Bảo vệ môi trường là việc không của riêng ai. Ảnh: TL.

>>Tăng thuế để đảm bảo nguồn chi bảo vệ môi trường

>>Nguồn thu từ thuế Bảo vệ môi trường được sử dụng ra sao?ànướcdoanhnghiệpvàngườidâncùngchungtaybảovệmôitrườnhận định trận ba lan

Mục đích của việc điều chỉnh tăng mức thuế Bảo vệ môi trường (BVMT) nhằm góp phần khuyến khích sản xuất, tiêu dùng hàng hóa thân thiện với môi trường. Do vậy, theo PGS.TS. Lê Xuân Trường, về phía doanh nghiệp (DN), cần tìm các giải pháp công nghệ để sử dụng công nghệ sạch, công nghệ thân thiện với môi trường, giảm sự phụ thuộc vào sử dụng nhiên liệu hóa thạch ở một số lĩnh vực.

Đối với những DN ở lĩnh vực buộc phải sử dụng xăng dầu như là một yếu tố đầu vào thiết yếu của kinh doanh (vận tải đường bộ, vận tải thủy…) nên tìm cách tối ưu hóa sản xuất để sử dụng tiết kiệm nhiên liệu, sử dụng xăng sinh học để được hưởng ưu đãi về thuế.

Về phía người dân nên hạn chế sử dụng phương tiện vận hành bằng nhiên liệu hóa thạch (chẳng hạn như khi di chuyển quãng ngắn thì nên đi bộ hoặc đi xe đạp) và tăng cường sử dụng phương tiện vận tải công cộng khi có điều kiện phù hợp. Làm như vậy, không chỉ tiết kiệm chi tiêu cá nhân, mà còn góp phần cùng Nhà nước và toàn xã hội chung tay BVMT, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Tại dự thảo Nghị quyết của UBTV Quốc hội về biểu thuế BVMT, Bộ Tài chính đề xuất tăng mức thuế đối với mặt hàng xăng từ 3.000 đồng/lít lên mức trần 4.000 đồng/lít. Nhận định về vấn đề này, PGS.TS. Lê Xuân Trường cho rằng, việc tăng thuế BVMT đối với xăng dầu như đề xuất của Bộ Tài chính không những rất cần thiết mà còn hợp lý.

Cần thiết vì ba lý do: Thứ nhất, để đảm bảo nguồn thu ngân sách trong điều kiện thuế nhập khẩu xăng dầu phải điều chỉnh giảm theo các Hiệp định thương mại tự do. Thứ hai, trước khi đề xuất tăng thuế BVMT đối với xăng, thuế nhập khẩu xăng dầu đã giảm nhiều và Nhà nước đã phải chấp nhận giảm thu ngân sách để hỗ trợ DN và người dân, nên đã đến lúc DN và người dân cần chia sẻ với Nhà nước. Thứ ba, để giá xăng dầu của Việt Nam tương đối phù hợp với giá xăng dầu của các nước trong khu vực, giảm áp lực chống buôn lậu xăng dầu của các cơ quan nhà nước.

“Hợp lý là vì mức tăng như vậy là đảm bảo sự chia sẻ hài hòa lợi ích của Nhà nước, DN và người tiêu dùng”, PGS.TS. Lê Xuân Trường nói.

X ăng dầu là sản phẩm chứa các chất hóa học gây ảnh hưởng xấu đến môi trường trên diện rộng ngay cả khi không sử dụng. Ảnh: T.T.

Trên thực tế, kinh nghiệm của nhiều quốc gia cho thấy, các nước sử dụng chính sách thuế nội địa để thay thế cho thuế nhập khẩu khi phải cắt giảm theo các cam kết quốc tế. Chính sách thuế của Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng đó.

Về vấn đề này, PGS.TS. Lê Xuân Trường cho rằng, khi hội nhập quốc tế như là một tất yếu thì phải chấp nhận sự suy giảm nguồn thu từ thuế đối với hàng hóa nhập khẩu. Khi đó đương nhiên khoản giảm thu này phải được bù đắp bằng thu nội địa. Đây là quy luật các quốc gia tham gia cuộc chơi hội nhập đều phải chấp nhận như là một sự đánh đổi để đạt được nhiều lợi ích khác.

Tăng mức thuế đối với mặt hàng xăng từ 3.000 đồng/lít lên mức trần 4.000 đồng/lít là cần thiết vì ba lý do:Thứ nhất, để đảm bảo nguồn thu ngân sách trong điều kiện thuế nhập khẩu xăng dầu phải điều chỉnh giảm theo các Hiệp định thương mại tự do. Thứ hai, trước khi đề xuất tăng thuế BVMT đối với xăng, thuế nhập khẩu xăng dầu đã giảm nhiều và Nhà nước đã phải chấp nhận giảm thu ngân sách để hỗ trợ DN và người dân, nên đã đến lúc DN và người dân cần chia sẻ với Nhà nước. Thứ ba, để giá xăng dầu của Việt Nam tương đối phù hợp với giá xăng dầu của các nước trong khu vực, giảm áp lực chống buôn lậu xăng dầu của các cơ quan nhà nước.

Một trong những vấn đề được dư luận quan tâm hiện nay đó là việc sử dụng nguồn thu được từ thuế BVMT ra sao cho hợp lý? Trả lời câu hỏi này của phóng viên TBTCVN, PGS.TS Lê Xuân Trường cho rằng, theo nguyên lý chung thì phí và lệ phí mới là khoản thu có đối khoản cụ thể và được sử dụng cho những mục đích cụ thể, còn thuế là khoản thu không có đối khoản cụ thể. Do vậy, mặc dù thuế BVMT ra đời có mục đích là thúc đẩy BVMT thông qua việc buộc các nhà sản xuất phải tính toán đầy đủ chi phí mà xã hội phải bỏ ra để khắc phục ô nhiễm môi trường, do quá trình sản xuất và sử dụng những hàng hóa gây hại cho môi trường, song thuế BVMT không hạch toán riêng thành một khoản thu để chi riêng cho BVMT.

Luật NSNN của Việt Nam cũng quy định thuế BVMT là một khoản thu của NSNN và được tổng hợp chung vào thu NSNN phục vụ cho các nhiệm vụ chi của Nhà nước. Như vậy, khi người dân quan tâm đến sử dụng nguồn thu thuế BVMT như thế nào, có hiệu quả không thì thực tế sẽ quay trở lại câu chuyện quản lý chi NSNN. Đây chính là vấn đề mà Đảng, Nhà nước quan tâm cũng như đã công khai để người dân được biết và giám sát.

“Tôi cũng lưu ý rằng, mặc dù không quy định thuế BVMT chỉ để chi cho các hoạt động BVMT nhưng nhờ nguồn thu này Nhà nước có thêm nguồn để tăng cường chi cho BVMT. Trong thực tiễn, NSNN đã tăng chi cho BVMT rất nhiều. Người dân hoàn toàn có thể tiếp cận để biết số liệu chi cho BVMTnhững năm qua trên website của Bộ Tài chính và của các địa phương”, PGS.TS. Lê Xuân Trường chia sẻ./.

Minh Anh

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)