Một góc hhu B, ký túc xá Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh. Ảnh: Thanh Vũ/TTXVN

Năm 2021, Khoa Y, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh bắt đầu triển khai đề án Đào tạo bác sỹ y khoa theo đặt hàng của 3 tỉnh Tây Ninh, Bến Tre và Đồng Tháp với quy mô tuyển sinh 80 sinh viên mỗi năm. Đây là chương trình nhằm thực hiện Đề án “Đào tạo nguồn nhân lực trình độ đại học, sau đại học cho khu vực Tây Nguyên, Tây Nam Bộ và các vùng kinh tế trọng điểm miền Trung và phía Nam” của Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh.

Tham gia đề án, sinh viên sau khi tốt nghiệp sẽ trở về địa phương công tác, vì thế chương trình, kế hoạch đào tạo cũng được thiết kế riêng vừa đảm bảo mục tiêu kiến thức, chuẩn đầu ra của chương trình vừa đáp ứng mục tiêu hòa nhập, gắn kết chặt chẽ với địa phương. Theo đó, Khoa Y phối hợp với địa phương bố trí cho sinh viên về địa phương học và thực hành lâm sàng một số học phần. Sinh viên có điều kiện giao lưu, học hỏi, xây dựng mối quan hệ với cộng đồng, để sau khi ra trường trở về công tác dễ hòa nhập với môi trường làm việc ở địa phương.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ, bác sỹ Phạm Anh Vũ Thụy, Trưởng phòng Đào tạo, đào tạo sau đại học, Khoa Y, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh chia sẻ đã có nhiều kết quả tích cực sau 3 năm triển khai chương trình. Thống kê cho thấy, gần 90% sinh viên đào tạo theo cơ chế đặt hàng có kết quả học tập đạt loại khá, giỏi. Đến năm 2026, các sinh viên khóa tốt nghiệp đầu tiên của Đề án sẽ về địa phương công tác và được kỳ vọng đáp ứng một phần nhu cầu thiếu hụt nhân lực y tế chất lượng cao của địa phương; tiến đến phát triển nhân lực, hoàn thiện mạng lưới y tế từ Trung ương đến địa phương vào năm 2030. Tiếp nối những thành công trên, dự kiến năm 2024, Khoa Y sẽ tiếp tục xây dựng đề án tuyển sinh theo đặt hàng cho các tỉnh khu vực Đông Nam bộ và các tỉnh có nhu cầu.

Đề án đào tạo nhân lực trình độ quốc tế giai đoạn 2020-2035 là một trong những đề án lớn thuộc Chương trình đột phá phát triển nhân lực và văn hóa của TP Hồ Chí Minh. Đề án hướng đến đào tạo nhân lực trình độ quốc tế cho 8 ngành: Công nghệ thông tin - truyền thông, Cơ khí - tự động hóa, Trí tuệ nhân tạo, Quản trị doanh nghiệp, Tài chính - ngân hàng, Y tế, Du lịch và Quản lý đô thị. Trên cơ sở chương trình hợp tác với UBND Thành phố, 4 trường thành viên của Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh cùng tham gia thực hiện các đề án thành phần.

Được giao phụ trách đề án đào tạo ngành Trí tuệ nhân tạo, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh đã nghiên cứu, đánh giá thực tế số lượng và chất lượng nguồn nhân lực ngành Trí tuệ nhân tạo cũng như tình hình đào tạo và nhu cầu nguồn nhân lực ngành này của Thành phố. Từ kết quả nghiên cứu, nguồn nhân lực ngành Trí tuệ nhân tạo tại TP Hồ Chí Minh hiện chưa đáp ứng nhu cầu thực tế cả về số lượng và chất lượng. Trong khi nhu cầu của các doanh nghiệp tăng hơn 10% thì chỉ tiêu đào tạo ngành này tại các trường chỉ tăng từ 5-10% mỗi năm.

Để đáp ứng nhu cầu thực tế, Đề án đã đưa ra khái niệm cụ thể, xác định đặc điểm của nhân lực trình độ quốc tế ở ngành này, từ đó đề xuất chuẩn đầu ra, khung chương trình đào tạo ngành Trí tuệ nhân tạo bậc Đại học, Thạc sỹ, và Tiến sỹ. Nhóm thực hiện đề án cũng đề xuất một số chính sách, giải pháp nâng cao năng lực đào tạo nhân lực trình độ quốc tế cho ngành Trí tuệ nhân tạo. Đó là các nhóm chính sách về xây dựng, chuẩn hóa chương trình đào tạo cấp văn bằng từ bậc Đại học đến Tiến sỹ; nâng cao năng lực đội ngũ giảng dạy và nghiên cứu; đầu tư cơ sở vật chất và môi trường làm việc; hội nhập quốc tế trong đào tạo và nghiên cứu; học bổng đại học và sau đại học…

“Nếu được thực hiện tốt, các chính sách và giải pháp được đề xuất trong đề án này sẽ góp phần đáng kể vào việc nâng cao năng lực đào tạo, nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo ngành Trí tuệ nhân tạo tại các cơ sở đào tạo nói riêng và TP Hồ Chí Minh nói chung. Năng lực nghiên cứu được tăng cường sẽ góp phần tích cực và hiệu quả vào việc xây dựng các giải pháp thông minh phục vụ các chương trình và mục tiêu phát triển, ứng dụng trí tuệ nhân tạo tại Thành phố” - Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Văn Vũ, Phó Trưởng Khoa Công nghệ thông tin, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh chia sẻ.

Đề cập đến nhiệm vụ phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cũng như vai trò của giáo dục đại học, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh cho rằng, ưu tiên phát triển giáo dục, coi việc “trồng người” là nhiệm vụ cơ bản; nâng cao trình độ khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo chính là chìa khóa để đạt được mục tiêu xây dựng quốc gia sáng tạo, dân chủ, giàu có và bản sắc. Theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Vũ Hải Quân, dù vận hành theo nền kinh tế thị trường nhưng giáo dục vẫn cần sự điều tiết, cần vai trò dẫn dắt của nhà nước trong việc gắn đào tạo và nghiên cứu với các nhiệm vụ chiến lược quốc gia, nhiệm vụ phát triển vùng của đất nước. Điều này tạo sự hài hòa trong nhu cầu của người học, chuẩn bị cho nguồn nhân lực trong tương lai gần và tránh "khủng hoảng thừa" và "khủng hoảng thiếu".

Vì thế, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh đề xuất Nhà nước thực hiện cơ chế đặt hàng đào tạo ở các ngành thuộc nhóm ngành Khoa học tự nhiên, Khoa học xã hội, Văn hóa - nghệ thuật và một số lĩnh vực khác như Nông Lâm nghiệp, Địa chất, Hải dương học… Nếu không thực hiện điều này trong tương lai gần, chúng ta sẽ thiếu hụt nhân lực trình độ cao, thiếu hụt nhà khoa học đầu ngành; tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước sẽ bị chậm lại.

(责任编辑：Nhận Định Bóng Đá)