DN da giày cần nhanh chóng nâng cao khả năng cạnh tranh để tận dụng các ưu đãi thuế từ Hiệp định TPP

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Đặng Huy Đông cho biết, việc tham gia TPP sẽ giúp kim ngạch dệt may, da giày của Việt Nam có cơ hội tăng đáng kể, trong đó dệt may là một trong những mặt hàng được kỳ vọng sẽ hưởng lợi nhiều nhất từ Hiệp định này. Tuy nhiên cơ hội này chỉ thực sự được hiện thực hóa nếu có được các bước chuẩn bị chủ động, tích cực để có thể đáp ứng tiêu chuẩn cao của Hiệp định TPP, đồng thời giải quyết được những khó khăn nội tại của ngành như nguyên phụ liệu chủ yếu nhập khẩu, công nghiệp phụ trợ chưa phát triển, tỷ lệ gia công cao, năng lực cạnh tranh còn yếu…

Ông Lương Hoàng Thái - Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương), Phó trưởng đoàn đàm phán TPP cho rằng, khi tham gia TPP, ngành dệt may, da giày sẽ có nhiều thuận lợi khi thị trường tăng trưởng đáng kể, là tiền đề đạt quy mô sản xuất lớn; tiết kiệm tiền thuế phải nộp, có thể có lợi nhuận cao hơn cho DN; thu hút đầu tư trong nước và nước ngoài… Song vấn đề đặt ra là Việt Nam có nâng cấp được chuỗi giá trị, có cạnh tranh được với các nước khác và những thuận lợi nói trên thì DN sản xuất hay nhà nhập khẩu được hưởng lợi? Để tận dụng ưu đãi từ TPP, ngành dệt may, da giày cần đảm bảo quy tắc xuất xứ, đảm bảo điều kiện môi trường tốt hơn, tuân thủ nghiêm các tiêu chuẩn của ILO như không có lao động cưỡng bức, lao động trẻ em và cho phép tự do liên kết.

Theo bà Đặng Phương Dung - Cố vấn Hiệp hội dệt may Việt Nam (Vitas), yếu điểm của dệt may Việt Nam hiện nay là có nhiều DN quy mô nhỏ, hoạt động rải rác trong cả nước, chưa hình thành các cụm công nghiệp dệt may; chất lượng sản phẩm chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của thị trường; chủng loại hạn chế, giá thành kém cạnh tranh và đặc biệt là các DN tập trung quá lớn vào xuất khẩu (xuất khẩu chiếm tới 85% năng lực sản xuất)…

Với ngành da giày, ông Diệp Thành Kiệt - Phó Chủ tịch Hiệp hội Da giày Túi xách Việt Nam - cho biết, mặc dù gần 50% nguyên liệu cho ngành hiện đã được nội địa hóa song khả năng tham gia vào trong chuỗi giá trị toàn cầu của DN Việt còn hạn chế. Cụ thể, chuỗi giá trị thời trang toàn cầu gồm 4 phân khúc: nghiên cứu phát triển-marketing, chuẩn bị điều kiện đầu vào cho sản xuất, tổ chức sản xuất (con người, máy móc thiết bị, nhà xưởng) và phân phối. Trong các phân khúc này, DN Việt mới chỉ làm được ở phân khúc tổ chức sản xuất nên tính cạnh tranh kém và sẽ khó tận dụng được cơ hội từ TPP.

Trước những khó khăn nội tại nêu trên, ông Nguyễn Công Ái - Phó Tổng giám đốc KPMG Vietnam - đề xuất, hai ngành này cần thúc đẩy mối liên kết giữa các DN trong chuỗi giá trị thông qua việc phát triển/quy hoạch các cụm công nghiệp dệt may, da giày; tăng cường đầu tư, thu hút đầu tư vào các công đoạn sản xuất nguyên phụ liệu dệt và nhuộm; tăng cường hợp tác với các nhà đầu tư nước ngoài; đầu tư công nghệ máy móc, nâng cao khả năng thiết kế, tạo giá trị gia tăng cho sản phẩm…