【90 phut .net】Rửa tiền trên thị trường chứng khoán, nguy cơ ở mức nào?

Ảnh T.L minh họa

Quy định về phòng,ửatiềntrênthịtrườngchứngkhoánnguycơởmứcnà90 phut .net chống rửa tiền trong chứng khoán khá toàn diện

Cụ thể, về chính sách và quy định về phòng, chống rửa tiền, báo cáo của NHNN đánh giá hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống rửa tiền trong lĩnh vực chứng khoán được xây dựng tương đối toàn diện, trong đó đã có các quy định về chế tài xử phạt vi phạm hành chính đối với vi phạm quy định về phòng, chống rửa tiền (mức phạt lên đến 250 triệu đồng) và xử lý hình sự (mức phạt tù tối đa lên đến 15 năm).

Quy định về gia nhập ngành chứng khoán chặt chẽ, đảm bảo tính ngăn chặn cao những đối tượng gia nhập ngành với mục đích rửa tiền. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã thực hiện cam kết nội dung về phòng, chống rửa tiền trong Bản ghi nhớ đa phương giữa các nước thành viên IOSCO.

Bên cạnh đó, chất lượng vận hành của các công ty chứng khoán (CTCK), công ty quản lý quỹ trong công tác phòng, chống rửa tiền đã có nhiều tiến triển.

Luật Phòng, chống rửa tiền và Luật Chứng khoán đều có quy định các CTCK, công ty quản lý quỹ phải nhận diện thông tin khách hàng. Qua khảo sát cho thấy 98% CTCK có quy định về lưu trữ hồ sơ của khách hàng và 100% các CTCK có hệ thống công nghệ thông tin quản lý thông tin khách hàng, trong đó 44% cho biết có module rà soát giao dịch và những dấu hiệu về rửa tiền. Các đối tượng khách hàng trong lĩnh vực chứng khoán cũng có thể được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau theo mức độ rủi ro về rửa tiền.

Tuy nhiên, hiện nay UBCKNN vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn thông tin về giao dịch tiền, lịch sử cuộc gọi, IP đặt lệnh,... Để tháo gỡ khó khăn này, UBCKNN đã ký biên bản ghi nhớ về việc trao đổi thông tin với cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng (Cơ quan TTGSNH), Tổng cục Thuế và đang lấy ý kiến xây dựng Luật Chứng khoán (sửa đổi).

CTCK còn gặp khó khăn trong xác định giao dịch đáng ngờ

Liên quan đến việc nhận diện khách hàng, theo quy định, CTCK và công ty quản lý quỹ không được giao dịch tiền mặt với khách hàng. Khách hàng của họ phải thực hiện nộp, rút, chuyển tiền thông qua các ngân hàng thương mại. Do vậy, CTCK, công ty quản lý quỹ gặp một số khó khăn trong việc xác định các giao dịch đáng ngờ do không nhận biết được người thực hiện giao dịch nộp, rút, chuyển tiền có phải là chủ tài khoản sở hữu chứng khoán hay không.

Về tính minh bạch của CTCK, kết quả khảo sát và kết quả thanh tra, kiểm tra cho thấy về cơ bản các CTCK đã thành lập bộ phận phòng, chống rửa tiền, có lãnh đạo phụ trách tuân thủ quy định về phòng, chống rửa tiền, có nhân viên chịu trách nhiệm về công tác phòng, chống rửa tiền, ban hành quy trình, quy định nội bộ về công tác phòng, chống rửa tiền. Kết quả khảo sát cho thấy 96% CTCK có quy trình, quy định lưu trữ về các sự cố, hành vi vi phạm do nhân viên gây ra và 90% CTCK có chế tài xử phạt nhân viên vi phạm chính sách tuân thủ phòng, chống rửa tiền.

Hiện nay, công tác quản lý, giám sát phòng, chống rửa tiền trong lĩnh vực chứng khoán có thể được chia làm 3 cấp độ: cơ quan quản lý nhà nước (Cơ quan TTGSNH và UBCKNN), CTCK và nhân viên chịu trách nhiệm về công tác phòng, chống rửa tiền. Kết quả khảo sát cho thấy, 74,5% CTCK phân công trên 1 người tham gia giám sát tuân thủ phòng, chống rửa tiền, 98% CTCK có quy định về lưu trữ hồ sơ của khách hàng và thực hiện báo cáo về phòng, chống rửa tiền, về cơ bản tất cả các CTCK đều có hệ thống thông tin lưu giữ thông tin khách hàng, cho phép và hỗ trợ quá trình giám sát giao dịch của khách hàng dựa trên thông tin của khách hàng.

Hàng năm UBCKNN thực hiện kiểm tra, thanh tra định kỳ đối với các CTCK, công ty quản lý quỹ trong đó có nội dung về phòng, chống rửa tiền.

Từ việc chạy mô hình trên cơ sở kết quả khảo sát và thông tin thu thập được qua bảng câu hỏi điều tra từ cơ quan quản lý (UBCKNN và cơ quan TTGSNH) và 49 CTCK đang hoạt động, báo cáo của NHNN đưa ra đánh giá cho thấy mức độ dễ tổn thương về rửa tiền và nguy cơ rửa tiền trong lĩnh vực chứng khoán đạt mức xếp hạng trung bình./.

H.Y