Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: DN

Bước đầu khả quan

Báo cáo về việc thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia và một cửa ASEAN,ơnhồsơcủadoanhnghiệpytếthựchiệnquacơchếmộtcửaquốhoffenheim – dortmund ông Phạm Xuân Viết, Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin, Bộ Y tế cho biết, để chuẩn bị cho phiên họp định kỳ lần thứ 2 của Ủy ban chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN, Cơ chế một cửa quốc gia và tạo thuận lợi thương mại (gọi tắt là Ủy ban Chỉ đạo 1899), theo yêu cầu của Tổng cục Hải quan (với vai trò là cơ quan thường trực) Bộ Y tế đã kiện toàn Ban chỉ đạo triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN của Bộ Y tế.

Theo ông Phạm Xuân Viết, từ tháng 6/2015 đến nay Bộ Y tế đã phối hợp với Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính thực hiện 5 thủ tục hành chính thuộc phạm vi quản lý của Bộ liên quan tới hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thông qua cổng thông tin một cửa quốc gia với hơn 37.000 hồ sơ và hơn 2.000 DN.

Bên cạnh đó Bộ Y tế cũng triển khai xây dựng Kế hoạch hành động thực hiện quyết định số 2185/QĐ-TTg và kế hoạch tổng thể triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN đến năm 2020 của Bộ Y tế và dự kiến hoàn thành trong tháng 7/2017.

Tuy nhiên trong quá trình thực hiện, theo Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin, vẫn còn nhiều khó khăn như việc triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN chưa thực hiện một cách chủ động do chưa có nguồn kinh phí riêng cho hoạt động này.

Bên cạnh đó hệ thống vận hành đôi khi còn gặp trục trặc, lỗi luồng hồ sơ, lỗi không đăng nhập được. Chưa kể năng lực của các DN tham gia sử dụng hệ thống chưa đồng đều, có DN rất chuyên nghiệp, bài bản song cũng còn không ít DN mô hình quá nhỏ, năng lực công nghệ thông tin yếu kém dẫn đến khả năng ứng dụng còn hạn chế.

Còn theo đại diện Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế, hiện thời gian phê duyệt tài khoản đăng ký của DN và thời gian tiếp nhận khâu nộp phí của DN để chuyển dữ liệu sang tài khoản kế toán quá dài.

Cũng theo vị đại diện này hiện hệ thống chưa cập nhật và chuyển dữ liệu các phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm đã được Cục Quản lý Dược tiếp nhận trên hệ thống của Bộ Y tế sang hệ thống Cổng thông tin một cửa quốc gia và ngược lại, hệ thống thông tin của Bộ Y tế cũng chưa khai thác được dữ liệu liên quan đến mỹ phẩm từ hệ thống của Hải quan.

Bên cạnh đó một số lỗi chưa phù hợp trên bản kê khai phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm NK như tại mục thông tin về nhà sản xuất trên phiếu công bố chưa sửa lại ô nước xuất sứ, nước sản xuất, một số DN có hình chữ ký và con dấu quá nhỏ hoặc không đúng với hình ảnh thật.

Với những khó khăn nêu trên ông Trương Quốc Cường, Thứ trưởng Bộ Y tế kiến nghị Bộ Tài chính bố trí kinh phí riêng cho việc triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN. Đồng thời nâng cấp Cổng thông tin một cửa quốc gia và phân định rõ hơn (gồm cả vấn đề kỹ thuật), vai trò trách nhiệm của các Bộ, ngành liên quan trong việc thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN.

Thứ trưởng Bộ Y tế cũng kiến nghị kết nối liên thông giữa phần mềm hải quan một cửa quốc gia và hệ thống Hải quan tự động VNACCS.VCIS.

Bộ Y tế cần chủ động hơn

Tại buổi làm việc ông Nguyễn Dương Thái, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cho biết, Nghị quyết 19/NQ-CP của Chính phủ đã đặt ra một số chỉ tiêu, yêu cầu về công tác quản lý và kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XNK, cụ thể, Nghị quyết 19/NQ-CP của Chính phủ đặt ra mục tiêu giảm tỷ lệ các lô hàng nhập khẩu kiểm tra chuyên ngành tại giai đoạn thông quan từ 30 đến 50% hiện nay xuống còn 15%.

Cũng theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, Nghị quyết 19/NQ-CP của Chính phủ cũng thay đổi căn bản phương thức quản lý và kiểm tra chuyên ngành theo hướng thu hẹp tối đa danh mục hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành tại khâu thông quan. Danh mục hàng hóa phải kiểm tra tại khâu thông quan phải ban hành kèm mã số HS, chuyển thời điểm kiểm tra chuyên ngành, kiểm tra chất lượng hàng hóa (kể cả kiểm tra hiệu suất năng lượng, an toàn thực phẩm) đang trong quá trình thông quan sang kiểm tra sau khi hàng hóa đã được thông quan (trừ kiểm dịch động vật, kiểm dịch thực vật, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với trường hợp mặt hàng nhập khẩu có nguy cơ cao).

Phó tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cũng khẳng định thời gian qua cơ quan hải quan đã cải cách, hiện đại hóa thủ tục kiểm tra chuyên ngành theo hướng đơn giản hóa thủ tục kiểm tra, điện tử hóa thủ tục (nộp hồ sơ, trả kết quả...) kiểm tra chuyên ngành.

Nói về những khó khăn trong phối hợp với Bộ Y tế trong việc triển khai cơ chế một cửa quốc gia, cơ chế một cửa ASEAN, ông Phạm Duyên Phương, Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin, Tổng cục Hải quan cho biết, trong danh mục hàng hóa tại Thông tư số 44/TT-BYT của Bộ Y tế có nhóm SPHH là thiết bị y học cổ truyền chưa có quy định cụ thể có phải kiểm tra chất lượng hay không hoặc có quản lý như giấy phép nhập khẩu, giấy đăng ký kiểm nghiệm hoặc số đăng ký lưu hành hay không? Trường hợp phải kiểm tra thì hiện chưa quy định cơ quan kiểm tra, quy trình kiểm tra, thời gian kiểm tra.

Do vậy ông Phương kiến nghị Bộ Y tế cần rà soát thu hẹp diện sản phẩm hàng hóa phải kiểm tra ở khâu thông quan, chuyển cơ bản việc kiểm tra chất lượng sản phẩm hàng hóa sang kiểm tra sau thông quan. Trường hợp cần quy định danh mục hàng hóa phải kiểm tra chất lượng trước khi thông quan thì cần quy định rõ quy trình kiểm tra, quy chuẩn kỹ thuật để có cơ sở thực hiện kiểm tra đồng thời áp dụng quản lý rủi ro trong kiểm tra.

Trước những ý kiến mà hai cơ quan là Bộ Y tế và Tổng cục Hải quan nêu, phát biểu tại buổi làm việc Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai đã ghi nhận những cố gắng nỗ lực của Tổng cục Hải quan và Bộ Y tế. Về phía Bộ Y tế, Thứ trưởng Vũ Thị Mai yêu cầu Bộ Y tế chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tập trung nguồn lực để triển khai 55 thủ tục trong giai đoạn 2016-2018.

Thứ trưởng Vũ Thị Mai cũng đề nghị Bộ Y tế rà soát để đề xuất sửa đổi, bổ sung hoặc xây dựng mới cơ sở pháp lý liên quan đến các thủ tục hành chính dự kiến sẽ triển khai thông qua Cơ chế một cửa quốc gia. Bên cạnh đó Bộ Y tế cũng nên chủ động hơn trong việc phân công các vụ cục liên quan tích cực tham gia thực hiện cơ chế một cửa quốc gia và cơ chế một cửa ASEAN, đặc biệt là phải phân công cơ quan có chức năng làm đầu mối thông tin với Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính và các bộ ngành liên quan.

“Bộ Y tế cũng nên xây dựng phần mềm, chạy thử nghiệm, tập huấn cho công chức và DN tổ chức triển khai thực hiện cơ chế một cửa quốc gia. Với khó khăn mà các vụ cục của Bộ Y tế nêu về việc DN còn hạn chế về công nghệ thông tin tôi cho rằng điều này có thể khắc phục được bởi những DN xuất nhập khẩu có đội ngũ nhân lực trình độ khá cao, nếu đẩy mạnh hỗ trợ, đẩy mạnh tuyên truyền thì việc DN thực hiện thành thạo không có gì khó khăn”, Thứ trưởng Vũ Thị Mai khẳng định.

Về khó khăn về kinh phí Bộ Y tế nêu, Bộ Tài chính sẽ ghi nhận để bàn bạc với các bên liên quan tìm kiếm giải pháp phù hợp nhưng Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ Y tế chủ động đảm bảo nguồn kinh phí để phục vụ cho việc triển khai cơ chế một cửa quốc gia và cơ chế một cửa ASEAN bằng nguồn ngân sách của Bộ. Ngoài ra Thứ trưởng Vũ Thị Mai cũng yêu cầu trong các thủ tục hồ sơ dự kiến 2017, 2018 Bộ Y tế nên ưu tiên thủ tục có số lượng hồ sơ lớn (trên 1000 hồ sơ/năm) để đáp ứng nhu cầu của DN.