>>Thủy điện: Vì lợi nhuận nên bất chấp cả qui định?ốchộiđềnghịlàmrõtráchnhiệmcủatổchứcvàcánhânliêtỷ số nigeria

>>424 dự án thủy điện bị loại bỏ: Trách nhiệm thuộc về ai?

>>Các hồ thủy điện chưa nghiêm túc thực hiện các quy định

Quy hoạch yếu, an toàn bị xem nhẹ

Theo báo cáo thẩm tra của Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường (UBKHCNMT), từ việc loại bỏ 424 dự án TĐ ra khỏi quy hoạch cho thấy sự tăng trưởng nóng về TĐ thời gian vừa qua đã ảnh hưởng đến chất lượng quy hoạch TĐ, đặc biệt là TĐ nhỏ. Năng lực chuyên môn của một số cơ quan quản lý, đơn vị tư vấn chưa đáp ứng yêu cầu. Về hai dự án TĐ Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A đã được loại khỏi quy hoạch, UBKHCNMT đề nghị rút kinh nghiệm sâu sắc, đồng thời làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước.

Đánh giá về quản lý chất lượng, an toàn TĐ, Chủ nhiệm UBKHCNMT Phan Xuân Dũng cho biết, có giai đoạn việc quản lý chất lượng công trình xây dựng hầu như được giao hoàn toàn cho chủ đầu tư thực hiện và tự chịu trách nhiệm, thiếu sự kiểm soát của cơ quan quản lý nhà nước.

Tại một số dự án, công trình TĐ, chất lượng khảo sát, thiết kế, thi công, giám sát có nhiều hạn chế, gây hệ lụy tiêu cực. Trong khi đó, trách nhiệm, xử lý sai phạm của chủ đầu tư, các chủ thể khác có liên quan chưa được quy định cụ thể. Công tác quản lý an toàn tại các công trình TĐ nhỏ chưa thực sự tuân thủ nghiêm ngặt theo quy định của pháp luật, tiềm ẩn nhiều rủi ro khó lường.

Cụ thể, đối với các công trình TĐ nhỏ, gần 30% số đập chưa được kiểm định; khoảng 6% số chủ đầu tư hoàn thành cắm mốc chỉ giới; khoảng 66% đập chưa có phương án bảo vệ được phê duyệt; gần 55% số chủ đập chưa có phương án phòng chống lụt bão. Hiệu quả làm việc của hệ thống quan trắc tại một số công trình TĐ là rất thấp.

Ảnh minh họa. Nguồn: VOV

Không có quỹ đất trồng rừng thay thế

Kết quả giám sát cho thấy, nhiều địa phương không có quỹ đất quy hoạch hoặc đất không phù hợp để trồng rừng thay thế. Trong giai đoạn từ năm 2006 đến 2012, cả nước có 160 dự án sử dụng 19.792 ha rừng để làm TĐ. Tuy nhiên, diện tích rừng trồng thay thế mới được 735 ha, đạt 3,7% tổng diện tích theo yêu cầu.

Tại một số dự án TĐ, có đối tượng đã lợi dụng quyết định mở công trường cho khai quang rừng với quy mô lớn hơn so với yêu cầu; lợi dụng hạ tầng công trình TĐ để khai thác khoáng sản trái phép.

Về việc quản lý và vận hành hồ TĐ, báo cáo thẩm tra cho rằng, ngoài các hồ chứa TĐ lớn, đa mục tiêu đã thực hiện đúng quy trình vận hành, có không ít công trình TĐ khác, chủ đầu tư quan tâm chủ yếu đến sản xuất điện, chưa chú trọng đúng mức đến điều tiết, cấp nước sản xuất, sinh hoạt, đặc biệt trong mùa kiệt nước. Ngoài ra, việc không thông báo xả nước tại phần lớn các TĐ nhỏ, chưa đánh giá được hết tác động trong các trường hợp xả lũ khẩn cấp, vỡ đập để xây dựng các phương án ứng phó dẫn đến tình huống bị động, gây thiệt hại, ảnh hưởng đáng kể đối với vùng hạ du, đặc biệt khi có mưa bão, lũ.

Làm rõ trách nhiệm trong việc loại bỏ hơn 400 dự án thủy điện

Về đánh giá tác động môi trường, báo cáo cho rằng công tác thực hiện đánh giá môi trường chiến lược bị xem nhẹ, chất lượng chưa cao. Nhìn chung, mục tiêu, lợi ích kinh tế của quy hoạch TĐ thường đặt lên hàng đầu trong quá trình lập quy hoạch.

Từ các đánh giá trên, UBKHCNMT đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo tổ chức thực hiện thống nhất và đồng bộ các quy hoạch phân ngành năng lượng trong đó có quy hoạch TĐ. Làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan trong việc loại bỏ các dự án TĐ khỏi quy hoạch gây tốn kém, lãng phí, không thực hiện nghiêm ngặt quy định pháp luật về đầu tư xây dựng, vận hành khai thác công trình TĐ gây sự cố, ảnh hưởng lớn đến đời sống, sinh hoạt của người dân./.

Hoàng Yến