tư và cơ quan quản lý công trình rất kém, nhất là chế độ báo cáo tiến độ công trình. Trong khi đó, từ nay đến cuối năm là thời gian kết thúc Chương trình Mục tiêu quốc gia giai đoạn 2011-2015, nếu giải ngân không hết sẽ không bố trí được vốn cho những năm tiếp theo.

Nhiều chủ đầu tư, ban quản lý dự án cho rằng, nguyên nhân giải ngân chậm là do vướng khâu giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, nguyên nhân này không phải là lý do chi phối chính mà nó xuất phát từ sự chủ quan của chủ đầu tư và ban quản lý dự án. Bởi lẽ, nguồn vốn xây dựng cơ bản tập trung từ vốn trái phiếu Chính phủ và vốn xổ số kiến thiết của năm 2015 chủ yếu là bố trí cho công trình chuyển tiếp và đã có khối lượng nên nói vướng giải phóng mặt bằng là không thuyết phục.

Đầu tư có trọng tâm, trọng điểm

Nói về giải phóng mặt bằng, có lẽ địa bàn TP Cà Mau được xem là khó khăn nhất. Tuy nhiên, trong thời gian qua, công tác giải phóng mặt bằng phục vụ các công trình xây dựng trên địa bàn thành phố được thực hiện khá tốt. Phó Chủ tịch UBND TP Cà Mau Huỳnh Thanh Dũng cho biết, công tác giải phóng mặt bằng phục vụ các công trình xây dựng đạt kết quả rất cao. Việc tuyên truyền, vận động để người dân đóng góp đất, vật kiến trúc đến thời điểm này trên 200 tỷ đồng, đã tháo gỡ khó khăn rất lớn về kinh phí để thành phố chỉnh trang nâng cấp, tiến tới đô thị loại I. Ngoài ra, công tác xây dựng nông thôn mới của thành phố cũng đã đạt được nhiều kết quả khả quan. Bên cạnh những điều kiện thuận lợi do nằm gần trung tâm hành chính, chính trị của tỉnh, thì để có được kết quả ấy, ông Dũng cho rằng, tất cả các công việc thành phố luôn chỉ đạo thực hiện có trọng tâm, trọng điểm và lộ trình cụ thể.

Ðầu tư xây dựng có trọng tâm, trọng điểm và tiết kiệm là quan điểm chỉ đạo của tỉnh trong giai đoạn 2016-2020 và những năm tiếp theo. Theo đó, mục tiêu trong 5 năm tới là hoàn thiện hạ tầng phục vụ cho công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Ngoài ra, trên lĩnh vực xây dựng nông thôn mới, mục tiêu trong năm tiếp theo là xây dựng 25 xã đạt chuẩn với nhu cầu vốn khoảng 500 tỷ đồng (bình quân 1 xã cần 20 tỷ). “Tuy đã có kế hoạch nhưng hiện nay do kinh phí còn hạn chế, nên trong kế hoạch vốn chỉ bố trí khoảng 300-400 tỷ đồng. Do đó, để nguồn vốn được phát huy hiệu quả nhất, phương án tới sẽ dành 2/3 cho xã nghèo. Bởi lẽ nếu xây dựng xã nghèo đạt chuẩn NTM thì bộ mặt nông thôn sẽ thay đổi đáng kể”, ông Mai Hữu Chinh cho biết.

Theo kế hoạch vốn 5 năm (2016-2020), tỉnh đang tập trung bố trí cho các dự án liên kết với cảng biển tổng hợp Hòn Khoai và các khu kinh tế để thu hút đầu tư, tạo nền tảng thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển nhanh và bền vững.

Ngoài ra, đối với mục tiêu xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia, việc đầu tư cũng được thay đổi theo hướng tập trung. Thay vì trước kia xây dựng tại các điểm lẻ và phải hỗ trợ tiền đò cho học sinh thì với hạ tầng đường bộ phát triển như hiện nay, phương án xây dựng trường lớn tập trung để đầu tư vừa tiết kiệm vừa có điều kiện nâng chất lượng đào tạo lên. Ðồng thời, để tiết kiệm trong đầu tư các trường nhỏ lẻ đã xây dựng sẽ chuyển sang cải tạo làm trường mẫu giáo do hiện nay trẻ đến trường chỉ đạt 60%, còn nơi nào không làm được thì chuyển sang làm nơi sinh hoạt văn hoá ấp.

Trong tất cả các cuộc họp đánh giá tình hình phát triển kinh tế - xã hội hằng tháng, UBND tỉnh đều đặc biệt quan tâm chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản. Gần đây nhất trong cuộc họp ngày 30/10, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Nguyễn Tiến Hải chỉ đạo Sở Kế hoạch và Ðầu tư tiến hành rà soát lại tất cả những công trình đã có vốn nhưng tiến độ giải ngân còn chậm và có khả năng không giải ngân hết thì điều chỉnh vốn sang những công trình, dự án khác, ưu tiên cho những công trình có tiến độ tốt nhưng thiếu tiền. Chủ tịch UBND tỉnh còn chỉ đạo Sở Xây dựng tăng cường công tác kiểm tra, kiểm định chất lượng công trình xây dựng cũng như thẩm định hồ sơ thanh quyết toán công trình. Củng cố lại lực lượng thanh tra xây dựng để quản lý xây dựng, tránh tình trạng xây dựng ngoài quy hoạch như thời gian qua./.

Bài và ảnh: Nguyễn Phú

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)