【ti sô bong đa】Lần đầu được “thương” bội chi

Ảnh minh họa

Trong bản báo cáo thẩm tra về thu,ầnđầuđượcthươngbộti sô bong đa chi NSNN năm 2020 được trình bày ngay tại ngày họp đầu tiên của Kỳ họp thứ 10, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội - ông Nguyễn Đức Hải nêu, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, các nguồn thu ngân sách giảm mạnh, nhưng nhiệm vụ chi ngân sách vẫn cần được bảo đảm, dẫn đến việc cân đối ngân sách không đạt được dự toán Quốc hội giao. Vì vậy, mức bội chi tăng cao hơn là hợp lý.

Hụt thu NSNN năm nay dự ước gần 190 nghìn tỷ đồng, cũng nhận được sự đồng cảm sâu sắc. Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội thấy rằng, mặc dù cơ quan quản lý thu đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm và nợ đọng thuế, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, thực hiện đầy đủ các giải pháp thực hiện chính sách thu đã đề ra, song do tác động của đại dịch nên các khoản thu từ thuế, phí, lệ phí và thu từ dầu thô đều không đạt dự toán đã được Quốc hội quyết định, nợ đọng thuế còn cao, nhiều địa phương trọng điểm thu đạt tỷ lệ thấp so với dự toán. Dự kiến có khoảng 43/63 địa phương ước thu nội địa không đạt dự toán, 60/63 địa phương ước thu nội địa giảm so với thực hiện năm 2019.

Chi thường xuyên, vấn đề hay nhận phải chỉ trích trong hầu hết phiên thảo luận về kinh tế xã hội ở nghị trường, trong năm nay, cũng được nhìn nhận ở góc độ bao dung hơn nhiều khi Ủy ban Tài chính ngân sách nhận xét, trong năm 2020, Chính phủ đã có nhiều nỗ lực giảm tỷ lệ chi thường xuyên gắn với cải cách thủ tục hành chính, sắp xếp lại tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, cắt giảm nhiều nhiệm vụ chi không cần thiết; điều hành chi NSNN chặt chẽ, tiết kiệm trong phạm vi dự toán được Quốc hội quyết định; tăng cường kỷ luật tài chính, tạm dừng thực hiện mức tăng tiền lương cơ sở từ 01/7/2020; tập trung nguồn lực cho phòng chống dịch Covid-19, phục kịp thời hậu quả bão lũ, thiên tai, dịch bệnh và các nhiệm vụ chi quan trọng, cấp bách, đột xuất phát sinh.

Ước thực hiện chi cả năm là 1.068,5 nghìn tỷ đồng, tăng 12 nghìn tỷ đồng (tăng 1,1%) so dự toán, chủ yếu là tăng do sử dụng dự phòng để chi cho công tác phòng chống dịch, khắc phục hậu quả thiên tai và thực hiện các chính sách an sinh xã hội đã ban hành.

Bị bủa vây trong trập trùng thách thức, cơ cấu lại NSNN vẫn tiếp tục hành trình chuyển biến tích cực. Năm 2020, tỷ trọng thu nội địa ước chiếm khoảng 84,3% tổng thu cân đối NSNN, tăng khoảng 2,2 điểm phần trăm so với năm 2019; tỷ trọng chi đầu tư phát triển (bao gồm cả nguồn vốn bổ sung từ nguồn dự phòng NSNN, tăng thu ngân sách địa phương tiền sử dụng đất, xổ số kiến thiết) chiếm khoảng 29,3% tổng chi cân đối NSNN.

Việt Nam là một trong số ít quốc gia giữ vững được xếp hạng tín nhiệm khi mà trên thế giới, có hơn 90 quốc gia bị các tổ chức xếp hạng tín nhiệm hạ bậc/xem xét hạ bậc hoặc điều chỉnh triển vọng do những tác động của đại dịch Covid-19. Chỉ số phát triển bền vững năm 2020 của Việt Nam cũng tăng 5 bậc, xếp thứ 49/166 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Có thể thấy rằng, lĩnh vực tưởng như đáng bi quan nhất sau cơn càn quét của đại dịch và cơn lũ quét của thiên tai, là túi tiền quốc gia, thì đây cũng là lĩnh vực có thể vững tâm nhiều nhất. Bởi vậy, dẫu lúc này, vì hoàn cảnh bất khả kháng, các chỉ tiêu về nợ công tiếp tục tăng, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ có thể chạm ngưỡng 25% tổng thu NSNN, là dấu hiệu nguy hiểm, gây rủi ro và giảm mức an toàn tài chính quốc gia, thì vẫn lạc quan được rằng “sau cơn mưa, trời lại sáng”.

Đoàn Trần