TheữngvấnđềcầnđặcbiệtlưuýkhixuấtkhẩunôngsảnViệtNamsangthịtrườbrazil lịch thi đấuo số liệu của Bộ Công Thương, sau 2 năm thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), khả năng tận dụng của Việt Nam mới chỉ đạt 12,1%.

Bà Nguyễn Thùy Linh, Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) chỉ ra 3 nguyên nhân để lý giải cho câu hỏi tại sao EVFTA mang lại những ưu đãi vượt trội nhưng mức độ khai thác lại thấp. Thứ nhất, hạn chế về logistics và vận chuyển khiến các doanh nghiệp (DN) Việt Nam ưa thích những thị trường gần. Thứ hai, do sự khác biệt lớn về tiêu chuẩn, quản lý chất lượng giữa Việt Nam và châu Âu nên các DN Việt Nam có tâm lý ưu tiên những thị trường có sự tương đồng về tiêu chuẩn. Thứ ba, các DN cũng ưu tiên lựa chọn những thị trường có ý thức tiêu dùng tương tự, trong khi thị trường châu Âu lại có nhiều khác biệt so với Việt Nam.

Những điểm hạn chế kể trên cũng cho thấy dư địa còn rất lớn cho nông sản Việt Nam tại thị trường EU. Tuy nhiên, bà Linh lưu ý rằng nếu không nhanh chóng tận dụng ưu đãi từ EVFTA, cơ hội có thể sẽ mất đi vì EU đang chuẩn bị kết thúc đàm phán Hiệp định thương mại tự do (FTA) với Thái Lan. Trong khi đây lại là đối thủ đáng gờm với rất nhiều mặt hàng của Việt Nam, nên nếu có FTA chắc chắn hàng Thái Lan sẽ có sự phát triển rất nhanh tại EU.

Do đó, vấn đề cần chú trọng khi xuất khẩu nông sản sang EU bao gồm: Đồng bộ tổ chức sản xuất, trang bị kiến thức, thay đổi thói quen, tập quán canh tác cần được nhanh chóng giải quyết để các mặt hàng nông sản Việt Nam có thể mở rộng thêm cơ hội thâm nhập vào thị trường EU.

Cần đồng bộ trong công tác tổ chức sản xuất

Theo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT), bắt đầu thực hiện từ năm 2012 đến nay mô hình "Cánh đồng mẫu lớn" đã đem lại những kết quả tích cực: Chuyển giao nhanh tiến bộ khoa học kĩ thuật đến nông dân trên diện rộng; tập hợp những diện tích sản xuất nhỏ thành cánh đồng lớn, tạo điều kiện tham gia hình thành các chuỗi liên kết với doanh nghiệp trong sản xuất đem lại hiệu quả cao, phù hợp định hướng cơ cấu ngành nông nghiệp.

Thành công của mô hình đến từ sự liên kết giữa nhà nước, nhà khoa học, hộ nông dân với các doanh nghiệp chế biến và doanh nghiệp xuất khẩu nông sản. PGS. TS Nguyễn Xuân Hồng, nguyên Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, Bộ NN&PTNT nhận định, áp dụng thành công từ mô hình "cánh đồng mẫu lớn", việc tạo sự liên kết sẽ giúp công tác quản lý thuốc bảo vệ thực vật và kiểm dịch thực vật được triển khai dễ dàng. Chính vì vậy, đồng bộ từ khâu xuất khẩu cho đến mô hình tổ chức sản xuất là yêu cầu cấp thiết đặt ra.

Tiêu chuẩn của thị trường EU về an toàn thực phẩm cao nhất thế giới, tạo rào cản khiến kim ngạch xuất khẩu nông sản Việt Nam sang thị trường EU gặp nhiều khó khăn. (Ảnh minh họa)