Toàn cảnh hội nghị phố biến Luật Quản lý nợ công năm 2017 tới 36 địa phương ở phía Nam. Ảnh: Đức Minh

Từ ngày 2/8 đến 3/8/2018,ốnđiểmđánglưuýtrongquảnlýnợchínhquyềnđịaphươlịch cúp nhà vua tại Đà Lạt, Cục Quản lý nợ và tài chính đối ngoại (QLN&TCĐN - Bộ Tài chính) phối hợp với Ngân hàng châu Á (ADB) tổ chức hội nghị phổ biến Luật Quản lý nợ công và các văn bản hướng dẫn. Đối tượng được phổ biến là đại diện các sở tài chính, sở kế hoạch và đầu tư, UBND của 36 tỉnh phía Nam và đại diện 4 tổng công ty và tập đoàn.

Thông tin tại hội nghị, ông Trương Hùng Long - Cục trưởng Cục QLN&TCĐN cho biết, ngoài 6 nghị định hướng dẫn Luật Quản lý nợ công được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành, Bộ Tài chính đã cơ bản hoàn thành soạn thảo 8 thông tư hướng dẫn luật và các nghị định. Dự kiến sẽ ban hành các thông tư trong thời gian gần nhất.

Đề cập tới công tác phổ biến luật, ông Long cho biết, đơn vị đã tổ chức 2 cuộc phổ biến luật và các nghị định tới các nhà tài trợ, các đơn vị địa phương các tỉnh phía Bắc. Ngay sau đợt phổ biến cho các tỉnh ở phía Nam này, Cục QLN&TCĐN sẽ tổ chức các đoàn giám sát việc triển khai luật tại các bộ, ngành, địa phương.

"Nhằm đưa Luật Quản lý nợ công năm 2017 nhanh chóng đi vào cuộc sống, bên cạnh việc tổ chức các hội nghị phổ biến, tập huấn, Bộ Tài chính sẵn sàng đối thoại trực tiếp với các địa phương, nhằm tháo gỡ khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện" - Cục trưởng Trương Hùng Long khẳng định,

Những điểm lưu ý quản lý nợ chính quyền địa phương

Phát biểu gợi ý thảo luận tại hội nghị, Cục trưởng Trương Hùng Long đã chỉ ra 4 điểm đáng lưu ý đối với các địa phương trong việc vay và sử dụng vốn vay ODA, vốn vay ưu đãi.

Thứ nhất, ghép 3 kế hoạch lại với nhau: kế hoạch đầu tư công, kế hoạch ngân sách, kế hoạch nợ công (kế hoạch vay trả nợ nợ công 5 năm, chương trình quản lý nợ công 3 năm và kế hoạch vay, trả nợ công hàng năm). Tức là việc xây dựng kế hoạch phải nằm trong kế hoạch đầu tư, trong bội chi ngân sách địa phương từ đầu.

Vấn đề đặt ra với chính quyền địa phương trong công tác xây dựng kế hoạch, thông qua các cấp chính quyền, được thể hiện ngay từ khâu chủ trương đi vay các khoản vay mới cho địa phương, đặt trong kế hoạch trung hạn và kế hoạch hàng năm của địa phương để khớp nối được kế hoạch này..

Giám đốc Sở Tài chính Gia Lai, ông Nguyễn Dũng nêu ý kiến tại hội nghị. Ảnh: Đức Minh

Lý giải thêm về việc chuẩn bị chu đáo trong lập kế hoạch, lãnh đạo Cục QLN&TCĐN cho rằng, trong bội chi ngân sách của các địa phương có nhiều nguồn (trong đó có nguồn vốn ODA). Mỗi dự án ODA khi triển khai phải được bắt đầu từ 3 đến 5 năm trước mới đi đến giai đoạn ký kết; tức là đã phải chuẩn bị từ trước để đi đàm phán vay nợ, để có thể đưa vào kế hoạch trung hạn ở giai đoạn sau.

Vì vậy chính quyền địa phương làm sao phải khớp nối được vấn đề đầu tư xây dựng cơ bản với vấn đề ngân sách và khớp nối được với trung ương về vấn đề đàm phán đi vay nợ.

Điểm đáng lưu ý tiếp theo là, các địa phương khi đề xuất các khoản vay mới phải hiểu rất rõ các khoản vay đó. Theo ông Long, trong khoản 3 điều 29 Luật Quản lý nợ công có quy định ngay từ khi đề xuất danh mục dự án, cơ quan chủ quản (Bộ Tài chính) phải đánh giá thành tố ưu đãi của khoản vay, đánh giá tác động tới nợ công, xác định cơ chế tài chính trong nước, sau đó báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt cùng với đề xuất chương trình, dự án sử dụng vốn vay, vay ưu đãi nước ngoài trước khi triển khai các công việc khác.

"Các địa phương có thể nghiên cứu các khoản vay này để đề xuất vay. Quyền của người đi vay có thể nghiên cứu, lựa chọn các khoản vay khác nhau theo hình thức khác nhau" - ông Long nêu rõ.

Bên cạnh đó, tại Nghị quyết số 07 của Bộ Chính trị có quy định kiên quyết không sử dụng vốn vay nước ngoài cho những dự án không rõ tính hiệu quả. Do vậy, các địa phương đề xuất khoản vay mới cho dự án nào đó thì phải hiểu rất rõ khoản vay của mình, hiệu quả của dự án. Đây cũng là quyền và trách nhiệm của địa phương.

Điểm đáng lưu ý thứ ba là các địa phương phải quan tâm liên quan tới hạn mức vay, bội chi, kế hoạch giải ngân,…

Cuối cùng, các địa phương cũng phải quan tâm tới quản lý nợ của chính quyền địa phương, kiểm soát rủi ro. Cục trưởng Trương Hùng Long cho rằng, hiện nay, quản lý nợ chính quyền địa phương đã được đưa vào trong luật mới. Tuy nhiên, các địa phương vẫn chưa hiểu thấu đáo, kênh thông tin về nợ công ở địa phương vẫn còn tản mát (từ sở tài chính, hay từ sở kế hoạch và đầu tư, có nơi có sở ngoại vụ). Do vậy, cần có sự thống nhất trong cách hiểu của địa phương.

Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, các khoản nợ của địa phương nói riêng, các khoản nợ công có điều kiện vay sát với thị trường. Nhiều khoản vay có lãi suất thả nổi. Do vậy, việc giảm thiểu rủi ro bằng công cụ kiểm soát là phải đặt ra. Trách nhiệm của địa phương là phải kiểm soát rủi ro.

Đức Minh