Tôi chợt mỉm cười với câu ca dao ý vị khi soi mặt bên ngôi giếng cổ mấy trăm năm làng Mỹ Lợi,ầncủagiếkết quả bóng đá giải vô địch pháp Vinh Mỹ (Phú Lộc). Lòng người nông sâu khó dò. Nhưng giếng nào có tội tình chi? Ngật chí diệc vị duật tỉnh, luy kỳ bình. Đến giếng, chưa kịp thòng dây gàu xuống mà đã bể cái bình đựng nước là lỗi tại người xớn xác. Chiều chiều mây kéo về kinh. Ếch kêu giếng loạn thảm tình đôi ta, là những cái giếng dính dáng đến triều Tây Sơn. Truyện ngắn chuyển thể thành phim Trăng nơi đáy giếng của nhà văn Trần Thùy Mai là trăng ảo, trăng giả, là lộng giả thành chân, cũng là câu chuyện của lòng người bấn bíu. Lòng giếng thì sao?

Giếng cổ Mỹ Lợi cạn nhưng nước trong vắt, soi lên vòm trời sớm mai nơi góc chợ làng vốn được xem là sầm uất bậc nhất vùng khu ba Phú Lộc này. Miệng giếng và thành giếng là những khối đá Thanh lớn xếp chồng lên nhau, dính chặt, vuông vức. Điều ấn tượng là những vết lõm cong trên miệng giếng, bác chủ nhà giải thích “bà con họ đến mài dao mà mòn ra rứa”. Thay vì kê lên tấm đá mài, người ta mài dao trên miệng giếng. Cứ tưởng tượng các mệ các mẹ các chị mỏm mẻm nhai trầu, kê đít ngồi mài dao nơi miệng giếng, bốn góc luân phiên, ngày này tháng nọ, hàng mấy trăm năm, đời này qua đời khác... là thấy giếng làng đủ thú vị một cách bền bỉ rồi! Huống chi giếng là quẻ Tỉnh trong Kinh Dịch, trên Khảm (nước) dưới Tốn (gió) với sáu hào âm dương thứ lớp. Học giả Nguyễn Hiến Lê diễn giải trong“Kinh Dịch- Đạo của người quân tử”: Bản thể của giếng là ở đâu thì ở đấy, ấp còn có khi thay đổi, chứ giếng thì cố định một chỗ; có nước mạch chảy vô giếng hoài nên nước giếng không kiệt; nhưng nước chỉ dâng lên tới một mức nào đó thôi, đầy mà không tràn. Công dụng của giếng là ai cũng đến giếng để lấy nước, kẻ qua người lại luôn luôn, người nào cũng nhờ giếng mà có nước, giếng giúp mọi người mà như vô tâm.