Thị trường không tăng xuất hiện những xáo trộn lớn ngay cả khi chịu nhiều tác động xấu về mặt thông tin,ứngkhoántuầnRúthơntỷtrongthángvốnngoạivẫnngượcdòkết quả trận cadiz từ căng thẳng thương mại leo thang tới sự tăng giá mạnh mẽ của đồng USD trên toàn cầu.

Diễn biến này càng đáng chú ý hơn trong bối cảnh dòng vốn nước ngoài đang chảy ngược với tốc độ lớn. Dòng vốn ngoại nhạy cảm hơn với các chuyển biến mang tính chất xu hướng trong chính sách tiền tệ và việc giảm bớt dòng vốn đầu tư ở các thị trường mới nổi chắc chắn đang diễn ra. Lộ trình tăng lãi suất của các ngân hàng trung ương đang được thiết lập trên toàn cầu đã được tiên đoán từ đầu năm và hiệu ứng của dòng vốn đầu tư giá rẻ đang giảm đi.

Mặc dù sự thay đổi của dòng vốn đầu tư đã và sẽ còn tiếp tục diễn ra mạnh nhưng tác động đến các thị trường không giống nhau. Chẳng hạn gần đây “điểm nóng” Thổ Nhĩ Kỳ hay Trung Quốc vẫn chưa dẫn đến các xáo trộn lớn ở các thị trường khác. Mặt khác yếu tố tăng trưởng ngắn hạn của thị trường vẫn có thể diễn ra kể cả khi dòng vốn nước ngoài bán ròng vì trong từng thời điểm, dòng vốn của nhà đầu tư trong nước vẫn có thể cân bằng được.

Theo số liệu thống kê tổng hợp từ ba sàn cổ phiếu, bao gồm HSX, HNX và UpCom, trong tháng 8 vừa qua, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng tổng cộng 1.460,6 tỷ đồng. Trong đó, bán ròng chỉ có tại HSX với 1.778,7 tỷ đồng, tại HNX là mua ròng 109,8 tỷ đồng và tại UpCom cũng mua ròng 208,3 tỷ đồng.

Nếu nhìn với góc độ tích cực thì mức bán ròng hơn 1.460 tỷ đồng của tháng 8 là có sự cải thiện hơn so với tháng 7, thời điểm quy mô bán ròng trên cả 3 sàn lên tới 2.654,2 tỷ đồng. Đặc biệt tháng 7 khối ngoại rút khỏi HSX hơn 2.828,5 tỷ đồng. Như vậy riêng với HSX khối ngoại cũng đã giảm bán trong tháng 8.

Tại sao nhà đầu tư nước ngoài lại chỉ tập trung rút vốn trên sàn HSX? Điều nay mang tính cơ cấu đầu tư. Sàn HNX và UpCom không có thanh khoản lớn, ít doanh nghiệp đầu ngành nên dòng vốn nước ngoài mua các cổ phiếu tại đây chủ yếu là các giao dịch IPO hoặc giao dịch mua vốn nhưng mang tính chất dài hạn hơn. Ngược lại, sàn HSX tập trung các cổ phiếu có thể đầu tư ngắn hạn thuận lợi hơn.

Việc khối ngoại bán mạnh trên sàn HSX cũng phù hợp với sự thay đổi mục đích đầu tư khi dòng tiền rẻ giảm dần. Khi khả năng vay mượn tiền lãi suất thấp rất dễ dàng, nhà đầu tư nước ngoài cũng ưa thích hơn các hình thức đầu tư ngắn hạn gián tiếp thông qua các quỹ ủy thác, các quỹ ETF vì khó có điều kiện quan tâm tới từng cổ phiếu riêng biệt, cũng như lo ngại nhiều hơn tới việc rút vốn ra nhanh chóng.

Trước thời điểm tháng 7, khi nhà đầu tư nước ngoài để lại dấu vết bán ròng mạnh trên thị trường Việt Nam, còn có thể viện đến lý do tái cơ cấu danh mục để mua IPO. Tuy nhiên từ sau tháng 7, không còn các vụ IPO nào đình đám nữa và dòng vốn này tiếp tục rút ra, thì có thể do tác động từ sự thay đổi cơ cấu đầu tư của các quỹ. Vì thế, việc khối ngoại duy trì hoạt động bán ròng liên tục vẫn là dấu hiệu cần quan tâm.

Tuy vậy, việc giảm bán đang diễn ra là một yếu tố khá tích cực vào lúc này. Thêm nữa, một diễn biến ngược chiều, là thực chất các quỹ đầu tư ETF trên thị trường Việt Nam lại đang thu hút được vốn vào nhiều hơn. Kể từ đầu tháng 7 tới hết tháng 8, quỹ E1VFMVn30 đã được nhà đầu tư nước ngoài mua ròng khoảng 321,8 tỷ đồng, trong đó riêng tháng 8 là gần 220 tỷ đồng. Quỹ này đầu tư vào chỉ số VN30Index và mức sụt giảm hơn 20% kể từ đỉnh có thể tạo ra sự hấp dẫn nhất định. Chỉ riêng quỹ ETF ngoại là V.N.M trong tháng 7 và tháng 8 vẫn bị rút ròng 2,3 triệu USD.

Nếu nhìn vào danh mục các cổ phiếu, dường như hoạt động tạo mức bán ròng chính của nhà đầu tư nước ngoài vẫn mang tính cơ cấu nhiều hơn. Chẳng hạn VIC trong tháng 8 bị bán ròng 1.329,6 tỷ đồng, VNM bị bán ròng 1.063,9 tỷ đồng, VHM bị bán ròng 513,7 tỷ đồng là những cổ phiếu chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng giá trị bán của khối ngoại. Các cổ phiếu khác chỉ bị bán ra với quy mô bình thường và hầu hết là cân bằng với mức mua ròng.

Xu hướng nâng lãi suất của các ngân hàng trung ương vẫn sẽ diễn ra và điều này tiếp tục tác động đến quy mô dòng vốn đầu tư ngắn hạn phân bổ cho các thị trường chứng khoán khác nhau. Tuy nhiên yếu tố hấp dẫn hơn đối với các dòng vốn đầu tư là cơ hội tăng trưởng. Việc cơ cấu lại phần vốn đầu tư rồi sẽ đến lúc cân bằng, những đồng vốn cần rút sẽ rút hết. Khi đó dòng vốn ngoại sẽ ổn định trở lại, trừ trường hợp xảy ra các đột biến bất lợi không lường trước được.

Trọng Nghĩa