Ông Ngô Sơn Hải - Phó TGĐ EVN

Do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino,ủđộngứngphótìnhtrạnghạnhánnătỷ lệ 7m ma cao năm 2016 sẽ xảy ra hạn hán tại nhiều nơi trên cả nước, ảnh hưởng đến nguồn nước cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp. Xin ông cho biết, EVN đã có kế hoạch gì để ứng phó với tình trạng này?

Theo nhận định xu thế thời tiết, thủy văn mùa Đông Xuân năm 2015-2016 của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, hiện tượng El Nino tiếp tục ảnh hưởng đến nước ta, khả năng đạt cường độ của El Nino mạnh kỷ lục như năm 1997/1998 và kéo dài đến hết mùa đông xuân 2015/2016. Ngoài ra, khả năng El Nino 2014/2016 sẽ trở thành một trong những El Nino kéo dài nhất trong vòng 60 năm qua. Dự báo trong khoảng thời gian từ tháng 10/2015 - 4/2016, lượng mưa so với trung bình nhiều năm cùng kỳ ở khu vực Trung Bộ thiếu hụt tới 30-50%, khu vực Tây Nguyên, Nam Bộ và Bình Thuận lượng mưa ở mức thấp hơn 20-40% và mùa mưa kết thúc sớm hơn so với trung bình nhiều năm. Hiện tượng này cũng sẽ ảnh hưởng đến nguồn nước của các hồ thủy điện.

Trước thực trạng này, Tập đoàn EVN đã lập và trình Bộ Công Thương kế hoạch cung cấp điện và vận hành hệ thống điện quốc gia năm 2016 với mục tiêu vừa đảm bảo cung cấp đủ điện cho các nhu cầu sản xuất và đời sống nhân dân, kể cả trong trường hợp nhu cầu phụ tải tăng trưởng ở mức cao vừa nỗ lực tích nước tối đa các hồ chứa thủy điện để có nguồn nước đáp ứng cho hạ du, đồng thời lập phương thức vận hành đáp ứng nhu cầu nước cho sinh hoạt, sản xuất, đẩy mặn của các địa phương trong vụ Đông Xuân và vụ Hè Thu.

Hiện tượng El Nino sẽ ảnh hưởng như thế nào đến công tác sản xuất điện năng từ các thủy điện của EVN?

Thủy điện chiếm tỷ trọng lớn trong hệ thống điện của Việt Nam, hiện tại tổng công suất đặt các nhà máy thủy điện chiếm tới 40,5% công suất đặt toàn hệ thống. Do vậy, việc cân đối cung cầu nhu cầu điện hàng năm phụ thuộc rất nhiều vào diễn biến thủy văn của các hồ thủy điện. Diễn biến thực tế các tháng vừa qua, do tình hình hạn hán diễn ra, nguồn nước về các hồ thủy điện thấp làm giảm khả năng phát điện của các nhà máy thủy điện cả về công suất lẫn sản lượng, dự kiến tổng sản lượng thủy điện năm nay chỉ khai thác được khoảng 55,3 tỷ kWh, ít hơn so với 2014 là 4,5 tỷ kWh. Một số hồ thủy điện ở khu vực miền Trung, Tây Nguyên và miền Nam do lưu lượng nước về trong các tháng cuối năm 2015 thấp nên mặc dù đã rất nỗ lực nhưng có khả năng sẽ không tích được lên mực nước dâng bình thường vào cuối năm như Quảng Trị, A Vương, Ka Nak, Đại Ninh, Đồng Nai 3, Thác Mơ....

Do ảnh hưởng của hạn hán và hiện tượng El Nino, lượng nước về các hồ chứa thấp, các nhà máy thủy điện sẽ gặp khó khăn trong việc đáp ứng công suất và điện năng cho hệ thống điện trong cả mùa khô, đồng thời còn gặp khó khăn do phải phân bổ rải lượng nước có trong hồ để cung cấp nước cho hạ du trong một giai đoạn dài từ vụ Đông Xuân đến hết vụ Hè Thu có nhu cầu rất cao về nước ở hầu hết các địa phương vùng hạ du các hồ chứa thủy điện hiện nay.

EVN đã có những phương án nào để chỉ đạo các Thủy điện vừa đảm bảo cho sản xuất nông nghiệp tại địa phương, vừa tích nước cho mùa khô năm 2016?

Để phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn, đối phó với ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, ngoài việc xây dựng kế hoạch ứng phó, EVN đã và đang chỉ đạo các đơn vị theo dõi sát diễn biến tình hình thời tiết, khí hậu, thủy văn, dòng chảy về các hồ để tích nước cao nhất có thể, phục vụ nhu cầu nước hạ du và phát điện cho các tháng mùa khô năm 2016; chủ động đề xuất với Bộ Công Thương thực hiện điều hành tập trung từ Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia các nhà máy thủy điện có lưu lượng nước về hồ thấp và mực nước thấp để điều tiết phục vụ tích nước các hồ chứa thủy điện đến mực nước cao nhất có thể; phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tổng cục Thủy lợi, các địa phương, các công ty khai thác công trình thủy nông, các công ty thủy điện, Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia trong việc lập và điều hành có hiệu quả việc sử dụng nước từ các hồ chứa thủy điện trong thời gian mùa khô.

Bên cạnh đó, EVN đã làm việc với chính quyền các địa phương, thông tin về nguồn nước hồ chứa, phối hợp lập và thực hiện kế hoạch sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn nước từ các hồ chứa thủy điện. Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia lập và thực hiện phương thức vận hành đáp ứng nhu cầu nước của các địa phương.

Trước những khó khăn như trên, EVN có giải pháp khắc phục và kiến nghị với Chính phủ, các Bộ như thế nào?

EVN đã và đang chủ động huy động tối đa các nguồn nhiệt điện ngay từ cuối năm 2015 để các nhà máy thủy điện tích nước cao nhất, đặc biệt là các hồ thủy điện miền Trung, Tây Nguyên, miền Nam để phục vụ nhu cầu nước hạ du và phát điện cho các tháng mùa khô năm 2016; chỉ đạo các Tổng công ty Phát điện củng cố thiết bị để vận hành ổn định các tổ máy nhiệt điện than, nhất là các nhà máy phía Nam như Vĩnh Tân 2, Duyên Hải 1; bố trí hợp lý lịch bảo dưỡng các tổ máy năm 2016; đẩy nhanh tiến độ thi công để sớm đưa các công trình trọng điểm trên lưới điện truyền tải vào vận hành như: Trạm biến áp 500 kV Pleiku 2, các bộ tụ bù dọc trên cung đoạn từ Pleiku - Cầu Bông, đường dây 220 kV liên kết Bắc - Trung Vũng Áng - Ba Đồn - Đồng Hới …. để tăng cường khả năng truyền tải giữa các miền; chỉ đạo Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia, các Tổng công ty Điện lực tăng cường kiểm tra, củng cố lưới điện, đảm bảo cung cấp điện an toàn, liên tục, tin cậy. Chuẩn bị đầy đủ vật tư, thiết bị, nhân lực để xử lý nhanh sự cố. Đồng thời giao chỉ tiêu tiết kiệm điện cho các Tổng công ty Điện lực; tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng để nâng cao ý thức tiết kiệm điện, sử dụng điện hiệu quả của cộng đồng xã hội và doanh nghiệp.

Để đảm bảo cho các mục tiêu, EVN cũng kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có chỉ đạo cân đối tổng thể nguồn nước ở các hồ chứa thủy điện, thủy lợi, tình hình khô hạn để chỉ đạo các địa phương lập phương án ứng phó khẩn cấp với tình hình hạn hán và xâm nhập mặn, đảm bảo sản xuất vụ Đông Xuân và Hè Thu, đảm bảo nước cho sinh hoạt của nhân dân các địa phương vùng hạ du, vừa đảm bảo nước để phát điện mùa khô; Truyên truyền, phổ biến sâu rộng trên các phương tiện thông tin đại chúng về tình hình hạn hán và thiếu hụt nguồn nước nghiêm trọng để sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, tránh lãng phí.

Đối với địa phương vùng hạ du các hồ chứa thủy điện cần cân đối nhu cầu sử dụng nước ngay từ bây giờ. Các yêu cầu cấp nước cần được tính toán kỹ lưỡng căn cứ theo mực nước thực tế và dự báo lượng nước về để phù hợp với khả năng đáp ứng của các hồ chứa trong cả giai đoạn cấp nước dài của vụ Đông Xuân và Hè Thu; lập phương án khẩn cấp ứng phó với tình hình hạn hán; tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các công ty thủy điện trên địa bàn cập nhật và tính toán điều chỉnh nhu cầu nước hạ du trong thời gian tới; sớm có thông báo yêu cầu chính thức để các công ty thủy điện và Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia chủ động điều tiết, nhất là đối với các tỉnh Quảng Trị, Quảng Nam, Bình Thuận, Ninh Thuận và Phú Yên; Chỉ đạo tổ chức lấy nước tập trung thành từng đợt, tránh kéo dài để đạt hiệu quả cao nhất. Tăng cường công tác kiểm tra, sửa chữa, bảo dưỡng, vận hành công trình thuỷ lợi, nạo vét cửa cống, bể hút trạm bơm, hệ thống kênh lớn và thủy lợi nội đồng, thiết lập các trạm bơm dã chiến để bơm nước.

Đồng thời đề nghị cơ quan dự báo khí tượng thủy văn, cơ quan thông tin đại chúng thường xuyên cung cấp những bản tin dự báo hạn ngắn, hạn trung, hạn dài về tình hình hạn hán, thiếu nước để Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tổng cục Thủy lợi, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, các Bộ, ngành, địa phương liên quan và nhân dân biết để có giải pháp chủ động phòng chống hạn, bảo vệ sản xuất có hiệu quả đồng thời để phục vụ tính toán lập kế hoạch vận hành hệ thống điện phù hợp.

Xin cảm ơn ông!