(CMO) Lâu nay, câu chuyện về quản lý và thực hiện các dự án thu hồi đất, cho thuê đất, xây dựng khu đô thị, khu tái định cư, khu dân cư tập trung trên địa bàn tỉnh Cà Mau vẫn luôn nóng trên các nghị trường. Công tác quản lý Nhà nước thì lỏng lẻo, với nhiều kẽ hở không chỉ gây thất thoát cho ngân sách mà thậm chí không nhận được sự đồng thuận từ phía người dân.
Bài 1: Bất cập ở những khu dân cư
Tại các cuộc tiếp xúc, cử tri phản ánh những bất cập liên quan đến việc đền bù, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất làm dự án xây dựng khu dân cư tập trung. Phương án bồi thường và thời điểm được bồi thường cách nhau quá xa; Dự án kéo dài thời gian không chỉ làm hạn chế quyền sử dụng đất và điều kiện sống của người dân mà còn gây ra nhiều bức xúc.
Tính đến tháng 6/2018, tổng số dự án xây khu đô thị mới, khu dân cư tập trung trên địa bàn tỉnh đã được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư là 38 dự án (không tính 9 dự án đã có quyết định thu hồi), với tổng diện tích 776 ha. Trong đó, TP Cà Mau có 32 dự án, huyện Năm Căn 2 dự án, các huyện Trần Văn Thời, U Minh, Cái Nước và Ngọc Hiển mỗi huyện đều có 1 dự án.
Trên địa bàn xã Lý Văn Lâm, TP Cà Mau có đến 5 dự án khu đô thị mới, nhà ở cho người có thu nhập thấp với tổng diện tích 84,07 ha, đến ngày 30/6/2018 đã thu hồi 46,47 ha. Mặc dù các dự án này có quyết định thu hồi đất từ năm 2005 nhưng đến nay vẫn chưa có dự án nào hoàn chỉnh. Dự án đầu tư nhà ở thu nhập thấp của Công ty TNHH Thiên Tân làm chủ đầu tư trên địa bàn xã Lý Văn Lâm đã có quyết định thu hồi từ năm 2013 với diện tích 6,32 ha của 45 hộ dân nhưng đến nay dự án vẫn còn hoang sơ.
Bà Nguyễn Thị Tuyết Hồng (ấp Xóm Lớn, xã Lý Văn Lâm) và 44 hộ dân phản ứng trước việc Công ty TNHH Thiên Tân “bỏ quên” quyết định bổ sung bồi thường, hỗ trợ của UBND TP Cà Mau. Do nhùng nhằng nên từ năm 2013 đến nay vẫn chưa xong khâu bồi hoàn giải phóng mặt bằng.
Ông Thái Việt Quang, phụ trách dự án nhà ở cho người có thu nhập thấp Công ty TNHH Thiên Tân, thông tin, hồ sơ bồi hoàn được thực hiện từ năm 2011. Tuy nhiên, do người dân chưa thống nhất mức bồi hoàn nên việc đấu nối từ dự án ra Quốc lộ 1 không thể giải phóng mặt bằng nên công ty phải mua lại phần đất của Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển nhà Cà Mau. Và cũng từ nguyên nhân này, phía Công ty TNHH Thiên Tân phải điều chỉnh đồ án quy hoạch vào ngày 6/6/2018.
Mua đất từ năm 2008, mãi đến năm 2018 gia đình ông Trần Văn Nghiêm, 83 tuổi, ấp Xóm Lớn, xã Lý Văn Lâm, TP Cà Mau mới cất được căn nhà kiên cố trị giá trên 200 triệu đồng. Ông Nghiêm chia sẻ: "Người dân rất đồng thuận đối với những dự án mang lại lợi ích cho dân, cho địa phương. Tuy nhiên, chúng tôi mong muốn được đền bù thoả đáng, tương xứng với tài sản đã bỏ ra trên phần đất của mình. Với mức bồi hoàn mà Công ty Thiên Tân định ra như hiện nay thì gia đình 3 người của chúng tôi làm sao xây lại nhà, phát triển kinh tế và ổn định cuộc sống?".Do không thống nhất mức giá bồi hoàn nên mãi đến năm 2014, bà Nguyễn Thị Tuyết Hồng (ấp Xóm Lớn, xã Lý Văn Lâm) mới nhận tiền. Theo Biên bản thoả thuận số 20/BBDB/200/TT, ngày 29/5/2014, về việc đền bù giải phóng mặt bằng giữa Công ty TNHH Thiên Tân với bà Tuyết Hồng, khi bàn giao 17.084,2 m2 đất nông nghiệp, bà Tuyết Hồng sẽ được nhận 1.200 m2 đất nền và có 2.084,2 m2 đất được hỗ trợ bồi thường với số tiền 650 triệu đồng. Khi nhận tiền bồi hoàn lần 1, bà Hồng và các hộ dân mới vỡ lẽ UBND TP Cà Mau đã có quyết định và yêu cầu Công ty TNHH Thiên Tân bổ sung mức bồi thường, hỗ trợ tái định cư.
Ông Trần Văn Nghiêm, 83 tuổi, ấp Xóm Lớn, xã Lý Văn Lâm, TP Cà Mau mong muốn được Công ty TNHH Thiên Tân đền bù thoả đáng để giao đất cho dự án và sớm ổn định cuộc sống.
Theo đó, ngày 8/6/2011, UBND TP Cà Mau ra Quyết định số 309/QĐ-UBND phê duyệt phương án (bổ sung) bồi thường, hỗ trợ và tái định cư xây dựng khu đô thị mới ấp Bà Điều, xã Lý Văn Lâm. Theo quyết định, phía Công ty TNHH Thiên Tân phải tiếp tục bồi thường, hỗ trợ cho 45 hộ dân với số tiền gần 2 tỷ đồng. Tuy nhiên, bức xúc mà 45 hộ dân thuộc dự án nhà ở của Công ty TNHH Thiên Tân phản ứng là quyết định phê duyệt phương án (bổ sung) bồi thường, hỗ trợ tái định cư lại bị công ty “bỏ quên”.
Dự án nhà ở cho người thu nhập thấp xã Lý Văn Lâm do Công ty TNHH Thiên Tân chỉ định chủ trương chọn chủ đầu tư năm 2010, chấp thuận đầu tư năm 2013. Năm 2016 có chủ trương thu hồi, năm 2017 cho thực hiện lại và ngày 6/6/2018, UBND TP Cà Mau ra quyết định chấp thuận điều chỉnh đồ án quy hoạch xây dựng 420 căn hộ chung cư.
Một dự án xây dựng nhà ở cho người có thu nhập thấp gần 10 năm vẫn chưa thực hiện xong khâu đền bù giải phóng mặt bằng. Người dân trong vùng dự án thì thấp thỏm, nhà đầu tư thì loay hoay điều chỉnh quy hoạch. Các cơ quan quản lý Nhà nước đã ở đâu trong quá trình triển khai thực hiện dự án xây dựng khu dân cư tập trung như thế này?./.
Theo Báo cáo giám sát số 77/BC-HĐND của Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh ngày 2/7/2019, về xây dựng khu đô thị, khu dân cư tập trung có nêu: Trong 38 dự án có 30.309 nền đất ở (TP Cà Mau có 29.447 nền). Trong 17 năm (từ năm 2000-2017), lượng đất nền chuyển nhượng là 9.083 nền (TP Cà Mau 8.983 nền), tồn kho 21.244 nền (TP Cà Mau có 20.464 nền).
Quyết định số 1985/QĐ-UBND, ngày 31/12/2014, được UBND tỉnh phê duyệt Chương trình phát triển nhà ở tỉnh Cà Mau đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030, số liệu về dân số và tốc độ đô thị hoá tại địa phương, dự báo nhu cầu thị trường từ năm 2013-2030, trên địa bàn TP Cà Mau cần có khoảng 4.900 nền đất ở. Như vậy, lượng cung riêng của TP Cà Mau đã gấp hơn 4 lần lượng cầu (20.464 nền/4.900 nền).
Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Cà Mau Trần Ngọc Diệp kiến nghị: UBND tỉnh cần tập trung chỉ đạo rà soát, chấn chỉnh hoạt động đầu tư các dự án khu đô thị, khu dân cư tập trung hiện có. Trong đó, tháo gỡ khó khăn trong khâu giải phóng mặt bằng nhằm khai thác hiệu quả các dự án đầu tư. Kiên quyết thu hồi các dự án mà chủ đầu tư không đảm bảo năng lực triển khai, chậm tiến độ, quá hạn thời gian thực hiện. Do đất nền tồn số lượng lớn, cung vượt cầu nên cần cân nhắc trong việc cho chủ trương thực hiện dự án mới.