Số DN hiện áp dụng hệ thống quản lý tiên tiến,ângcaonăngsuấtDoanhnghiệpcònthờơxem nhận định bóng đá hay những giải pháp để nâng cao năng suất còn rất ít.

* PV: Theo ông khó khăn lớn nhất của DN trong vấn đề nâng cao năng suất là gì?

- Ông Nguyễn Anh Tuấn:Vấn đề nâng cao năng suất chịu tác động và phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Trong đó, vấn đề cách thức tổ chức và quản lý của DN là quan trọng nhất nhưng đây cũng chính là điểm yếu của DN Việt Nam nói chung.

Hiện nay, nhiều DN có thể đầu tư được một phân xưởng sản xuất với trang thiết bị hiện đại, nhưng kết quả năng suất đo được không bao giờ bằng được các nước khác.

Chúng tôi có khảo sát một số DN ngành May, các DN này nói rằng đầu tư máy móc tương tự như các DN nước ngoài song năng suất cuối cùng chỉ đạt bằng 40 – 50% so với DN các nước như Trung Quốc, Indonesia, Philippin... Lý do nằm ở việc tổ chức quản lý và chất lượng nguồn nhân lực không bằng các nước khác.

Bên cạnh đó, trong năm 2015, chúng tôi cũng tiến hành khảo sát 2000 DN để xem xét mối liên quan giữa công tác quản lý đối với việc nâng cao năng suất. Kết quả cho thấy, khi DN áp dụng những giải pháp và quản lý tiên tiến thì năng suất tăng lên 1,8 lần so với DN không áp dụng.

Tuy nhiên, thực trạng đang tồn tại hiện nay là số DN áp dụng hệ thống quản lý tiên tiến, hay những giải pháp nâng cao năng suất mang lại hiệu quả thực sự rất ít. Có tới 30% các DN được phỏng vấn, khảo sát cho biết chưa áp dụng bất cứ một giải pháp nào để cải tiến quản lý, cải thiện năng suất.

Trong số 70% DN còn lại, có 78% áp dụng hệ thống quản lý theo ISO 9000 – về bản chất hệ thống này không phải không hay, không tốt nhưng thời gian qua, DN thiên quá nhiều vào việc có chứng chỉ nên công tác cải tiến thực sự chưa cao. Trong khi đó, có một số hệ thống quản lý mới, tiên tiến hơn thì rất ít DN áp dụng.

Ông Nguyễn Anh Tuấn

Chính vì vậy, công tác tổ chức quản lý của DN không được cải tiến rõ ràng, thường xuyên và vẫn đang là một điểm nghẽn của DN hiện nay.

* PV: Như ông có đề cập đến, việc nhập một dây chuyền sản xuất tiên tiến thì đơn giản, nhanh chóng nhưng việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực lại là thách thức đối với DN. Vậy theo ông, DN cần giải quyết vấn đề này như thế nào?

- Ông Nguyễn Anh Tuấn: Vấn đề tiên quyết là chủ DN phải ý thức được tầm quan trọng cũng như cần thiết phải nâng cao năng suất và quyết tâm thay đổi. Vấn đề tổ chức quản lý sản xuất liên quan đến rất nhiều yếu tố và sẽ chạm đến nhiều vướng mắc, nên khi thực hiện cần có quá trình với rất nhiều công sức.

Một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến việc nâng cao năng suất là nguồn nhân lực. Thông qua khảo sát, DN phản hồi khi đầu tư một phân xưởng mới thì năng suất giữa lao động đã được đào tạo khác hẳn với lao động mới, thậm chí chênh lệch gấp đôi.

Bên cạnh đó, qua khảo sát cũng cho thấy, có tới 34% DN phải đào tạo lại nguồn nhân lực để có thể đáp ứng được yêu cầu của quá trình tăng năng suất. Trong đó, lượng phải đào tạo lại 100% cho người lao động chiếm tới 30%.

Tôi cho rằng, để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thì việc đầu tiên là cải tiến được hệ thống đào tạo hiện nay. Các cơ sở đào tạo cũng phải xác định tầm quan trọng của việc đào tạo là để phục vụ cho việc phát triển nền kinh tế, đáp ứng được các tiêu chuẩn về hội nhập của DN. Đồng thời, việc tìm được nhu cầu thực sự của DN là điều mà các cơ sở đào tạo phải chú trọng.

Thêm vào đó, các DN phải có những chương trình đào tạo, huấn luyện thích hợp cho người lao động bởi vì đào tạo tại các cơ sở trung tâm dạy nghề chỉ tạo ra nền tảng cơ bản nhưng để thực hiện tốt công việc thì mỗi công việc cần một kỹ năng riêng, không có một trường lớp nào có thể đào tạo hết được. Do đó, mỗi DN phải xác định ở từng vị trí công việc thì kỹ năng nào là cơ bản để hình thành những huấn luyện viên chuyên về đào tạo kỹ năng đó.

Mặt khác, việc tự đào tạo, học hỏi và nâng cao trình độ của người lao động là rất quan trọng. DN nên chuyển sang cơ chế nâng cao sự chủ động của người lao động và gắn được hiệu quả của công việc với quyền lợi, lợi ích kinh tế của người lao động.

* PV: Về vấn đề này, ông có thể cho biết làm thế nào để gắn được lợi ích của người lao động với năng suất của DN?

- Ông Nguyễn Anh Tuấn: Việc này lại có mối liên quan chặt chẽ đối với vấn đề tổ chức quản lý của DN, người đứng đầu DN sẵn sàng chia sẻ lợi ích về cải tiến năng suất. DN thông qua hệ thống sản lượng để trả lương cho lao động. Tức là bên cạnh việc trả lương cơ bản nên gắn một phần trả lương theo hiệu quả công việc để khuyến khích người lao động.

* PV: Theo ông, một DN muốn cải tiến về tổ chức quản lý sản xuất và nâng cao năng suất thì phải mất thời gian bao lâu mới có thể nhìn thấy rõ kết quả?

- Ông Nguyễn Anh Tuấn:Nếu như một DN thường xuyên thực hiện các biện pháp cải tiến thì phải mất từ 1 - 3 năm DN mới có thể thiết lập được phương pháp quản lý mới và nhìn thấy rõ những con số tăng trưởng năng suất.

* PV: Xin cảm ơn ông!

Tố Uyên (Thực hiện)