Toàn cảnh diễn đàn. Ảnh: Bùi Tư

Đây cũng là nội dung được các nhà quản lý,lớnlich bđ anh chuyên gia kinh tế bàn thảo tại "Diễn đàn phát triển doanh nghiệp Việt Nam 2017", do Tạp chí Kinh tế và Dự báo - Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) tổ chức, ngày 22/6 tại Hà Nội.

Doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn chiếm đa số

Bà Trần Thị Hồng Minh - Cục trưởng Cục Quản lý đăng ký kinh doanh (Bộ KHĐT) cho biết, tính từ đầu năm đến ngày 22/6, có 61.200 DN thành lập mới, tăng 13% so với cùng kỳ, tăng 39% về số vốn đầu tư vào thị trường của DN. Tuy vậy, số DN vừa và nhỏ ở nước ta vẫn chiếm tỷ lệ lớn.

Ông Hồ Sỹ Hùng - Cục trưởng Cục Phát triển DN (Bộ KHĐT) cho biết, tính theo quy mô lao động, có tới 97,7% DN Việt có quy mô nhỏ và vừa. Xét về quy mô vốn, những DN này cũng chiếm đến 94,8%. Đáng lưu ý hơn, DN nhỏ và siêu nhỏ chiếm tỷ lệ lớn; số DN quy mô vừa chỉ chiếm 1,6%. Chính quy mô vốn hạn chế là một trong các trở ngại lớn khiến các DN tư nhân không tận dụng được hiệu quả kinh tế. Đồng thời, DN tư nhân cũng không có đủ năng lực tài chính để đầu tư vào tài sản cố định, máy móc công nghệ để giảm chi phí.

Theo điều tra của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, số lượng DN tư nhân tham gia vào sản xuất công nghiệp chỉ chiếm 9%, còn lại chủ yếu tập trung vào lĩnh vực thương mại và dịch vụ. Từ năm 2011 đến nay, tỷ lệ DN tăng vốn đầu tư liên tục giảm so với giai đoạn 2006 - 2010 (năm 2006 là 27,6%, năm 2010 là 22,1%, năm 2016 là 11%). Trong khi đó, tỷ lệ DN báo lỗ lại tăng (năm 2006 là 10,8%, năm 2010 là 16%, năm 2016 là 23%).

Theo các chuyên gia, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng DN Việt hạn chế phát triển. Trong đó phải kể tới các thủ tục hành chính còn rườm rà; DN gặp khó trong tiếp cận đất đai do thủ tục giải phóng mặt bằng, cho thuê đất; DN khó tiếp cận vốn vay, lãi suất vay vốn cao; DN phải trả nhiều loại chi phí và chi phí cao; thanh kiểm tra còn chồng chéo, có DN trong năm 2016 tiếp đến 9 đoàn kiểm tra…

Tạo môi trường kinh doanh bình đẳng đúng nghĩa

Bàn về các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho DN, theo ông Hùng, có 3 giải pháp, cả ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Trong đó, các giải pháp cần tập trung là đơn giản hóa các thủ tục như thủ tục xác nhận hàng hóa, thủ tục xuất nhập khẩu; giảm bớt chi phí như phí giao thông vận tải, logistic…

Đồng thời, có giải pháp tháo gỡ khó khăn về tiếp cận vốn và tín dụng cho DN. Song song với đó, DN cũng cần phải nâng cao năng lực quản trị, minh bạch tài chính, quản lý tốt sổ sách kế toán, đáp ứng được các điều kiện thẩm định của ngân hàng, tạo cơ sở để tiếp cận vốn.

Cùng chung nhận định này, theo chuyên gia kinh tế Lưu Bích Hồ, Nhà nước phải quyết liệt trong ổn định vĩ mô, thực hiện tái cơ cấu DN nhà nước, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng cho các loại hình DN; loại bỏ cho được cơ chế xin - cho.

Còn theo chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành, để DN Việt phát triển thì phải giải quyết được 4 vấn đề, gồm quyền tài sản, đặc biệt là sở hữu đất đai; tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh; tiếp cận vốn, lao động có kỹ năng; giảm chi phí cho DN.

Ngoài ra, các chuyên gia cũng cho rằng, muốn phát triển, DN Việt cần nêu cao tinh thần doanh nhân và liên kết cộng đồng, nâng cao khả năng cạnh tranh trong môi trường kinh tế thế giới nhiều phức tạp và khốc liệt như hiện nay./.

Bùi Tư