Tiết kiệm chi hơn 2.000 tỷ đồng

Trình bày báo cáo kết quả bước đầu việc thực hiện giám sát chuyên đề này,ắpxếpđơnvịhànhchínhcấphuyệnxãCầnđánhgiátácđộngnhiềuchiềcup c 2 Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, qua sắp xếp đã tinh gọn được tổ chức bộ máy thông qua việc giảm được 8 đơn vị hành chính cấp huyện và 561 đơn vị hành chính cấp xã; 3.437 cơ quan, tổ chức ở cấp xã và 429 cơ quan, tổ chức ở cấp huyện.

Các đơn vị đã rà soát, bố trí sử dụng những cán bộ, công chức có năng lực, trình độ của các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong hệ thống chính trị của các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã mới hình thành sau sắp xếp và thực hiện tinh giản đối với những người không đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ; đã chủ động thực hiện sắp xếp, sáp nhập các thôn, tổ dân phố chưa đủ tiêu chuẩn theo quy định.

Về ngân sách nhà nước, theo báo cáo của Chính phủ, đã tiết kiệm chi ngân sách nhà nước trong giai đoạn 2019 - 2021 khoảng 2.008,63 tỷ đồng. Trong đó, giảm chi hoạt động của chính quyền cấp huyện, cấp xã là 1.132,63 tỷ đồng và giảm chi phụ cấp người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố khoảng 876 tỷ đồng.

Tuy nhiên, cũng do thời gian thực hiện còn ngắn nên ở một vài địa phương, tổng kinh phí tiết kiệm được từ thực hiện sắp xếp chưa được thể hiện rõ, do nguồn kinh phí tiết kiệm được chưa bảo đảm đủ cho việc chi các chính sách hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức dôi dư sau sắp xếp. Về vấn đề này, đoàn giám sát sẽ trực tiếp làm việc với địa phương để tìm hiểu cụ thể tình hình.

Về hiệu quả của công tác quản lý nhà nước, báo cáo của các địa phương cho thấy, sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính, việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan nhà nước, các đơn vị sự nghiệp công lập cơ bản đạt kết quả tốt, bảo đảm các chỉ tiêu đề ra; đồng thời, công tác quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn đều được bảo đảm.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng

Tuy nhiên, theo báo cáo giám sát một số địa phương cho rằng, chưa có sự khác biệt rõ ràng về chất lượng đô thị giữa trước và sau khi sắp xếp đơn vị hành chính; đa phần các đô thị được mở rộng thêm diện tích sau khi nhập với nông thôn đều có sự giảm sút về chất lượng đô thị so với trước do mật độ dân số thấp, dàn trải trên diện tích rộng hơn, trong khi hạ tầng kỹ thuật còn thiếu và yếu.

Bên cạnh đó, ở một số địa phương, việc bố trí trụ sở của đơn vị hành chính mới chưa phù hợp, không thuận lợi cho việc giao dịch của người dân trên địa bàn nhất là các đơn vị hành chính miền núi, địa bàn rộng. Việc xây dựng phương án xử lý, quản lý đối với các trụ sở, tài sản công dôi dư sau sắp xếp còn khó khăn do quy trình, thủ tục nhiều bước, mất thời gian.

Sức ép giải quyết cán bộ dôi dư rất lớn

Đánh giá chung về kết quả giám sát bước đầu, nhiều thành viên UBTVQH đề nghị cần quan tâm giám sát về chất lượng sau sắp xếp, bởi cũng không loại trừ việc ghép một cách cơ học. Theo Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường, tâm lý chung là không muốn sáp nhập, vì thế cần đánh giá thêm là sau sắp xếp thì chất lượng hoạt động có tốt không hay chỉ để đạt mục tiêu giảm tổ chức bộ máy. Để đảm bảo khách quan, Tổng thư ký Quốc hội góp ý với đoàn giám sát, khi đi thực tế không nên đề nghị tỉnh chuẩn bị báo cáo, mà nên xuống địa bàn do đoàn chọn trước, để có thể nghe các ý kiến nhiều chiều hơn.

Bên cạnh đó, một số ý kiến cho rằng cần đặc biệt quan tâm đến việc sắp xếp hơn 3.400 cán bộ xã và hơn 400 cán bộ huyện dôi dư sau khi sáp nhập, xem cần có chính sách đặc thù gì hay không. Theo Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng, việc sắp xếp các đơn vị hành chính đồng thời với tinh giản biên chế, tổ chức bộ máy, đưa công an chính quy về xã nên đã gây nên sức ép giải quyết cán bộ dôi dư rất lớn.

Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, điều kiện cần để thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã là dựa vào tiêu chí về diện tích, dân số, còn điều kiện đủ là phải căn cứ vào vị trí địa lý, hoàn cảnh lịch sử, phong tục tập quán, dân tộc, tôn giáo, kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh. Quá trình làm cần bảo đảm sự đồng thuận của nhân dân. Mục tiêu cuối cùng là tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động, tiết kiệm kinh phí, tiết kiệm biên chế. Mỗi địa phương khi thực hiện sắp xếp đều phải ban hành đề án riêng, rất công phu, đánh giá tác động nhiều chiều.

Do vậy, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, mục tiêu của Đoàn giám sát hướng đến cũng là đánh giá sự đồng thuận của nhân dân như thế nào, hiệu quả tổng hợp ra sao, năng lực hệ thống chính trị nâng lên như thế nào, việc phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh ra sao? Điều kiện cung cấp dịch vụ công có phù hợp với đặc thù từng địa phương, từng đơn vị?... Rất nhiều vấn đề phải trả lời và phải sát với thực tiễn cơ sở, sát với người dân, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.