Tăng tưởng tín dụng có thể sẽ được cải thiện trong quý cuối năm.

Mặc dù vậy,ãisuấthuyđộngcóthểsẽgiảmvàođầunătrận đêm nay dư địa cho tăng trưởng tín dụng trong quý IV còn rất lớn và nhu cầu huy động vốn của các ngân hàng thương mại sẽ vẫn ở mức cao khiến lãi suất khó giảm. Tuy nhiên, nếu duy trì được đà tăng trưởng huy động tốt như quý III vừa qua, lãi suất huy động có khả năng sẽ giảm vào đầu năm 2020.

Lãi suất huy động vẫn tăng cục bộ

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã giảm đồng loạt 25 điểm cơ bản (bps) đối với lãi suất tái chiết khấu, tái cấp vốn, lãi suất cho vay qua đêm, lãi suất OMO và tín phiếu. Chính sách này của NHNN đã khiến lãi suất trên thị trường liên ngân hàng giảm khá mạnh. Tuy nhiên, tình từ ngày 16/9 tới nay, việc giảm lãi suất điều hành không gây tác động lan tỏa tới xu hướng giảm lãi suất trên thị trường 1. Bởi ở Việt Nam, việc giảm lãi suất điều hành không mang ý nghĩa là nới lỏng tiền tệ, vì NHNN điều hành chính sách tiền tệ trực tiếp thông qua các chỉ tiêu về tăng trưởng tín dụng, tăng trưởng tổng phương tiện thanh toán (M2),… không phải qua trung gian là lãi suất điều hành như các nước khác.

Theo Báo cáo thị trường tài chính tiền tệ tháng 9 của Công ty Chứng khoán SSI (SSI
Research), trong bối cảnh thanh khoản trên liên ngân hàng rất dồi dào, NHNN đã hút ròng tổng cộng 85.130 tỷ đồng trong tháng 9, nhưng lãi suất VND vẫn giảm liên tục, về mức 1,88%/năm với kỳ hạn qua đêm, thấp hơn cả lãi suất USD trên liên ngân hàng. Đây là lần đầu tiên sau 13 tháng, chênh lệch lãi suất qua đêm giữa VND và USD trên liên ngân hàng chuyển sang âm.

Dù thanh khoản dư thừa trên liên ngân hàng nhưng vốn huy động từ kênh này chỉ đáp ứng các nhu cầu vốn ngắn hạn, không dùng để cấp tín dụng nên tính liên thông với thị trường 1 không cao. Hầu hết các ngân hàng thương mại vẫn giữ nguyên mức lãi suất huy động, thậm chí nhiều ngân hàng bao gồm cả một vài nhà băng lớn vừa tăng lãi suất huy động các kỳ hạn dài từ 20 - 40bps trong tháng qua.

Thống kê từ SSI Research, lãi suất huy động trên thị trường 1 vẫn duy trì ở mức 4,3 – 5,5%/năm với kỳ hạn dưới 6 tháng; 5,5 – 7,5%/năm với kỳ hạn 6 đến dưới 12 tháng; và 6,4 – 8,1%/năm với kỳ hạn 12 - 13 tháng.

Ông Nguyễn Đức Hùng Linh - Giám đốc Phân tích và Tư vấn đầu tư khách hàng cá nhân của SSI cho rằng, việc giảm lãi suất điều hành có thể giảm bớt áp lực thanh khoản trong giai đoạn cao điểm cuối năm, giúp lãi suất huy động và cho vay được giữ ổn định. Tuy vậy, “khả năng giảm lãi suất huy động hoặc cho vay trong quý IV này là khá thấp” – ông Linh cho hay.

Hé lộ tín hiệu có thể giảm lãi suất huy động

Theo thông tin từ NHNN, tính đến ngày 24/9/2019, tổng dư nợ tín dụng tăng trưởng 8,64%, huy động vốn tăng 9,03% và M2 tăng 8,58%. Như vậy, tăng trưởng tín dụng đang có dấu hiệu chững lại trong quý III vừa qua.

Bình luận về tăng trưởng tín dụng, SSI Research cho biết thêm, thông thường, con số tăng trưởng thực tế cả 9 tháng sẽ cao hơn con số cơ quan quản lý thông báo trước đó. Ví dụ như năm 2018, số tăng trưởng tín dụng chốt quý III là 10,33% so với cuối năm trước - cao hơn số công bố ngày 20/9/2018 tới 0,81%, chỉ trong 6 ngày làm việc cuối quý. Tuy vậy, dù có đẩy mạnh giải ngân trong 3 ngày làm việc cuối tháng (tính từ 24/9/2019), dự tính con số tăng trưởng tín dụng 9 tháng năm 2019 cũng sẽ chỉ quanh 9% – đây là mức tăng trưởng thấp nhất so với cùng kỳ 4 năm gần đây.

Nhiều chuyên gia cho rằng, việc tăng trưởng tín dụng thấp hơn có nguyên nhân từ việc “nắn” dòng tín dụng thông qua các chính sách của cơ quan quản lý. Tín dụng tăng trưởng thấp hơn, nhưng bù lại chất lượng tăng trưởng tín dụng có thể được cải thiện tích cực. Do vậy, về bản chất, việc tăng trưởng tín dụng thấp không tác động tiêu cực tới sự phát triển của nền kinh tế vĩ mô.

Trái lại, khác với tổng dư nợ tín dụng, tổng vốn tín dụng huy động tăng trưởng khá tốt trong quý III/2019, sau 2 quý trước đó luôn tăng trưởng thấp hơn tín dụng và thấp hơn cùng kỳ năm 2018.

Chỉ số CPI 9 tháng năm 2019 tăng 2,5% so với cùng kỳ năm 2018 - là mức thấp hơn khá nhiều so với các năm trước, trong khi lãi suất huy động bình quân cao hơn. Theo số liệu từ SSI Research, lãi suất thực dương tăng mạnh từ khoảng 3,4%/năm của năm 2018 đã lên 4,8% trong 9 tháng năm 2019, giúp kênh tiền gửi trở nên hấp dẫn.

Thông thường, quý IV là quý có mức tăng trưởng tín dụng tốt để đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, người dân. Theo lý thuyết, việc đẩy mạnh cho vay sẽ kéo theo nhu cầu huy động vốn tăng, khiến lãi suất huy động tăng để thu hút tiền gửi. Tuy nhiên, với mức thanh khoản ngân hàng như hiện nay, có thể lý thuyết đó sẽ không xảy ra. Trên thực tế, nhiều chuyên gia cho rằng, lãi suất huy động và cho vay đều khó giảm trong quý IV này. Còn theo đại diện lãnh đạo NHNN trong cuộc họp báo mới đây, những tháng cuối năm, lãi suất sẽ không tăng, còn giảm nữa hay không sẽ phụ thuộc vào kinh tế vĩ mô và các chỉ số kinh tế,…

Ông Nguyễn Đức Hùng Linh cũng cho rằng, dư địa cho tăng trưởng tín dụng trong quý IV/2019 còn rất lớn và nhu cầu huy động vốn của các ngân hàng thương mại sẽ vẫn ở mức cao khiến lãi suất khó giảm. “Tuy nhiên, nếu duy trì được đà tăng trưởng huy động tốt như quý vừa qua, lãi suất huy động có khả năng sẽ giảm vào đầu năm 2020” – ông Hùng Linh dự báo.

Hải Băng