Cựu Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy bên bó hoa Linh Lan nhân ngày 1-5

Lịch sử ra đời Ngày Quốc tế Lao động

Ngay từ Đại hội lần thứ nhất của Quốc tế Cộng sản I tại Gieneve,àyQuốctếLaođộbảng xếp hạng giải u23 châu á Thụy Sĩ tháng 9-1866, vấn đề đấu tranh cho ngày làm việc 8 giờ - xuất hiện đầu tiên ở Anh, nơi có nền công nghiệp phát triển sớm nhất - được xác định là nhiệm vụ quan trọng. Năm 1883, tại thành phố công nghiệp lớn Chicago, Đại hội Liên đoàn Lao động Mỹ thông qua nghị quyết nêu rõ: "... Từ ngày 1-5-1886, ngày lao động của tất cả các công nhân sẽ là 8 giờ". Sở dĩ ngày 1-5 được chọn bởi đây là ngày bắt đầu một năm tài chính tại hầu hết các nhà máy, xí nghiệp ở Mỹ. Vào ngày này, hợp đồng mới giữa thợ và chủ sẽ được ký.

Tuy nhiên, do yêu cầu của công nhân không được đáp ứng một cách đầy đủ, ngày 1-5-1886, giới công nhân trên toàn nước Mỹ đã tham gia bãi công nhằm gây áp lực buộc giới chủ thực hiện yêu sách của mình. Đầu tiên là cuộc bãi công của khoảng 40.000 người tại Chicago, yêu cầu “Phải thực hiện 8 giờ làm việc, 8 giờ nghỉ ngơi, 8 giờ vui chơi!”. Cùng ngày, tại các trung tâm công nghiệp khác trên nước Mỹ đã nổ ra 5.000 cuộc bãi công với 340.000 công nhân tham gia. Ở Washington, New York, Baltimore, Boston... hơn 125.000 công nhân giành được quyền ngày chỉ làm 8 giờ. Sau đó, những cuộc biểu tình biến thành đụng độ tại Chicago diễn ra ngày càng quyết liệt, khiến hàng trăm công nhân thiệt mạng và bị thương, nhiều thủ lĩnh công đoàn bị bắt...

Ba năm sau "thảm kịch" tại thành phố Chicago, ngày 20-6-1889, Quốc tế Cộng sản lần II nhóm họp tại Paris, Pháp. Dưới sự lãnh đạo của Frederic Engels, Đại hội lần thứ nhất của Quốc tế Cộng sản II đã quyết định lấy ngày 1-5 hàng năm làm ngày biểu dương lực lượng và đấu tranh chung của tầng lớp vô sản các nước. Từ đó, ngày 1-5 trở thành Ngày Quốc tế Lao động, ngày đấu tranh của giai cấp công nhân, ngày nghỉ ngơi và biểu dương lực lượng, ngày hội của công nhân và nhân dân lao động toàn thế giới. Năm 1920, Liên Xô (cũ) là nước đầu tiên cho phép người dân được nghỉ làm vào ngày Quốc tế Lao động 1-5. Sáng kiến này dần dần được nhiều nước khác trên thế giới tán thành trong đó có Việt Nam.

Ngày Quốc tế Lao động ở một số nước trên thế giới

Tại Đức:Tất cả công nhân, người lao động đều được nghỉ trong dịp này. Theo truyền thống, mọi người thường cài một bông hoa cẩm chướng đỏ trên ve áo. Thói quen này bắt nguồn từ cuộc biểu tình ngày 1-5-1890, khi đó, những người tham gia đoàn diễu hành đã dùng hoa cẩm chướng đỏ làm dấu hiệu để nhận ra nhau.

Tại Australia:Tại “xứ sở Kangaroo”, ngày Quốc tế Lao động thay đổi theo từng vùng. Vào ngày 1-5, chỉ một số Nghiệp đoàn của Đảng Xã hội và Cộng sản tổ chức kỷ niệm trọng thể cho công nhân và người lao động. Nhưng ở miền Tây, người dân lại lấy ngày 4-3 để nghỉ ngơi, vui chơi. Còn vùng Queensland và miền Bắc lại chọn ngày 6-5. Thủ đô Canberra, thành phố Sydney và miền Nam Australia thì lấy ngày 7-10.

Tại Mỹ:Hàng năm cứ vào ngày 1-5, hợp đồng mới giữa chủ và công nhân lại được ký kết. Người dân trên toàn nước Mỹ thường tổ chức diễu hành qui mô lớn.

Tại Hà Lan:Thông thường, người Hà Lan vẫn làm việc vào 1-5, chỉ một số công ty và tổ chức nước ngoài cho phép nhân viên được nghỉ. Song tại bang Fribourg, người dân lại tổ chức ca hát, chia bánh kẹo và thưởng tiền lẻ cho trẻ em với quan niệm đó là ngày đầu tiên của mùa Xuân, làm như vậy sẽ đem lại may mắn cho cả năm.

Tại Pháp:Ngày 1-5-1891, một cuộc biểu tình lớn của công nhân đã xảy ra ở vùng Fourmies, miền Bắc nước Pháp. Để dẹp loạn, binh lính quốc gia đã xả súng và bắn chết 10 người trong đó có một cô gái tên là Marie Blindeau, mang trên mình bộ quần áo trắng tinh khiết. Để tưởng nhớ sự kiện này người Pháp đã lấy hoa Linh Lan, một loài hoa nhỏ có màu trắng, hương thơm dịu nhẹ, nở vào ngày đầu tiên của tháng Năm làm biểu tượng, linh hồn của ngày 1-5. Hàng năm, cứ vào dịp này, người Pháp náo nức trang hoàng nhà cửa và tặng bạn bè một bó hoa Linh Lan.

Tại Nhật Bản:Nhật Bản không kỷ niệm ngày Quốc tế Lao động. Tuy nhiên, trong tuần đầu tiên của tháng 5, mọi người đều được nghỉ làm và tổ chức các lễ hội.

Ngọc Hà