Bệnh nhân chờ nội soi dạ dày tại Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: LV
Tỷ lệ bao phủ BHYT đạt gần 90% dân số
Tại hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện Luật BHYT 2014 mới đây,ếptụcsửađổihoànthiệnchínhsáchbảohiểmytếanh vs bắc macedonia Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho biết, Luật BHYT 2014 với nhiều điểm mới mở rộng quyền lợi cho người tham gia BHYT, là một bước tiến quan trọng trong quá trình hoàn thiện và tác động tích cực đến thực hiện chính sách, pháp luật BHYT. Tỷ lệ bao phủ BHYT tăng lên nhanh chóng, người dân có nhiều điều kiện thuận lợi hơn tiếp cận với các dịch vụ y tế. Quỹ BHYT đang trở thành nguồn tài chính cơ bản phục vụ cho hoạt động của các cơ sở khám chữa bệnh (KCB). chính sách BHYT đã đảm bảo nguyên tắc chia sẻ rủi ro giữa những người tham gia BHYT...
Thực hiện Luật BHYT 5 năm qua, số người tham gia BHYT ở nước ta đã không ngừng tăng lên nhanh chóng, hiện tỷ lệ bao phủ đã đạt gần 90% dân số. Tính riêng từ năm 2015 đến năm 2019, toàn quốc tăng khoảng 15 triệu người tham gia BHYT. Quyền lợi BHYT của người dân được đảm bảo thể hiện rõ qua số lượt KCB liên tục tăng qua các năm. Năm 2015, có khoảng 130 triệu lượt KCB BHYT, năm 2018 là trên 176 triệu lượt. Chất lượng KCB BHYT ngày càng được cải thiện. Nhiều loại thuốc mới, kỹ thuật, dịch vụ y tế hiện đại khi đưa vào Việt Nam đều nhanh chóng được quỹ BHYT chi trả, tạo điều kiện cho người bệnh tiếp cận thuận lợi, đảm bảo nguyên tắc chia sẻ rủi ro giữa những người tham gia.
Chính sách BHYT đã góp phần giảm chi trực tiếp từ tiền túi hộ gia đình cho dịch vụ y tế. Theo thống kê đến năm 2018, tỷ lệ này đã giảm xuống còn 37%, góp phần tạo nên sự công bằng trong chăm sóc sức khỏe, nhất là với nhóm người nghèo, cận nghèo và trẻ em dưới 6 tuổi.
Cũng trong 5 năm qua, cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực BHYT được đẩy mạnh, người dân ngày càng thuận lợi do số cơ sở y tế ký hợp đồng KCB BHYT tăng hàng năm cùng với việc nâng cao chất lượng. Người tham gia cũng được tạo điều kiện trong KCB BHYT ban đầu tại bất kỳ cơ sở y tế tuyến xã trong phạm vi tỉnh và tuyến huyện trong phạm vi toàn quốc. BHXH Việt Nam, BHXH các địa phương đã chủ động và tích cực cải cách hành chính trong lĩnh vực BHYT như ứng dụng công nghệ thông tin trong khai báo, lập danh sách, tổ chức đại lý, thanh toán trực tiếp chi phí, phản hồi, cung cấp thông tin… đáp ứng sự hài lòng của người bệnh.
Sửa luật để đảm bảo quyền lợi cho người dân
Trong 5 năm thi hành Luật BHYT 2014, dù nhiều kết quả tích cực đã đạt, tuy nhiên, quá trình thực hiện Luật BHYT cũng thể hiện nhiều bất cập. Ông Lê Văn Khảm, Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế) chỉ ra nhiều nhóm vấn đề bất cập chủ yếu khi triển khai Luật BHYT 2014.
Cụ thể, còn tình trạng các văn bản ban hành thiếu đồng bộ với các văn bản khác. Một số văn bản hướng dẫn về BHYT còn chưa rõ ràng, dẫn tới những cách hiểu và vận dụng không thống nhất. Tỷ lệ tham gia BHYT chưa đầy đủ, tính tuân thủ pháp luật chưa cao. Chất lượng KCB chưa đáp ứng nhu cầu KCB của nhân dân, nhất là ở tuyến cơ sở. Một số vấn đề phát sinh khi các quy định liên quan chưa đồng bộ (tình trạng bệnh viện tuyến dưới “giữ” bệnh nhân khi thực hiện tự chủ tài chính, giá dịch vụ y tế chưa tính đúng, đủ; còn tình trạng bệnh nhân phải bỏ tiền mua thuốc, vật tư y tế thuộc phạm vi quyền lợi được hưởng...). Chính sách thông tuyến bị một số cơ sở KCB lạm dụng để thu hút người có thẻ BHYT đến KCB, kể cả trong trường hợp chưa cần thiết. Một số bất cập trong công tác giám định, phương thức thanh toán chi phí KCB BHYT chưa tối ưu; tình trạng lạm dụng, trục lợi chính sách BHYT còn xảy ra...
Thực tiễn này đã và đang đặt ra một số vấn đề cần điều chỉnh Luật BHYT 2014 nhằm hướng tới mục tiêu phát triển BHYT bền vững hơn, bảo đảm quyền lợi KCB BHYT cho người dân; tiếp tục mở rộng diện bao phủ BHYT tới các nhóm chưa tham gia, điều chỉnh mức đóng để phù hợp hơn với nhu cầu KCB của người dân, giảm mức chi từ tiền túi của người bệnh…
Dự thảo Luật BHYT sửa đổi đang được Bộ Y tế xây dựng gồm 12 chương, 61 điều. Những nội dung sửa đổi sẽ tập trung vào các điểm chính: điều chỉnh quyền lợi BHYT theo hướng công bằng, hiệu quả, đồng thời giảm chi phí điều trị, chi phí nằm viện, giảm tải bệnh viện. Kiểm soát chi phí theo hướng đảm bảo sử dụng dịch vụ y tế hợp lý, nâng cao trách nhiệm của cơ sở y tế và người sử dụng dịch vụ, tránh lãng phí, cân đối quỹ BHYT. Điều chỉnh đảm bảo sự công bằng trong mối quan hệ giữa cơ sở cung ứng dịch vụ và cơ quan BHXH... Hiện tại, dự thảo Luật BHYT sửa đổi đang được Bộ Y tế tiếp tục lấy ý kiến để hoàn thiện và đã được Quốc hội đưa vào danh sách các luật cần sửa đổi, dự kiến sẽ đưa ra bàn thảo trong năm 2021.
Mai Lâm