Lao động ở các làng nghề có thể tham gia BHXH tự nguyện

Thừa Thiên Huế không ngoại lệ khi mới có trên 1.500 người tham gia,ạisaochưahấpdẫđội hình fulham gặp newcastle trong đó, 30% là đối tượng mới, 70% còn lại là những người đã có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc, đóng tiếp để đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Chính sách ra đời để bảo vệ lao động phi kết cấu nhưng chính họ lại không hề biết. Họ làm công việc tự do, bấp bênh, không ổn định. Suốt thời gian dài, chính sách này mới dừng lại ở cấp huyện, có chăng về ngang xã, vận động mãi thì mới có trưởng thôn. Lý ra, lao động tự do cần có nội dung tuyên truyền riêng, đơn giản, dễ hiểu và thiết thực đến quyền lợi của họ. Người lao động có cái lý khi lập luận, các công ty bảo hiểm thương mại muốn mình mua bảo hiểm, họ đến tư vấn tận tình. Còn lao động muốn mua BHXH tự nguyện lại phải đến các phường, xã, đôi khi, người tư vấn không nhiệt tình khiến lao động không tin tưởng. Thế nên, muốn chính sách hấp dẫn, bản thân người thực hiện chính sách phải cởi mở, thông thoáng, cải cách thủ tục hành chính, mua bảo hiểm phải dễ, nơi nào cũng có thể mua được.

Đã gọi là tự nguyện thường phải đem lại một sự hấp dẫn hay ít ra cũng phải làm người mua hài lòng, nhất là lao động tự do làm ra tiền không dễ, ắt hẳn họ phải đắn đo suy nghĩ. Họ suy tính về bảo hiểm lúc tuổi già và đâm ra lo lắng. Theo quy định, người lao động có quyền chọn lựa mức đóng (22% mức thu nhập tháng), với mức thấp nhất bằng mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn, cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở. Như vậy, nếu họ chọn mức thu nhập 2 triệu đồng/tháng thì mỗi tháng, phải đóng 440.000 đồng (22%) và sau 20 năm, mức hưởng lương hưu sẽ là 1,1 triệu đồng/tháng (bằng 55% mức lương đóng BHXH). Từ đó, họ có sự so sánh: nếu mức 1,1 triệu đồng/tháng là đủ sống thì mức đóng 440.000 đồng/tháng là quá cao. Nếu mức đóng 440.000 đồng/tháng là chấp nhận được thì lương hưu mỗi tháng nhận được là quá thấp.

Nếu họ đóng BHXH tự nguyện theo mức đóng thấp nhất bằng chuẩn nghèo thì chế độ hưu trí được hưởng tối đa chỉ bằng 75% mức chuẩn nghèo. Điều này dẫn đến phát sinh trường hợp người nhận lương hưu hằng tháng vẫn phải nhận hỗ trợ từ Nhà nước bởi thu nhập hằng tháng dưới chuẩn nghèo. “Phải điều chỉnh mức đóng thấp nhất bằng lương cơ sở, thậm chí cao hơn để khi nhận lương hưu sẽ cao hơn mức chuẩn nghèo thì mới hợp lý”. Nhiều lao động trong lĩnh vực phi kết cấu đề xuất.

Nhiều người cho rằng, thiếu một sự tôn trọng và bình đẳng. Ngay cái tên gọi BHXH “bắt buộc” và “tự nguyện” đã cho thấy có sự phân biệt. Lao động phi kết cấu phải duy trì khoản đóng hằng tháng trong thời gian ít nhất 20 năm đã là một sự nỗ lực. Tuy nhiên, họ chỉ được hưởng 2 chế độ hưu trí và tử tuất. Còn lao động tham gia BHXH bắt buộc được hưởng 5 chế độ, gồm ốm đau, thai sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất.

 Khảo sát của BHXH tỉnh cho thấy, có trên 56% lao động không muốn tham gia BHXH tự nguyện, trong đó, những người không có chuyên môn kỹ thuật lại không muốn tham gia chiếm tỷ lệ 62%. Nam giới lại càng không muốn tham gia loại hình bảo hiểm này.

Cách đây chừng 2 năm, khi cùng BHXH tỉnh đến tuyên truyền ở xã Phong Thu (Phong Điền), nhiều nông dân ước ao, phải đóng BHXH tự nguyện 100% nên cảm thấy thiệt thòi so với BHXH bắt buộc. Nếu có chính sách ủng hộ cũng như tư vấn mà cảm thấy tin tưởng hơn thì họ sẽ suy nghĩ lại.

Bắt đầu từ 1/1/2018, Nhà nước đã có chính sách hỗ trợ lao động phi kết cấu tham gia BHXH tự nguyện theo 3 mức: 30% trên tổng số tiền tham gia BHXH cho hộ nghèo và gia đình chính sách, 20% cho hộ cận nghèo và 10% cho các hộ khác. Phương thức đóng cũng được quy định linh hoạt hơn, 3 tháng, 6 tháng và 12 tháng; một lần cho nhiều năm về sau, một lần cho những năm còn thiếu.

Thừa Thiên Huế dẫn đầu cả nước về vận động người dân tham gia BHYT. Sẽ không thiếu những mô hình hay sáng tạo như “mua trả góp”, “bỏ heo tiết kiệm” hay phong trào phụ nữ, nông dân giúp nhau mua bảo hiểm và trả sản lượng khi đến vụ mùa thu hoạch. Thế nên, chính sách hỗ trợ cùng với việc tuyên truyền đến tận người dân kỳ vọng sẽ tăng thêm nhiều đối tượng tham gia. Tuy nhiên, đạt được mục tiêu đến năm 2020 có 50% lực lượng lao động tham gia BHXH tự nguyện, thực sự là bài toán mà các cơ quan chức năng, ngành BHXH phải tìm lời giải.

  Bài, ảnh: An Nhiên