Kiểm tra thực tế hàng hóa XNK là hoạt động nghiệp vụ bình thường của cơ quan Hải quan theo đúng quy định của pháp luật. Ảnh: T.B

Làm một đằng,àmsángtỏvụhiểulầmvềlôhàngxuấtkhẩuluồngĐỏkèo bong đá 88 nói một nẻo

Ngày 3-4-2013, một DN (tạm gọi là Công ty Đ) có vốn đầu tư nước ngoài gửi đơn tới Tổng cục Hải quan phản ánh việc công chức một Chi cục Hải quan (tạm gọi Chi cục M) cố tình gây nhũng nhiễu làm chậm hoạt động XK của DN. Đơn thư nêu rõ: Khi Công ty Đ làm thủ tục XK hàng hóa, Chi cục Hải quan đã chấp nhận thông quan cho lô hàng và phân luồng tờ khai vào luồng Đỏ.

Tiếp đó nhân viên của DN đến cảng hoàn tất các thủ tục khác để thông quan theo quy định thì cán bộ hải quan yêu cầu kiểm tra thực tế hàng hóa và đòi DN phải chung chi thì sẽ không kiểm tra nữa? Khi nhân viên này cho biết lãnh đạo DN không đồng ý chung chi nên cán bộ hải quan đã không hoàn tất thủ tục để thông quan lô hàng trong ngày và gây chậm trễ 1 tuần cho việc xuất hàng của Công ty so với kế hoạch.

Nhận thấy vụ việc (nếu có) dù cá biệt nhưng sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của Ngành, nhất là trong bối cảnh Hải quan Việt Nam đang đẩy mạnh cải cách, hiện đại hóa và thực hiện Tuyên ngôn phục vụ khách hàng, ngay sau khi nhận được phản ánh từ DN, lãnh đạo Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo Thanh tra Tổng cục tổ chức đoàn công tác kiểm tra, xác minh khẩn trương trả lời Công ty Đ và có hình thức xử lí nghiêm nếu cá nhân, tập thể đó có sai phạm.

Nhưng kết quả kiểm tra của Thanh tra Tổng cục Hải quan tại DN và cơ quan Hải quan (có sự đối chất với nhân viên của Công ty Đ và công chức hải quan liên quan) thì kết quả trái ngược hoàn toàn với những gì Công ty Đ phản ánh.

Theo kết quả kiểm tra, xác minh của Thanh tra Tổng cục Hải quan, ngày 2-4, DN có làm thủ tục tại Chi cục Hải quan M. Công ty Đ thực hiện khai báo qua thủ tục hải quan điện tử và được hệ thống thông quan điện tử tự động phân tờ khai vào luồng Đỏ (thuộc diện phải kiểm tra thực tế hàng hóa). Như vậy, việc tờ khai Công ty Đ được phân vào luồng Đỏ là ngẫu nhiên và do hệ thống thông quan tự động thực hiện, hoàn toàn không có sự can thiệp của Chi cục Hải quan M.

Từ kết quả phân luồng trên nên Chi cục Hải quan M thực hiện kiểm tra thực tế hàng hóa là hoàn toàn đúng quy định của pháp luật, quy trình thủ tục của Ngành. Do đó, phản ánh của DN cho rằng Chi cục Hải quan M cố tình phân luồng tờ khai vào luồng Đỏ để kiểm tra thực tế hàng hóa là không đúng.

Về nội dung phản ánh cán bộ hải quan đòi chung chi tiền và khi Công ty Đ không chấp nhận thì lô hàng đã bị ách lại gây chậm trễ việc xuất hàng. Theo kết quả làm việc trực tiếp của Thanh tra Tổng cục Hải quan với các cá nhân, tổ chức liên quan, đại diện Chi cục Hải quan M cho biết, trong ngày 2- 4 lãnh đạo đơn vị cử hai công chức đi kiểm tra thực tế hàng hóa đối với 41 tờ khai được hệ thống phân luồng Đỏ (trong đó có tờ khai của Công ty Đ) theo quy định.

Khi công chức hải quan yêu cầu nhân viên của Công ty Đ xuất trình hàng hóa để kiểm tra thì nhân viên này thông báo chưa tìm được vị trí lô hàng, nên chưa xuất trình được hàng hóa và xin được kiểm tra thực tế vào ngày hôm sau. Làm việc với Thanh tra Tổng cục Hải quan, nhân viên này cho biết, lí do chưa xuất trình được hàng hóa là do quên giấy giới thiệu của Công ty nên cơ quan quản lí cảng (không phải cơ quan Hải quan) không cho phép cắt niêm phong container để lấy hàng.

Mặt khác đường từ cảng về trụ sở Công ty khá xa nên nhân viên này không thể về kịp để lấy giấy giới thiệu và đề nghị được kiểm tra hàng hóa vào ngày hôm sau. Như vậy, lô hàng chưa được kiểm tra thực tế và hoàn tất thủ tục để thông quan trong ngày là hoàn toàn do lỗi của nhân viên Công ty Đ (quên giấy giới thiệu nên cơ quan quản lí cảng không cho mở container để lấy hàng kiểm tra). Về nội dung tố cáo công chức hải quan đòi chung chi tiền, Thanh tra Tổng cục đề nghị nhân viên này cung cấp bằng chứng, nhân chứng nhưng nhân viên này đã không xuất trình được.

Cuối ngày làm việc đó (2-4) khi hoàn thành kiểm tra 40 tờ khai được phân công, hai công chức hải quan đã về Chi cục bàn giao lại tờ khai chưa được kiểm hóa của Công ty Đ. Ngay ngày hôm sau tờ khai trên đã được công chức hải quan khác kiểm tra thực tế cùng 37 tờ khai khác theo phân công của lãnh đạo Chi cục Hải quan M và hoàn thành thủ tục hải quan để xuất hàng. Như vậy, chỉ một ngày sau lô hàng của Công ty Đ đã được hoàn thành thủ tục hải quan để XK. Không hiểu vì lí do gì mà ngay trong ngày lô hàng đã được thông quan DN vẫn phản ánh lô hàng của Công ty bị trễ một tuần (dù thực tế chỉ chậm 1 ngày và nguyên nhân do lỗi của nhân viên Công ty như đề cập ở trên)?

Khi làm việc với giám đốc Công ty Đ, Thanh tra Tổng cục Hải quan đã giải thích về việc phân luồng hàng hóa do hệ thống thông quan tự động thực hiện và hàng hóa thuộc luồng Đỏ phải kiểm tra thực tế theo quy định của pháp luật và quy trình của Ngành. Lí do lô hàng không được kiểm tra ngay trong ngày 2- 4, Thanh tra Tổng cục Hải quan cũng cung cấp bằng chứng và các quy định liên quan cho giám đốc Công ty Đ biết được lỗi hoàn toàn do nhân viên của Công ty.

Sau khi được giải thích và cung cấp các bằng chứng, quy định cụ thể, giám đốc Công ty Đ thừa nhận chỉ nắm bắt sự việc qua báo cáo của nhân viên thông qua phiên dịch. Vị giám đốc này cũng hoàn toàn đồng ý với kết luận của Thanh tra Tổng cục Hải quan.

Đặc biệt, trong biên bản làm việc với Thanh tra Tổng cục Hải quan, giám đốc Công ty Đ thẳng thắn và tiếp tục thừa nhận việc XK chậm là hoàn toàn do nhân viên Công ty. Giám đốc Công ty Đ cũng gửi công văn cảm ơn và bày tỏ lời xin lỗi Tổng cục Hải quan vì những nội dung không chính xác trong công văn gửi Tổng cục Hải quan ngày 3- 4 trước đó.

Nhiều bài học quý

Sự việc hiểu lầm đáng tiếc của Công ty Đ đã được giải quyết, nhưng sau sự việc này cũng rút ra nhiều bài học đáng quý cho cả cơ quan Hải quan và DN.

Theo lãnh đạo Thanh tra Tổng cục Hải quan, điều quan trọng là công tác tuyên truyền về chính sách, pháp luật cho người dân, DN của toàn Ngành cần tiếp tục được đẩy mạnh, đặc biệt là các đơn vị hải quan địa phương, những nơi tiếp xúc và trực tiếp giải quyết thủ tục cho DN. Đối với lãnh đạo các DN cần chú trọng tìm hiểu đúng bản chất vấn đề trước khi đưa ra các phát ngôn, hành động. Bởi đây không phải là lần đầu tiên cơ quan Hải quan chịu mang tiếng xấu do một bộ phận nhân viên làm thủ tục XNK ở các DN báo cáo không trung thực để che giấu lỗi của mình.

Cũng qua sự việc nêu trên cho thấy tinh thần trách nhiệm và sự cầu thị của lãnh đạo Tổng cục và toàn ngành Hải quan trong việc đối thoại, giúp đỡ, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho DN trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan, đúng như tinh thần và cam kết trong Tuyên ngôn phục vụ khách hàng.

T.Bình

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)