(CMO) Chánh văn phòng Điều phối xây dựng NTM tỉnh Cà Mau Hồ Ngọc Tấn đánh giá: “Mặc dù các địa phương đã chủ động rà soát các tiêu chí ngay từ đầu năm, nhưng tiến độ thực hiện vẫn còn chậm, một phần do kinh phí hạn hẹp, suất đầu tư lớn do càng về sau hạng mục công trình càng đòi hỏi nguồn vốn lớn. Tuy nhiên, năm qua các cấp, các ngành, địa phương quyết tâm phấn đấu để đạt mục tiêu đề ra”.

Bộ mặt nông thôn khởi sắc, trường lớp khang trang sau 8 năm xây dựng nông thôn mới.

Tăng 62 tiêu chí so năm 2017

Nếu so với điểm xuất phát của 8 năm về trước, mỗi xã chỉ đạt vài tiêu chí thì đến cuối năm 2018 đã tăng bình quân 9,6 tiêu chí/xã, tăng 62 tiêu chí so với cuối năm 2017. Đặc biệt trong 3 tháng cuối năm 2018 tăng 57 tiêu chí, nâng tổng số tiêu chí toàn tỉnh đạt đến thời điểm này là 1.079 tiêu chí,  bình quân 13,2 tiêu chí/xã.

Năm qua, toàn tỉnh đã xây dựng được gần 340 km đường bê tông và hơn 120 km đường đất đen với tổng giá trị thực hiện khoảng 1.400 tỷ đồng. Sự nỗ lực này đã góp phần giúp giao thông nông thôn chuyển mình. Hiện 81/82 xã đã có đường ô tô về đến trung tâm xã (chỉ còn xã Tân Thuận, huyện Đầm Dơi) và có 34 xã đạt tiêu chí giao thông, chiếm 41,5%. Đây cũng là tiêu chí, mục tiêu quan trọng mà Ban chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh chú trọng nhất thời gian qua. Bởi một khi giao thông thuận lợi sẽ kéo theo nhiều tiêu chí khác cùng phát triển. 

Một trong những tiêu chí quan trọng nữa mà địa phương quan tâm sâu sát trong tiến trình xây dựng NTM chính là tỷ lệ hộ nghèo. Qua kết quả điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều cuối năm 2018, toàn tỉnh còn hơn 12 ngàn hộ nghèo, chiếm 4,04% và trên 8 ngàn hộ cận nghèo, chiếm 2,69%. Năm qua, bằng nhiều chủ trương, quyết sách quan trọng, xây dựng mô hình giảm nghèo bền vững đã kéo giảm được gần 6.500 hộ nghèo và gần 4.400 hộ cận nghèo. Đây cũng là một trong những kết quả nổi bật từ sự quyết tâm, đồng lòng của toàn Đảng bộ, Nhân dân trên địa bàn tỉnh.

Chủ động, hoàn thiện các tiêu chí

Với nhiều nỗ lực, hiện toàn tỉnh có 199 trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia, chiếm 48,07% và đã có 35/82 xã đạt tiêu chí này.
Năm qua, tỷ lệ điều tra phá án đạt 87,8%, không xảy ra băng nhóm hoạt động phức tạp. Tội phạm và tệ nạn xã hội được phát hiện, xử lý kịp thời. Các vụ việc vi phạm hành chính về trật tự xã hội cũng được kéo giảm. Nhờ vậy, có 68 xã đạt tiêu chí số 19 về quốc phòng và an ninh, chiếm 82,9%.

Tuy nhiên, ông Tấn lo ngại: “Mặc dù kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội ở nông thôn được cải thiện, song vẫn chưa đáp ứng yêu cầu phát triển, nhất là giao thông, thuỷ lợi. Đặc biệt, huy động vốn đầu tư xây dựng NTM còn ít, nhất là nguồn lực trong dân, chưa đạt mục tiêu về cơ cấu vốn theo chương trình xây dựng NTM đề ra”.

Cụ thể, ông Tấn đã chỉ ra, vốn ngân sách các cấp đầu tư trực tiếp cho chương trình còn nhiều hạn chế, trong khi nhu cầu đầu tư ở các lĩnh vực như lộ nông thôn, trường học, thiết chế văn hoá cơ sở... rất lớn, chưa đáp ứng yêu cầu thực tế, đặc biệt là số xã dự kiến đạt chuẩn theo lộ trình hàng năm. Việc nâng cao chất lượng các tiêu chí ở một số xã đạt chuẩn NTM chưa được quan tâm đúng mức do thiếu nguồn kinh phí duy tu, sửa chữa, nâng cấp của từng địa phương, trong khi tiêu chuẩn đòi hỏi ngày càng nâng cao, mở rộng.

Ngoài ra, sự chủ quan của địa phương trong việc đánh giá thực chất các xã để xây dựng lộ trình đạt chuẩn còn thiếu thực tế, gây ảnh hưởng đến kế hoạch, tiến độ đã đề ra. Công tác tuyên truyền chưa thật sự “chín” khiến một số tiêu chí tuột dốc. Đơn cử, tỷ lệ người dân tham gia BHYT bao phủ toàn tỉnh từng đạt rất cao, hiện còn 87,91%, chỉ còn 37 xã đạt tiêu chí y tế, chiếm 45,1%.

Toàn tỉnh có 29 xã đạt chuẩn NTM và lộ trình 5 xã đạt trong năm 2018 cũng chuẩn bị về đích. Nhưng nhìn chung, các xã còn lại tiêu chí đạt được rất thấp (33 xã đạt từ 10-14 tiêu chí, 15 xã đạt từ 7-9 tiêu chí), nên việc đầu tư đạt chuẩn NTM đòi hỏi kinh phí thực hiện cao trong khi ngân sách tỉnh còn khó khăn và việc huy động các nguồn lực khác còn rất hạn chế. Đó cũng là trăn trở của nhiều địa phương.

Ông Tấn nhấn mạnh: “Sắp tới, với lộ trình phù hợp, giải pháp thiết thực hơn, tỉnh quyết tâm phấn đấu cuối năm 2019 đạt bình quân khoảng 14,5 tiêu chí/xã, hoàn thành các nội dung, điều kiện tạo tiền đề xây dựng huyện Thới Bình đạt chuẩn NTM vào năm 2020 theo Nghị quyết Tỉnh uỷ đề ra”./.

Hồng Nhung